Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng: "Không khí đầu độc phổi, thông tin đầu độc não"

Việc ngăn chặn tác hại của thông tin xấu độc trên không gian mạng là việc không dễ dàng xử lý

Chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, đại biểu Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa - Đoàn ĐBQH tỉnh Phú Yên đặt vấn đề, việc ngăn chặn tác hại của thông tin xấu độc trên không gian mạng là việc không dễ dàng xử lý. Xử lý trường hợp đưa tin thất thiệt cũng rất vất vả, khó khăn và nếu xử lý không cẩn thận thì có thể dẫn đến tình trạng PR cho người muốn nổi tiếng.

Đại biểu Đỗ Chí Nghĩa đề nghị Bộ trưởng cho biết giải pháp nào triệt để, căn cơ nhất trong khi lực lượng của ngành thông tin truyền thông thì mỏng mà chúng ta có hàng chục triệu tài khoản trên các mạng xã hội, trong đó nhiều tài khoản có địa chỉ ở nước ngoài.

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, tin giả trên mạng lan rất nhanh nhưng nếu xử lý chậm thì nó sẽ lan truyền rất rộng. Vừa qua, các cơ quan đã nâng tầm xử lý tin giả từ thông tư lên nghị định. Nghị định quy định rõ hành vi, trách nhiệm các bên liên quan, thời gian các nhà mạng phải hạ thông tin xấu độc từ 48h xuống 24h, có thông tin đặc biệt chỉ trong 3h.

Theo Bộ trưởng, hiện nay phạt đưa thông tin giả tại Việt Nam dù đã tăng lên 3 lần, nhưng so với các nước trong khu vực ASEAN thì chỉ bằng 1/10. Thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục đề nghị Chính phủ xem xét, cân nhắc đưa mức phạt lên mức răn đe, ít nhất ngang với mức trung bình trong khu vực.

Nhấn mạnh việc ngăn chặn thông tin xấu độc thực sự là công việc khó khăn, Bộ trưởng cho rằng, giải pháp căn bản là cần có sự vào cuộc tích cực, chủ động của mọi bộ, ngành, các tổ chức, các gia đình. Khi toàn bộ xã hội vào cuộc thì mới giải quyết được căn cơ vấn đề này trên không gian mạng.

"Thế giới thực ra sao lên không gian mạng cũng vậy, ai quản lý gì sang không gian mạng cũng quản lý cái đó. Tức là cần sự vào cuộc của tất cả các thành phần. Chỉ toàn bộ xã hội vào cuộc mới giải quyết căn cơ các vấn đề trên không gian mạng. Bộ Thông tin & Truyền thông và Công an giải quyết không xuể", Bộ trưởng Hùng nhấn mạnh.

Đại biểu tranh luận với Bộ trưởng

Dù "hoan nghênh" quan điểm của Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng, thế giới thực ra sao lên không gian mạng cũng vậy tuy nhiên, đại biểu Nghĩa vẫn chưa "hài lòng" với câu trả lời của Bộ trưởng.

Đai biểu bổ sung, ngoài đời là quản lý theo lãnh thổ, địa giới hành chính còn trên mạng là nền tảng đa quốc gia.

"Vì vậy, nếu chúng ta chỉ dùng biện pháp ngăn chặn thông tin và xử lý những tài khoản có vi phạm thì chẳng khác gì khi phòng chống Covid-19 mới đeo khẩu trang, cách ly, phong tỏa… Giải pháp căn cơ nhất là nâng cao sức đề kháng. Tức là người dân, công chúng không tin, không nghe thông tin xấu độc. Hai là, phải có thêm nhiều thứ để công chúng có thể đọc được. Nhiều thông tin hay, phản biện, tích cực và mang tính thuyết phục cao. Chúng ta phải khuyến khích các tờ báo đi vào các vấn đề nóng, với thái độ trách nhiệm, không né trách. Không phải chỉ khen một chiều mới là hay bởi thực tế nếu thuốc bổ uống nhiều có thể gây ngộ độc", đại biểu nhấn mạnh.

Về vấn đề xử lý thông tin xấu độc nâng lên 3h như Bộ trưởng đề cập, đại biểu cho rằng chỉ cần sau 5 hay 10 phút một thông tin độc hại đã lan tỏa đã lan rộng. Do đó, quan trọng nhất là phải "không uống thuốc độc ngay từ đầu, nếu độc hại ngấm vào mới uống giải độc thì chắc chắn chúng ta mãi mãi chạy theo, rất vất vả, đôi khi là PR cho tài khoản xã hội đó, đặc biệt là các tài khoản nước ngoài chúng ta không thể dùng biện pháp trong đời thực có cái gì trên mạng làm cái đó".

Trả lời phần tranh luận của đại biểu, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho hay, ông nhất trí với quan điểm của đại biểu Đỗ Chí Nghĩa về nâng cao sức đề kháng trước thông tin xấu độc. Trên không gian mạng, tin tức giống như không khí, tin xấu nhiều, không khí bị "vấy bẩn". Không khí đầu độc phổi, thông tin đầu độc não, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng.

Giải thích thêm về việc quản lý đời thực và đời ảo, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nêu quan điểm, cơ quan, tổ chức, cá nhân nào quản lý lĩnh vực này trong không gian thực, thì cũng quản lý trên không gian mạng. Chẳng hạn, lĩnh vực Công thương quản lý hàng hóa, lĩnh vực văn hóa quản lý thuần phong mỹ tục,… Chỉ như vậy mới có đầy đủ nguồn lực làm cho không gian mạng lành mạnh.

Hiện nay, Bộ hiện đang đề xuất với Bộ Giáo dục và Đào tạo đưa nội dung đào tạo kỹ năng số vào chương trình đào tạo cho học sinh. Đồng thời, tạo lập nền tảng online để học tập, xây dựng kỹ năng cơ bản để học tập, làm việc, sử dụng không gian số. Đây cũng là các bước thực hiện để nâng cao sức đề kháng trước thông tin xấu độc.

Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông nêu rõ, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành và mọi người dân trong việc làm sạch không gian mạng, nâng cao sức đề kháng trước vấn nạn tin giả, thông tin xấu độc.

Về vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin vào phát triển khu vực đồng báo dân tộc thiểu số, miền núi, Bộ trưởng cho biết, theo chương trình, cần đầu tư cơ sở vật chất cho từng xã ở tại Ủy ban nhân dân xã để hỗ trợ bà con tiếp cận với công nghệ thông tin. Cách làm này có một khó khăn là quãng đường di chuyển của bà con khá xa, thiếu hụt nhân lực, nguồn hụt trong việc duy trì, vận hành trung tâm này. Nếu tiến hành ở từng xã thì rất tốn kém. Vì vậy, qua khảo sát, Bộ Thông tin và Truyền thông đề xuất với Chính phủ sẽ thực hiện công tác này trên nền tảng số, nền tảng tập trung toàn quốc về y tế, giáo dục, thư viện số…