Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Phải quan tâm tới thương lái, coi họ như đối tác thu mua lúa, nông sản

Giá lúa gạo đã khá hơn

Báo cáo tạo cuộc họp của Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan với Tổ công tác phía Nam của Bộ NNPTNT và lãnh đạo Sở NNPTNT 13 tỉnh, thành phố Đồng bằng sông Cửu Long về tình hình sản xuất, tiêu thụ lúa gạo, nông sản, ông Lê Thanh Tùng, Phó Cục trưởng Cục Trồng trọt (Bộ NNPTNT) cho biết, diện tích lúa hè thu đã thu hoạch được 820.000ha; năng suất đạt 56,7 tạ/ha; sản lượng 4,645 triệu tấn

Diện tích lúa hè thu chưa thu hoạch là 690.000 ha đang ở giai đoạn đòng trổ và chín, các trà lúa sinh trưởng và phát triển tốt. Lúa thu đông đã gieo sạ được 400.000ha/700.000ha kế hoạch, đạt 57%.

Theo Bộ Công Thương, giá lúa tươi tại ĐBSCL ngày 16/8/2021 đã tăng nhẹ. Các giống IR50404, OM9582 và OM6976 tăng 100 đồng/kg, nếp Long An tăng 100 đồng/kg, nếp 3,5 tháng giảm 50 đồng kg; các giống lúa khác ổn định như tuần trước là Đài Thơm 8, Nàng Hoa, lúa Nhật và giống OM5451 tăng 200 – 300 đồng/kg.

"Tình hình tiêu thụ lúa gạo có khá hơn do việc tích cực tháo gỡ của địa phương và doanh nghiệp đẩy mạnh hơn công tác thu mua" - ông Tùng nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Sĩ Lâm, Giám đốc Sở NNPTNT An Giang cũng cho biết, giá lúa tuần qua sau khi lên 200-500 đồng/kg tuỳ giống thì đầu tuần này đã chững lại, có giống lại giảm 100-200 đồng/kg.

Lượng doanh nghiệp vào thu mua lúa vẫn chưa đủ dù UBND tỉnh An Giang đã gửi nhiều văn bản đến doanh nghiệp. Lượng doanh nghiệp vào thu mua lúa đã giảm 50% so với cùng kỳ vụ hè thu năm trước. Đây là tình trạng khá khó khăn. Tỉnh cũng đối mặt khó khăn trong khâu vận chuyển.

"UBND tỉnh họp thường xuyên, liên tục để tháo gỡ; có họp với các địa phương như Đồng Tháp, Cần Thơ, Kiên Giang, An Giang thành lập đường dây nóng chung giữa các tỉnh. Tuy nhiên, doanh nghiệp thu mua còn ở nhiều tỉnh khác nhau, phải di chuyển khắp các tỉnh ĐBSCL, cần sự thống nhất cho cả khu vực, thậm chí là toàn bộ 19 tỉnh phía Nam đang giãn cách theo Chỉ thị 16", ông Lâm nói.

Lãnh đạo Sở NNPTNT tỉnh Kiên Giang đề xuất Bộ NNPTNT có chiến lược để liên kết tiêu thụ trong toàn vùng ĐBSCL chứ không riêng lẻ một vài địa phương. Ví dụ, lúa nếp cả An Giang và Long An đều nhiều hay thu hoạch xoài từ nay đến cuối năm Kiên Giang có 60.000 tấn xoài.

"Cần nhìn cả khu vực để có phương án kết nối tiêu thụ cho cả khu vực chứ không riêng địa phương nào. Ngoài ra, Bộ thống nhất cho tỉnh định hướng lại, mời các doanh nghiệp nào vào để chuẩn bị tốt nhất cho sản xuất, tiêu thụ ở các vụ mùa tiếp theo. Trong trường hợp Covid-19 không lắng dịu, những khó khăn chưa tháo gỡ được sẽ còn tiếp diễn cho cả những vụ sau", ông Lâm nói.

Tương tự, ông Nguyễn Tấn Nhơn, Phó giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Cần Thơ cho biết, hiện nay toàn tỉnh còn 64.000 tấn lúa, 217.000 tấn gạo tồn trong kho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo.

Cần Thơ tập trung kiến nghị tháo gỡ khó khăn trong lưu thông, thu mua lúa. Hiện nay, các tỉnh ĐBSCL còn áp dụng Chỉ thị 16 nên cho quá trình cho người sang tỉnh khác đi thu mua lúa gạo gặp khó khăn.

Thủ tục mỗi tỉnh mỗi khác, kiến nghị Bộ NNPTNT có ý kiến với Bộ Giao thông vận tải hướng dẫn các tỉnh có giấy cấp cho lưu thông đường sông giống như xe tải trên đường bộ; các tỉnh phải ưu tiên tiêm vaccine cho đội ngũ thu hoạch lúa gạo trong chuỗi.

