Bộ KH&CN: Sản phẩm kit test Covid-19 được cấp gần 19 tỷ đồng nghiên cứu

Kit test được cấp kinh phí gần 19 tỷ đồng

Cổng thông tin Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) mới đây đã đăng tải báo cáo chi tiết liên quan đến bộ kit xét nghiệm Covid-19 (còn gọi là kit test) do Học viện Quân y phối hợp với Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á nghiên cứu sản xuất.

Báo cáo cho biết, nhiệm vụ khoa học và công nghệ cấp quốc gia được cấp kinh phí có tên đầy đủ: "Nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm RT-PCR và real-time RT-PCR phát hiện chủng virus Corona mới 2019 (2019-nCoV)", mã số ĐTĐL.CN.29/20.

Tổng kinh phí chi từ ngân sách cho nhiệm vụ này là 18,98 tỷ đồng. Thời gian thực hiện theo hợp đồng đã ký kết từ tháng 2/2020 đến tháng 7/2021. Thời gian thực tế thực hiện từ tháng 2/2020 đến tháng 10/2021 sau khi được gia hạn đến tháng 10/2021.

Tổ chức chủ trì nhiệm vụ này là Học viện Quân y do PGS-TS. Hồ Anh Sơn làm Chủ nhiệm công trình.

Bên cạnh đó còn có 16 thành viên khác thuộc nhóm nghiên cứu, trong đó có 4 thành viên thuộc Công ty cổ phần Công nghệ Việt Á. Trong đó, ông Phan Quốc Việt, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần công nghệ Việt Á - người vừa bị khởi tố hình sự về hành vi vi phạm các quy định đấu thầu - là thành viên nghiên cứu chính tham gia thực hiện nhiệm vụ này.

Theo Bộ KH&CN, bộ kit xét nghiệm có hàm lượng khoa học cao, cũng như tính ứng dụng thực tiễn thể hiện bằng những chứng nhận, bao gồm: Quyết định cấp phép lưu hành của Bộ Y tế Việt Nam (số 774/QĐ-BYT ngày 04/3/2020; số 5071/QĐ-BYT ngày 04/12/2020); Giấy chứng nhận kiểm nghiệm trang thiết bị y tế chẩn đoán in-vitro số 1160/VSDTTƯ -NCYS ngày 18/8/2020.

Ngoài ra, kit test của Việt Á cũng được Bộ Y tế và Chăm sóc xã hội Anh cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn Châu Âu (CE) và cấp giấy chứng nhận lưu hành tự do (CFS) cho bộ sinh phẩm (20/4/2020).

Cũng theo báo cáo này, việc ra đời được bộ sinh phẩm "Made in Vietnam" có ý nghĩa xã hội to lớn. Cùng với chiến lược kiểm soát dịch bệnh đúng đắn của Chính phủ, việc chúng ta chủ động sản xuất ra sinh phẩm tạo sự yên tâm rất lớn trong đội ngũ chuyên gia y tế cũng như toàn xã hội. Bộ sinh phẩm không chỉ củng cố niềm tin của xã hội vào sự chỉ đạo của chính phủ và các nhà khoa học Việt Nam trong phòng chống dịch Covid-19, mà còn góp phần xây dựng thương hiệu Việt Nam trên bản đồ khoa học công nghệ quốc tế.

Báo cáo cũng khẳng định các kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ là cơ sở cho các nghiên cứu về sau như các dữ liệu đặc điểm di truyền phân tử, sự tiến hóa của chủng SARS-CoV-2 phục vụ cho các nghiên cứu về chế tạo vaccine dự phòng và thuốc kháng virus đối với chủng SARS-CoV-2.

Hiện nay, bộ sinh phẩm và các quy trình chẩn đoán dựa trên kỹ thuật real-time RT-PCR đã chuyển giao công nghệ phục vụ sản xuất trên 3.000.000 test phục vụ xét nghiệm sàng lọc phát hiện SARS-CoV-2 trên 163 trung tâm, bệnh viện lớn trong cả nước như bệnh viện Bạch Mai, bệnh viện Trung ương Huế, bệnh viện ĐH Y Hà Nội, CDC Hà Nội, Đà Nẵng, Hải Dương, CDC TP.HCM... Hơn 20 quốc gia đã đàm phán mua bộ sinh phẩm, và đã xuất khẩu trên 500.000 test.

Báo cáo nêu: "Như vậy, chúng ta không phải mua những kit chẩn đoán nước ngoài với giá thành cao, giúp giảm giá thành sản phẩm, điểm quan trọng nữa là giúp chủ động nguồn cung ứng, đáp ứng nhu cầu khi dịch Covid-19 đang diễn biến hết sức phức tạp và khó lường hiện nay, đảm bảo sức khỏe cho nhân dân, giúp ổn định kinh tế xã hội".

Báo cáo không đề cập tới chứng nhận kit test Việt Á của WHO

Tuy nhiên, báo cáo trên không đề cập tới chứng nhận của tổ chức WHO, mà trước đó đã từng được đăng tải trên cổng thông tin của Bộ KH&CN (hiện đã không còn) với tiêu đề "Bộ kit xét nghiệm Covid-19 của Việt Nam sản xuất vừa được Tổ chức Y tế thế giới chấp thuận".

Vào ngày 20/10/2020, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng đã công bố báo cáo công khai về đánh giá sử dụng khẩn cấp của tổ chức này khi thẩm định bộ xét nghiệm Covid-19 của Việt Á. Trong báo cáo này, WHO ghi rõ kết quả sau khi kiểm định bộ kit này là "không được chấp thuận" vì chưa đạt được một số tiêu chuẩn.

Về vấn đề này, ông Trịnh Thanh Hùng, Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học và Công nghệ các khối ngành Kinh tế - Kỹ thuật (Bộ KH&CN) thừa nhận, do sơ suất chưa xem xét kỹ lưỡng thông tin phản hồi của WHO về bộ kit test của Công ty Việt Á.

Theo đó, ông Hùng khẳng định, WHO mới chỉ chấp thuận đưa bộ kit test của Công ty Việt Á vào quy trình đánh giá xem xét sử dụng chứ không phải "chấp thuận sử dụng".

"Đây là sơ suất của Bộ KH&CN" - ông Hùng thừa nhận.