Bí mật bên trong chiếc 'bát Mặt trời' bằng vàng nguyên khối 3.000 năm tuổi

Các nhà khảo cổ học Ba Lan ở Áo đã phát hiện ra một chiếc bát từ thời kỳ đồ đồng được làm bằng vàng gần như nguyên khối và được chạm khắc với những hình ảnh đại diện cho tia nắng mặt trời.   

Chiếc bát được khai quật ở Ebreichsdorf, cách Vienna khoảng 32km, có niên đại khoảng 3.000 năm trước. 

Bên trong chiếc bát là những chiếc vòng tay bằng dây vàng cuộn lại và những mảnh vải mà các nhà nghiên cứu tin rằng, chúng là những gì còn sót lại của chiếc khăn dùng trong nghi lễ cúng thần mặt trời.

Chiếc bát được phát hiện tại một khu định cư cổ có niên đại từ 1.300-1.000 trước Công nguyên và thuộc về cư dân "nền văn hóa Urnfield", chủ yếu được biết đến với các nghi thức hỏa táng người chết.

Được rèn rất mỏng, cái bát cao khoảng 5cm, đường kính 20cm và được tìm thấy gần vị trí bức tường của một ngôi nhà thời tiền sử. Thành phần của chiếc bát bao gồm khoảng 90% vàng, 5% bạc và 5% đồng.

Nhà khảo cổ học Michał Sip thuộc Học viện Khoa học Ba Lan, thành viên của nhóm khảo cổ cho biết, các vật liệu hữu cơ được tìm thấy bên trong chiếc bát thực sự là vật liệu đã phân hủy, "có thể là vải hoặc da". Vật liệu này sau đó được may bằng chỉ vàng và quấn bằng dây vàng.

Chiếc bát được tìm thấy vào năm 2020 nhưng các nhà nghiên cứu chỉ công bố phát hiện cho đến khi quá trình phân tích chi tiết về nó hoàn tất.

Nên văn hóa Urnfield bao gồm một tập hợp các xã hội nhỏ hơn xuất hiện ở Trung Âu vào khoảng năm 1.300 trước Công nguyên.

Người ta ít biết về họ ngoài phong tục hỏa táng người chết và đặt tro trong bình chôn trên cánh đồng. Bằng chứng khảo cổ cho thấy, cộng đồng này không sống du mục và làm nông nghiệp, đặc biệt là chăn nuôi cừu.

"Đây là khám phá của cả cuộc đời đối với tôi. Tôi không thể tìm thấy bất cứ điều gì tương tự", nhà khảo cổ Michał Sip nhấn mạnh. 

Ông cũng gọi đây là một trong những khám phá khảo cổ quan trọng nhất ở Áo trong nhiều thập kỷ. 

Ngoài chiếc bát bằng vàng, nhóm của ông Sip trong 2 năm khai quật cũng phát hiện gần 500 đồ vật bằng đồng, từ dao găm, dao đến ghim, cũng như những bình đất sét gốm, vỏ sò và xương động vật.

Phân tích mặt đất cho thấy, địa điểm khảo cổ từng là một đầm lầy. Ông Sip đưa ra giả thuyết rằng thay vì bị thất lạc hoặc bị vứt bỏ vào thùng rác, các vật dụng này đã được cố tình ném xuống nước trong các nghi lễ tôn giáo.

Bát mặt trời sẽ được trưng bày trong Bảo tàng Kunsthistorisches của Vienna, còn việc khai quật khu định cư cổ đại sẽ tiếp tục vào năm 2022.

Người ta tin rằng những người thuộc nền văn hóa Urnfield rất hiếu chiến vì tại các khu định cư của họ, nhiều vũ khí bằng đồng bị phong hóa đã được tìm thấy. Nghề gốm và luyện kim của nền văn hóa này "dường như có ảnh hưởng lớn đến nền văn hóa sau này của Thời kỳ đồ sắt sớm".