Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Hiệp hội không phải chỉ có chức năng cộng con số xuất khẩu của doanh nghiệp thành viên

Thông tin tại cuộc họp liên Bộ: NNPTNT - Công Thương bàn giải pháp xuất khẩu gạo, trái cây, ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam cho biết, 4 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu được 3,4 triệu tấn gạo, đạt kim ngạch hơn 2 tỷ USD. Ước đến ngày 30/5, tổng sản lượng gạo xuất khẩu đạt 3,6 tấn, kim ngạch thu hơn 2,3 tỷ USD, tăng 11% số lượng, tăng 34% giá trị so với cùng kỳ năm 2023.

Trong 5 tháng đầu năm, giá gạo trong nước tăng hơn so với cùng kỳ, đảm bảo hiệu quả bà con nông dân, người trồng lúa.

"Dự báo, xuất khẩu gạo của Việt Nam năm 2024 sẽ khởi sắc khi các thị trường lớn tăng khối lượng nhập khẩu. Các nước đang nghe ngóng xem Ấn Độ có dỡ bỏ hạn chế xuất khẩu cấm xuất khẩu gạo do El Nino, khả năng đến tháng 9 chưa dỡ bỏ, đây là cơ hội cho Việt Nam", ông Nam nói.

Dù vậy, theo ông Nam, ngành chế biến và xuất khẩu gạo vẫn còn một số vấn đề tồn tại, như việc doanh nghiệp nợ tiền lúa nông dân, hay việc doanh nghiệp xuất khẩu gạo cạnh tranh không lành mạnh về giá. 

"Trong số 157 đầu mối xuất khẩu gạo, chỉ 70 doanh nghiệp thuộc hiệp hội, nên họ không báo cáo và khó chỉ đạo. Do vậy chỉ có Bộ Công Thương mới có thể xử lý được", ông Nam nêu một thực tế và đề xuất áp dụng giá sàn trong xuất khẩu gạo.

Nhìn thẳng vào sự yếu kém trong khâu hợp tác, liên kết, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan dẫn chứng: "Khi chúng tôi đi hội chợ quốc tế, các bạn Trung Quốc trưng bày là cả một không gian, nhưng với Việt Nam, có những doanh nghiệp vẫn thuê riêng một góc ngoài chứ không đi chung với Hiệp hội hay bộ, ngành. Rõ ràng, nếu bản thân các doanh nghiệp không thay đổi thì sẽ không thể đi xa được.

Cần phải nhấn mạnh việc chúng ta xuất khẩu gạo Việt Nam, nói đến hình ảnh gạo Việt Nam, hình ảnh nông sản Việt chứ không chỉ nói về gạo Trung An, hay một doanh nghiệp gạo nào khác. Có như vậy, nông sản Việt mới có thể lớn lên được".

Bộ trưởng Lê Minh Hoan đặt câu hỏi, liệu hiệp hội đã làm hết vai trò của hiệp hội chưa? Nếu hiệp hội chỉ là người cộng các con số xuất khẩu của doanh nghiệp thành viên thì đây không phải là chức năng của Hiệp hội. Hiệp hội phải là người kết nối các doanh nghiệp. 

"Rõ ràng, cần phải thay đổi hoàn toàn tư duy, cách làm việc của hội và hiệp hội. khi và chỉ khi doanh nghiệp, hiệp hội ngành hàng thay đổi từ tư duy mua bán sang tư duy liên kết, hợp tác, khi đó, mới nâng cao sức mạnh của một ngành hàng, tăng được sức cạnh tranh của sản phẩm khi ra thị trường quốc tế", Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.