Bắn súng Việt Nam và hành trình đi tìm “Hoàng Xuân Vinh 2.0”

Xin chào HLV Nguyễn Thị Nhung. Tại Olympic Rio 2016, xạ thủ Hoàng Xuân Vinh đã mang vinh quang về cho Tổ quốc. Khoảnh khắc Quốc kỳ Việt Nam được kéo lên trong giai điệu Quốc ca hùng tráng thật khó quên?

- Đó là thời khắc đẹp nhất trong sự nghiệp của thầy trò tôi. Bao nhiêu vất vả, nhọc nhằn, những hy sinh thầm lặng, có thành công, thất bại suốt 10 năm, tính từ khi tôi làm HLV đội tuyển bắn súng Việt Nam năm 2006 đã có thành quả xứng đáng.

Cần nhớ, trừ những môn điền kinh, bơi, việc 1 vận động viên (VĐV) có thể giành 2 tấm huy chương tại một kỳ Olympic là rất hiếm có. Với môn bắn súng, chỉ có xạ thủ số 1 thế giới Jin Jong-oh (Hàn Quốc) từng giành 2 HCV tại Olympic London 2012.

Việc Hoàng Xuân Vinh có thể giành 1 HCV 10m súng ngắn hơi, 1 HCB 50m súng ngắn bắn chậm Olympic 2016 là kỳ tích đối với cả thế giới chứ không riêng Việt Nam.

Có mặt trực tiếp trên trường bắn ở Brazil lúc đó, tôi không thể cầm được những giọt nước mắt hạnh phúc. Vượt qua rất nhiều VĐV được đầu tư, trang bị kỹ "tới tận răng", Hoàng Xuân Vinh đã làm rạng danh Việt Nam.

Nói thì nhanh, nhưng để có một Hoàng Xuân Vinh là một hành trình rất dài…

Năm 2006, khi tôi lên dẫn dắt đội tuyển bắn súng, Hoàng Xuân Vinh đã có khoảng 5-6 năm "ăn cơm tuyển" và trước đó là vài năm tập luyện trong môi trường bắn súng quân đội. Hoàng Xuân Vinh lúc đó đã có đóng góp vào những tấm HCV đồng đội của bắn súng Việt Nam tại các kỳ SEA Games, HCĐ đồng đội ASIAD 2006. Nhưng phải đến SEA Games 2007 (Thái Lan), nghĩa là mất khoảng hơn 10 năm chăm chỉ rèn giũa, Hoàng Xuân Vinh mới chạm tới HCV cá nhân SEA Games.

Và từ năm 2007 đến 2016, Hoàng Xuân Vinh mất thêm gần 9 năm nữa để vươn tới đỉnh cao Olympic.

Nghĩa là với một VĐV tài năng, có bản lĩnh thi đấu tuyệt vời như Hoàng Xuân Vinh, được đầu tư trọng điểm, năm nào cũng được tạo điều kiện đi tập huấn, thi đấu quốc tế, anh cũng phải mất gần 2 thập kỷ kể từ khi theo đuổi niềm đam mê mới có thể khắc tên mình vào lịch sử Thể thao Việt Nam.

Trong khoảng thời gian đó, Hoàng Xuân Vinh cũng đã trải qua những thành công, ví dụ như giành vé dự Olympic London 2012 và suýt giành HCĐ, kém VĐV xếp thứ 3 vỏn vẹn 0,1 điểm. Nhưng Vinh cũng có những thất bại như tại ASIAD 2010, ASIAD 2014. Tất cả đã hun đúc, tạo nên "vàng mười" Hoàng Xuân Vinh.

Chúng ta đã đạt tới đỉnh cao Olympic 2016 và người hâm mộ rất tiếc khi bắn súng Việt Nam không thể giành vé dự Olympic Tokyo sẽ khai mạc ngày 23/7 tới?

- Hoàng Xuân Vinh là một VĐV có bản lĩnh thi đấu cực tốt nhưng trong bắn súng còn có sức ép về thần kinh. Sau Olympic 2016, Hoàng Xuân Vinh chịu sức ép rất lớn, phải chiến thắng ở mọi giải đấu tham dự và Vinh đã đánh mất mình rất nhiều.

Trong quá trình chuẩn bị giành vé dự Olympic Tokyo, Hoàng Xuân Vinh cũng có sự chuẩn bị tốt nhưng khi đang vào guồng, sẵn sàng thi đấu thì các giải quốc tế lại bị hoãn vì Covid-19 khiến anh bị "khựng" lại. Sau đó, Vinh đã quyết định không thi đấu giành vé dự Olympic Tokyo nữa vì không chịu nổi sức ép.

