Bóng đá Indonesia đang "xây nhà" từ đâu?

Bóng đá Indonesia đang làm điều "xưa nay hiếm"

Tuy "chiến lược" ngoại hóa ĐTQG đã được nhiều quốc gia thực hành, nhưng triệt để tới mức gấp rút như Indonesia đang thực hiện thì quả là xưa nay hiếm. Theo báo Indonesia, cầu thủ Nathan Tjoe-A-On đến cùng 2 cầu thủ gốc Hà Lan khác là Thom Haye và Ragnar Oratmangoen đã phải tuyên thệ nhập tịch lúc nửa đêm ngay tại sân bay, nhằm kịp làm các thủ tục đăng ký danh sách trận đấu gặp ĐT Việt Nam với AFC và FIFA, hạn chót vào ngày 13/3.

Địa điểm tổ chức sự kiện này được cho là tại Văn phòng nhập cư của sân bay thay vì tại Văn phòng Nhân quyền như thông lệ. Chi tiết này đánh dấu sự nhập cuộc rất tích cực và đồng bộ của Bộ Ngoại giao Indonesia trong việc thực hiện chiến lược này.

Trước Indonesia, Trung Quốc, Malaysia, Singapore hay Philippines đã thực hiện chiến lược này. Điểm chung của các quốc gia áp dụng giải pháp này đó là đều nằm trong số các quốc gia có nền bóng đá kém phát triển, đều muốn cải thiện thành tích của ĐTQG trên đấu trường quốc tế.

Họ còn giống nhau ở niềm hy vọng vào một giải pháp có thể nhanh chóng có được thành tích cao cho bóng đá nước nhà nhờ vào các cầu thủ giỏi được đào tạo từ các quốc gia khác. Điểm giống nhau cuối cùng đó là họ đều thất bại trong không chỉ dài hạn.

Ngay cả mục tiêu ngắn hạn, thành tích cũng không đáng kể. Gọi là "thành công" như Singapore, cũng chỉ là nhờ vào các cầu thủ to khỏe ở châu Âu, đoạt được chức vô địch ở "ao làng" Đông Nam Á, để rồi sau đó, đâu lại vào đấy.

Nhưng hậu quả của "chiến lược" này không chỉ là thành tích không tốt của ĐTQG. Trong trường hợp của Indonesia, các cầu thủ nhập tịch này khó có khả năng về chơi bóng trong nước sau khi phục vụ ĐTQG. Họ được đào tạo và đang chơi bóng ở những nền bóng đá phát triển. Với những cầu thủ còn tương lai phát triển, họ sẽ tiếp tục thi đấu ở CLB cũ hoặc sẽ tìm kiếm môi trường thi đấu đỉnh cao hơn ở các giải đấu của châu Âu.

Hoặc kể cả khi đã không thể tìm kiếm sân chơi ở những nền bóng đá phát triển, các cầu thủ này có về Indonesia thi đấu, thì đóng góp của họ về mặt kinh nghiệm thi đấu, trình độ kỹ thuật cho sự phát triển của bóng đá trong nước không nhiều. Đơn giản vì trình độ chơi bóng của họ không cao, hầu hết họ đang thi đấu ở những giải đấu, những CLB trung bình hoặc thấp ở châu Âu. Trình độ của họ chỉ cao hơn so với mặt bằng bóng đá Đông Nam Á thôi.

Điều này khác với chiến lược phát triển của Nhât Bản, Hàn Quốc, hay kể cả Thái Lan trước đây. Liên đoàn bóng đá các quốc gia này đã khuyến khích các CLB chiêu mộ những cầu thủ có tên tuổi về thi đấu trong giải quốc nội. Qua đó, các cầu thủ nội học hỏi được kỹ năng, kinh nghiệm thi đấu, tư duy chiến thuật của các cầu thủ ngoại binh, kể cả những cầu thủ tên tuổi đã qua đỉnh cao phong độ.

Vì vậy, nếu cho rằng việc các cầu thủ nhập tịch của Indonesia sẽ góp phần vào việc cải thiện chất lượng chuyên môn của các cầu thủ nội binh, qua đó nâng cao chất lượng mặt bằng trình độ nền bóng đá quốc gia là không có cơ sở.

Việc các cầu thủ nhập tịch "chiếm chỗ" của các cầu thủ quốc nội trong ĐTQG cũng để lại những tác hại lâu dài. Đầu tiên, cơ hội tích lũy kinh nghiệm, học hỏi kỹ năng thi đấu của các cầu thủ hàng đầu Indonesia thông qua các trận đấu quốc tế trong màu áo ĐTQG bị giảm bớt đáng kể vì phải nhường chỗ cho các cầu thủ nhập tịch.

Sau đó, khoác áo ĐTQG là ước vọng của mọi cầu thủ. Nó là động cơ phấn đấu, là đỉnh cao hướng đến của sự nghiệp cầu thủ. Việc đường đến ước vọng bỗng dưng bị chặn đứng bởi sự xuất hiện của các cầu thủ nhập tịch sẽ làm nản chí các cầu thủ nội, triệt tiêu sự cạnh tranh giữa các cầu thủ nội trong việc giành suất lên đội tuyển.

Mặt khác, ở góc độ người hâm mộ, bên cạnh những người ủng hộ việc nhập tịch cầu thủ tìm kiếm thành tích, có khá nhiều ý kiến phản đối chương trình này. Họ cho rằng đây giống như là "cái tát" đối với các cầu thủ đang thi đấu ở giải vô địch quốc gia Indonesia.

Sau những niềm vui chiến thắng nếu có, chắc chắn người hâm mộ Indonesia sẽ tự hỏi, có phải thực sự người Indonesia làm nên chiến thắng đó không? Bản sắc của bóng đá Indonesia là gì? Và ngôi nhà bóng đá Indonesia đang được xây dựng từ đâu?