Trong khi đó, đại diện Sở NNPTNT tỉnh Trà Vinh cho biết, tỉnh đang thiếu hụt nghiêm trọng lượng máy gặt đập liên hợp thu hoạch lúa hè thu. Trên địa bàn tỉnh Trà Vinh mới có 40 máy gặt đập liên hợp, rất cần sự hỗ trợ từ các tỉnh đưa máy sang.

Đại diện Sở NNPTNT tỉnh Long An thì đề nghị Sở NNPTNT tỉnh Tiền Giang hỗ trợ vì Tiền Giang có hệ thống nhà máy xay xát rất quy mô.

Kết nối thương lái thu mua lúa gạo, nông sản

Đại diện Sở NNPTNT tỉnh Cà Mau cho biết, dù đang thực hiện giãn cách xã hội nhưng nhờ sự giúp đỡ của Tổ công tác 970, tỉnh cũng tạo điều kiện trong lưu thông nên Cà Mau không gặp khó khăn trong tiêu thụ nông sản.

Ước tính mỗi tháng Cà Mau cung cấp cho thị trường 15.000 -20.000 tấn tôm, hiện việc tiêu thụ ổn định, dù giá giảm khoảng 10 - 30%; giá lúa hè thu ổn định ở mức 5.500 - 6.200 đồng/kg.

Trên địa bàn tỉnh Cà Mau có 3 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu tôm với 38 nhà máy, thời gian đầu các nhà máy thực hiện "3 tại chỗ", sau đó có nhiều doanh nghiệp không đáp ứng, phải dừng hoạt động hoặc giảm 30 - 50% công suất.

Sau đó, các doanh nghiệp xử lý quyết liệt, tỉnh tổ chức tiêm vaccine cho hầu hết công nhân, tổ chức xét nghiệm định kỳ nên nhiều doanh nghiệp đã phục hồi công suất hoạt động từ 80 - 100%.

Trước những kiến nghị của các địa phương, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Trần Thanh Nam, Tổ trưởng Tổ công tác 970 nhấn mạnh: “Thời gian tới các địa phương cần tạo điều kiện tối đa cho các doanh nghiệp vào thu mua lúa, nơi nào thiếu máy gặt báo cáo để điều ngay. Trên thực tế chỗ này, chỗ khác vẫn cò khó khăn, cần tích cực tháo gỡ, nếu vẫn khó thì báo cáo Tổ công tác 970".

Thứ trưởng Trần Thanh Nam cũng cho biết, được sự đồng ý của Bộ trưởng Bộ NNPTNT Lê Minh Hoan, đầu tháng 9/2021 tới, Tổ công tác 970 sẽ tiếp tục hoạt động kết nối tiêu thụ nông sản, tiếp tục thí điểm mô hình sàn giao dịch nông sản vừa sản xuất, vừa tiêu thụ. Việc này sẽ tiến hành kéo dài suốt năm.

 “Các Sở NNPTNT nên thành lập Tổ điều hành thị trường nông sản ở các địa phương để phối hợp với Bộ NNPTNT, thúc đẩy kết nối tiêu thụ nông sản”, Thứ trưởng Trần Thanh Nam nói.

Đánh giá cao sáng kiến của Tổ Công tác 970, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, qua việc kết nối, tiêu thụ nông sản thời gian qua, Bộ NNPTNT cũng phải có những đổi mới trong hoạt động, không chỉ tập trung sản xuất mà còn tăng tính kết nối.

"Làm sao chúng ta đảm bảo kết nối cung cầu mà không cần đến vùng sản xuất thông qua một sàn giao dịch" - Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói.

Bên cạnh đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cũng đề nghị các địa phương linh hoạt hơn trong việc kiểm soát lưu thông, vận chuyển. "Tỉnh, huyện áp dụng 4 tại chỗ, đường làng cũng áp dụng 4 tại chỗ mới dẫn đến tình trạng quốc lộ, tỉnh lộ thông mà đường xã, đường làng không thông" - Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu một thực tế.

Nói về con đường lưu thông nông sản của ĐBSCL, Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho rằng, đó là một hệ sinh thái, có sự kết nối chặt chẽ, không tách rời.

"Ông thương lái của Cần Thơ đi mua lúa của Hậu Giang, Đồng Tháp, ông thương lái ở Đồng Tháp lại thu mua hành tăm tận Cà Mau" - Bộ trưởng Bộ NNPTNT lấy ví dụ.

Từ thực tế đó, Bộ trưởng Lê Minh Hoan gợi ý các địa phương nên tập hợp đội ngũ thương lái địa phương, về lâu dài đưa vào quản lý như một đối tác đồng hành trong thu mua nông sản cho nông dân chứ không phải có chuyện gì cũng nói “trăm dâu mà đổ đầu tằm” thương lái ép giá này nọ. 

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh, chúng ta phải quan tâm chú ý tới cả đội ngũ thương lái chứ đừng chỉ chú ý tới mỗi doanh nghiệp, vì không có thương lái vận chuyển thì nông sản cũng khó về nhà máy.