“Bom bùn” do Cty Khoáng sản Hưng Phát tạo ra đe dọa người dân

Phản ánh tới báo Dân Việt, người dân tại thôn Phương Đạo 2, xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái cho biết: Nhiều ngày nay, họ phải sống trong cảnh thấp thỏm lo sợ khi đập chứa đầy bùn nước của Cty Khoáng sản Hưng Phát có nguy cơ sạt xuống bất cứ lúc nào. Trước đó, vào ngày 3/9, tại đập chứa số 2 của công ty này đã xảy ra sạt lở kè đá chân đập, gây mất an toàn hồ đập. 

Cụ thể, theo báo cáo của UBND xã Lương Thịnh: Do mưa lớn kéo dài, khoảng 16h30 ngày 3/9, tại vị trí đập chứa số 2 (đập chính) của Cty Khoáng sản Hưng Phát xảy ra hiện tượng sạt toàn bộ phần kè đá chân đập phía taluy âm dài khoảng 30m kéo theo một phần thân đập đất sạt lở dài khoảng 25m, cao khoảng 20m. Kèm theo các vết nứt dọc trên mặt đập dài khoảng 25m sát mép đập phía taluy âm. 

Những hộ dân luôn trong tình trạng nơm nớp lo sợ khi sống dưới chân đập hồ chứa thải.

Đường lên hồ chứa bùn, nước thải của Cty Khoáng sản Hưng Phát.

Có mặt tại nơi thân đập đang được sửa chữa, PV Dân Việt thấy hồ chứa nước thải, bùn thải rộng lớn, đầy ăm ắp hàng triệu khối nước thải, bùn thải sền sệt, quánh đặc. Đập nước được hình thành khi đắp, chặn ngang một khe đồi cao, ngay dưới chân con đập này là hàng chục hộ dân sinh sống. Ngăn cách giữa các đập chứa bùn thải với khu dân cư chỉ là thân đập mong manh, đắp bằng đất đá.

Theo người dân, Cty Khoáng sản Hưng Phát đã khai thác, sản xuất quặng sắt hàng chục năm ở xã Lương Thịnh. 

Bà Hoàng Thị Vải (thôn Phương Đạo 2, xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái) cho biết: Vào ngày 3/9, con đập sạt chân và nứt, khiến người dân phát hoảng. Bà cùng người chồng cựu chiến binh bệnh tật và con cháu đã nhiều ngày đều phải đi ngủ nhờ vì sợ hãi. Chính quyền xã cũng lo sợ ảnh hưởng đến tính mạnh người dân nên đã vận động, di dời các hộ dưới chân đập, không cho ngủ lại nhà trong đêm. 

Ông Vũ Hùng Thịnh, Trưởng thôn Phương Đạo 2 chia sẻ: “Quá trình Công ty hoạt động đã ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống người dân vùng hạ lưu. Thôn bản thấy hoạt động của công ty thì ủng hộ, nhưng vấn đề là phải có cơ quan chức năng có thẩm quyền phê duyệt quan trắc môi trường, thẩm định hồ đập này có an toàn hay không, đây là ý kiến, nguyện vọng của nhân dân và cử tri. Trải qua nhiều kì họp, cử tri đã có ý kiến cần phải có sự an toàn trong hồ đập của công ty.”

Người dân có nguyện vọng cơ quan chức năng có thẩm quyền thẩm định hồ đập này có an toàn hay không?

Sự cố ngày 3/9 đã khiến chân đập chứa bùn, nước thải của Cty Khoáng sản Hưng Phát bị sạt trượt.

Được biết, ngay sau khi xảy ra vụ sạt lở kè đá chân đập của Cty Khoáng sản Hưng Phát, lãnh đạo UBND xã Lương Thịnh trực tiếp xuống hiện trường, kiểm tra thực tế, lập biên bản sự việc.

Tại biên bản làm việc giữa UBND xã, đại diện thôn Phương Đạo 2 với Cty Khoáng sản Hưng Phát, UBND xã đã chỉ đạo công ty dừng ngay mọi hoạt động sản xuất tại nhà máy. Khẩn trương bố trí nhân lực, phương tiện khắc phục ngay sự cố sạt chân đập để đảm bảo an toàn. Bố trí người trực 24/24 giờ, cảnh báo, cảnh giới để kịp thời ứng phó khi có tình huống xấu xảy ra.

Để đảm bảo an toàn trước mắt, tránh nguy cơ vỡ đập xảy ra, Cty Khoáng sản Hưng Phát đã mở cửa xả tràn thoát nước hồ chứa số 2, giảm áp lực lên thân đập.

Đồng thời, UBND xã đã chỉ đạo thôn Phương Đạo 2 phối hợp cùng lực lượng dân quân, công an viên cảnh báo nguy hiểm tại khu vực đập chứa của Cty Khoáng sản Hưng Phát để nhân dân biết, chủ động phòng tránh khi có tình huống xấu xảy ra. Rà soát, vận động sơ tán, di dời 2 hộ gia đình phía dưới hạ lưu đập ngay trong đêm để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản.

Cty Khoáng sản Hưng Phát khắc phục sự cố tạm thời.

Ông Triệu Khánh Thiện, Phó Chủ tịch UBND xã Lương Thịnh, cho biết nếu có sự cố vỡ đập sẽ ảnh hưởng đến khoảng 30 hộ dân, trong đó có khoảng 10 hộ bị ảnh hưởng đến tính mạng.

Ông Thiện cho biết thêm: “Trước mắt là Cty Khoáng sản Hưng Phát đã bố trí con người và phương tiện khắc phục, gia cố thân đập để đảm bảo trước mắt đề phòng tình huống vỡ đập, đảm bảo an toàn. Tuy nhiên việc khắc phục chỉ là giải pháp tình thế, bởi việc khắc phục của Cty Khoáng sản Hưng Phát đến thời điểm hiện tại chưa được chứng nhận, phê duyệt bởi cơ quan có thẩm quyền. Xét về góc độ quản lí, rõ ràng hồ đập của Cty Khoáng sản Hưng Phát chưa đủ điều kiện an toàn.

UBND xã đã làm việc với Cty Khoáng sản Hưng Phát, yêu cầu công ty cung cấp hồ sơ có liên quan đến việc thiết kế an toàn hồ đập trong quá trình sản xuất. Tuy nhiên hồ sơ thiết kế của Cty Khoáng sản Hưng Phát đến thời điểm hiện tại chưa được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt nên chưa đủ điều kiện để an toàn trong quá trình sản xuất."

Nhà máy chế biến quặng của công ty cổ phần khoáng sản Hưng Phát.

PV Dân Việt đã liên hệ làm việc với Cty Khoáng sản Hưng Phát, tuy nhiên đơn vị này từ chối làm việc. 

Ông Nguyễn Đức Mầu, Phó Chủ tịch UBND huyện Trấn Yên, cho biết: “Hiện tại vẫn chưa có vấn đề gì xảy ra. Nếu không có gì thay đổi, vào tuần tới sẽ có đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh và huyện đến kiểm tra, thẩm định sự an toàn của con đập.”

Mùa mưa bão vẫn đang diễn biến phức tạp, hơn lúc nào hết, người dân thôn Phương Đạo 2, xã Lương Thịnh, huyện Trấn Yên, tỉnh Yên Bái đang chờ đợi những kết luận của ngành chức năng và chính quyền địa phương về mức độ an toàn của con đập, để yên tâm làm ăn, sinh sống, không phải nơm nớp lo lắng về tính mạng và tài sản của mình.