Ám ảnh từ thảm hoạ Itaewon: Làm gì khi rơi vào đám đông hỗn loạn?

Chết trong đám đông vì nghẹt thở

Bác sĩ Nguyễn Duy Long, Giám đốc Trung tâm Cấp cứu 115 (TP.HCM) nhận định, nguyên nhân gây tử vong trong các đám đông hỗn loạn thường là do nghẹt thở.

Trong đám đông xô đẩy, chen lấn sẽ bị chèn ép quá mức khiến phổi thiếu oxy không thở được. Bên cạnh đó, đám đông xô lấn bị ngã sẽ dẫn đến giẫm đạp. Lúc này vừa bị thương vừa nghẹt thở. Tuy nhiên, quan trọng nhất khi rơi vào tình huống này dễ gây hoảng loạn, sợ hãi. Đây cũng là nguyên nhân khiến tình trạng nghẹt thở trầm trọng hơn.

Cùng quan điểm, bác sĩ Trần Văn Phúc (Bệnh viện Xanh Pôn) cho biết, trong một vụ hỗn loạn trong đám đông, mọi người vẫn tưởng nguyên nhân chết là do bị chấn thương như vỡ tạng, gãy xương vì giẫm đạp lên nhau. Cách hiểu này là sai lầm. Các nghiên cứu chỉ ra rằng, chấn thương không phải là nguyên nhân chính gây chết, nó chỉ là yếu tố tác động thêm mà thôi.

Nguyên nhân tử vong chính vẫn là ngạt thở. Về sinh lý, để thực hiện chức năng hô hấp thì cơ hoành là quan trọng nhất, sau đó tới cơ liên sườn, tiếp theo mới đến các cơ ngực. Khi cơ thể bị ép chặt trong đám đông, cứ mỗi lần thở ra thì lồng ngực thu nhỏ lại, khi đó đám đông lại ép vào và phổi chẳng thể có khoảng không để nở ra, nên dù có thừa không thí thì cũng không sao hít vào được, tức là sẽ nhanh chóng bị ngạt.

Khi cơ thể thiếu oxy, cùng với các lực ép từ bên ngoài làm cho máu không lưu thông được thuận lợi, dẫn tới tế bào càng nhanh chóng thiếu oxy. Tế bào nhanh chóng bị hoại tử và phá vỡ. Ngay lập tức, các chất điện giải trong tế bào được giải phóng, đặc biệt là ion kali. Nồng độ kali trong máu tăng đột ngột, dẫn tới ngừng tim đột nột; nạn nhân rơi vào thảm hoạ kép là ngừng hô hấp và ngừng tim.

Làm gì để bảo vệ bản thân khi rơi vào đám đông hỗn loạn?

Bác sĩ Nguyễn Duy Long hướng dẫn, khi vào những nơi đông người không mang đồ đạc nhiều, không mang túi đeo có dây quá nhiều khiến đám đông kéo, siết; nên mang giày thể thao để dễ di chuyển; quan sát khu vực đó chỗ nào an toàn, lối ra ở đâu, chỗ nào thoát hiểm.

Đặc biệt, nếu cảm thấy xung quanh bắt đầu đông lên, có sự đụng chạm 2-3 người trở lên thì cần tìm cách thoát khỏi đó.

Nếu rơi vào tình huống bị chen lấn thì tư thế cần co 2 tay trước ngực để di chuyển giống như vận động viên quyền anh phòng thủ. Điều này giúp có khoảng trống ở lồng ngực giúp dễ thở. Nếu đám đông di chuyển thì cần nương theo và đi xéo để rời ra vòng ngoài bằng cách tìm những vị trí định sẵn như tòa nhà, gốc cây lớn... Không cố gắng đi ngược lại đám đông để tìm đồ hay tìm người thân nếu lỡ thất lạc vì lúc này càng nguy hiểm.

Đáng chú ý, những người mắc bệnh tim mạch hay trẻ em còn bé thì không nên vào đám đông có nhiều tiếng ồn hoặc đông quá thiếu oxy sẽ khiến bệnh trầm trọng. Cố gắng bình tĩnh, tránh la hét để có sự phán đoán chính xác và hành động phù hợp nhất để cứu mạng mình và những người thân bên cạnh.