Chúng ta có 3 VĐV thi đấu Cúp thế giới tại Ấn Độ vào tháng 3 vừa qua - giải đấu có ý nghĩa tìm suất dự Olympic. Tuy nhiên, Trần Quốc Cường, Nguyễn Đình Thành, Phan Xuân Chuyên đều không thành công.

Nghĩa là sau Hoàng Xuân Vinh đang là một "khoảng trống mênh mông, thưa HLV?

- Hiện tại, ngoài 3 VĐV kể trên, chúng tôi còn có những VĐV tốt như Phan Công Minh, Phạm Quang Huy - con trai xạ thủ kỳ cựu Phạm Cao Sơn.

Nhưng để có thể giành vé dự Olympic, trước khi nghĩ tới chuyện chạm tới mốc son của Hoàng Xuân Vinh, lứa VĐV kế cận của bắn súng Việt Nam cũng cần có một quá trình tương đương như Hoàng Xuân Vinh đã đi qua, nghĩa là mất 8-10 năm nữa mới có thể "đơm hoa kết trái".

Họ cần được ra nước ngoài, cụ thể là Hàn Quốc tập huấn, thi đấu bên cạnh những "tượng đài" bắn súng như Jin Jong-oh, như vậy mới có được sự tự tin, tập trung vào kỹ thuật, bài bắn của chính mình thay vì bị "ngợp" khi bước ra biển lớn.

Không thể lập tức có ngay "Hoàng Xuân Vinh" trong điều kiện bắn súng Việt Nam nói riêng và Thể thao Việt Nam còn thiếu thốn đủ bề từ lực lượng VĐV trẻ ở địa phương, trường bắn tiêu chuẩn quốc tế, súng, đạn; dù chúng ta đã có kinh nghiệm huấn luyện, đào tạo VĐV đỉnh cao.

Thời gian tới, chị có tính tới việc để Hoàng Xuân Vinh chuyển hẳn sang công tác huấn luyện?

- Tôi vẫn chưa muốn để Hoàng Xuân Vinh tập trung hoàn toàn cho công tác huấn luyện, tìm những "truyền nhân" của mình. Anh Vinh vẫn tập luyện để truyền cảm hứng cho các VĐV.

Trước đây, chúng ta đã mất rất nhiều tiền để các xạ thủ Việt Nam được xuất ngoại, tập luyện, thi đấu bên cạnh những tên tuổi như Jin Jong-oh.

Vậy thì lúc này, Hoàng Xuân Vinh chính là "Jin Jong-oh Việt Nam". Hoàng Xuân Vinh vẫn là "một nghệ sĩ trên trường bắn". Tôi tin khi không chịu áp lực thành tích, anh vẫn có những khoảnh khắc thăng hoa trên đấu trường quốc tế, có thể đó là Olympic 2024.

Bắn súng Việt Nam đã không có vé dự Olympic Tokyo và mọi sự tập trung sẽ dồn vào SEA Games 31 mà Việt Nam đăng cai cuối năm nay. Chị có thể chia sẻ và quá trình chuẩn bị, mục tiêu cụ thể?

- Trước đây, Việt Nam và Thái Lan thường xuyên cạnh tranh nhau vị trí dẫn đầu toàn đoàn tại các kỳ SEA Games. Chúng ta đã dẫn đầu 4 kỳ SEA Games liên tiếp từ 2007 đến 2013.

Từ SEA Games 2015 đến nay, Thái Lan, Singapore và đặc biệt là Indonesia đã có bước phát triển mạnh.

SEA Games 2021 tại Việt Nam dự kiến sẽ có 21 bộ huy chương, trong đó có 50-60% số bộ huy chương các nội dung Olympic, 30% số nội dung ASIAD và khoảng hơn 10% số nội dung khu vực. Chúng tôi sẽ cố gắng đẩy nội dung súng trường lên, hy vọng có thêm huy chương ở các nội dung di dộng, bắn đĩa bay.

Mục tiêu cụ thể là giành từ 6 đến 8 HCV. Nhưng để chắc chắn vị trí dẫn đầu toàn đoàn, bắn súng Việt Nam phải đạt được 10-11 HCV.

Xin cảm ơn HLV Nguyễn Thị Nhung. Chúc chị sớm tìm được "Hoàng Xuân Vinh 2.0" và cùng bắn súng Việt Nam đạt được những dấu ấn mới trong tương lai, mà gần nhất là tại SEA Games 31.