Bà lão cưu mang đàn khỉ quý hiếm nơi cửa sông

Hòn Trà nằm ở nơi con sông Trà Bồng (xã Bình Đông, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi) đổ ra biển. Đảo rộng chừng 1,5ha, nằm cách bờ tầm 100m. Đây là một khoảng xanh hiếm hoi còn sót lại nơi cửa sông Trà Bồng. Ở đó có đàn khỉ hoang tá túc hơn 8 năm qua.

Chiều buông, bà Nguyễn Thị Chất (80 tuổi) chậm rãi đi về phía bến thuyền. Chọn một chiếc thúng câu, bà Chất chậm rãi chèo về phía Hòn Trà. Trong thúng là vài quả dưa hấu, một ít chuối. Đây là đồ ăn cho đàn khỉ trên đảo.

"Xuống ăn các con. Xuống đây", bà Chất nói to khi chiếc thúng câu vừa cập bờ.

Nghe tiếng bà lão, đàn khỉ 10 con hú vang rồi kéo nhau xuống đất. Những con khỉ ùa đến bên bà Chất. Đàn khỉ với bản tính hoang dã thường rất hung dữ. Nhưng đàn khỉ ở Hòn Trà đối với bà Chất lại khác. Những con khỉ dạn dĩ nhận thức ăn rồi ăn ngon lành bên cạnh bà lão.

Nhìn đàn khỉ ăn, bà Chất chậm rãi "điểm danh" từng con, rồi trò chuyện với chúng. "Ăn đi, hết mai bà lại mang thêm", bà lão nói với đàn khỉ.

Đợi cho đàn khỉ ăn xong, bà lão lại chèo thúng về bờ. Đàn khỉ đứng ở mép nước nhìn theo bà Chất. Khi thúng đã đi xa, lũ khỉ mới hú nhau lẩn vào rừng cây.

Đến bây giờ vẫn không ai biết chính xác đàn khỉ ở Hòn Trà từ đâu đến. Nhiều người đoán rằng, đàn khỉ từ thượng nguồn bị lũ cuốn đến đảo này. Những con khỉ bám vào thân gỗ theo dòng nước trôi ra cửa sông Trà Bông rồi gặp Hòn Trà. Từ đó đàn khỉ hoang lấy nơi đây làm nhà.

Bà Chất nhớ lại, hơn 8 năm trước, một lần chèo thúng ngang Hòn Trà, bà bỗng nghe tiếng khỉ réo gọi nhau. Đàn khỉ dường như hoảng hốt khi thấy người lạ.

Là người gắn bó cả đời nơi cửa sông Trà Bồng, bà Chất biết đàn khỉ này mới về đây trú ngụ. Trên Hòn Trà thiếu thức ăn, có lẽ chúng đói nên réo gọi nhau vang cả cửa sông. Lúc đó không hiểu sao bà lại lo cho đàn khỉ. Bà sợ chúng đói.

Hôm sau, bà Chất ra chợ mua trái cây rồi lặng lẽ chèo thúng ra Hòn Trà. Đứng cả buổi mà đàn khỉ vẫn mất tăm. Bà lão đành để trái cây trên mỏm đá rồi ra về. Đi được nửa đường, bà Chất quay lại đã thấy đàn khỉ ùa ra lấy thức ăn. Kể từ đó, ngày nào bà cũng mua trái cây mang sang Hòn Trà cho đàn khỉ.

Mới đầu, nhiều người ngăn cản khi thấy bà lão ngày nào cũng tốn tiền cho đàn khỉ hoang. Có người còn sợ đàn khỉ hung dữ sẽ tấn công bà lão, nhưng bà Chất bỏ ngoài tai. Ngày nào bà cũng đến với đàn khỉ.

Những ngày mưa bão, hoặc lúc ốm đau không ra được Hòn Trà, bà Chất lại bồn chồn lo cho đàn khỉ. Với bà, những con khỉ ở Hòn Trà trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống.

Thấy bà lão gắn bó với đàn khỉ với tình thương thật sự, người dân dần hiểu và góp sức cùng bà nuôi chúng.

"Bây giờ, các cô bán trái cây trong chợ thường cho bà trái cây. Thúng thì mọi người cứ để sẵn cho bà đi. Thấy mọi người ủng hộ nuôi chúng bà rất vui", bà Chất nói.

Bà bảo lúc trước bà sợ một mai bà chết sẽ không còn ai lo cho đàn khỉ. Đàn khỉ thiếu thức ăn dễ đi phá phách, bà sợ người ta đánh chúng. Nay nỗi lo này không còn vì chính quyền đã có kế hoạch di dời đàn khỉ. Nhưng hết lo bà lại chuyển sang buồn. Gắn bó với đàn khỉ quá lâu, tình cảm bà dành cho đàn khỉ hoang trở nên đặc biệt. Một mai, đàn khỉ không còn ở Hòn Trà, bà Chất sẽ buồn lắm!

Theo ông Phan Văn Đông, Chủ tịch UBND xã Bình Đông, đàn khỉ trên đảo Hòn Trà có khoảng 10 con. Đây là loài khỉ vàng thuộc danh mục động vật nguy cấp, quý hiếm cần được bảo vệ.

Sở NN&PTNT Quảng Ngãi đã có kế hoạch đưa đàn khỉ từ Hòn Trà về rừng tự nhiên. Các chuyên gia đang đặt bẫy ảnh nhằm thống kê chính xác số cá thể khỉ vàng trên Hòn Trà; trên cơ sở đó sẽ di dời đàn khỉ trong nay mai.

"Trong thời gian chờ đưa các cá thể về rừng tự nhiên, Sở NN&PTNT đã họp dân, tuyên truyền để mọi người chung tay bảo vệ đàn khỉ. Chính quyền địa phương cũng theo dõi, kiểm soát khu vực này nhằm ngăn ngừa việc đàn khỉ bị săn bắn trái pháp luật", ông Đông nói thêm.