“Bước đệm” để người thất nghiệp quay lại làm việc

Quỹ BHTN kết dư 79.000 tỷ đồng

Theo báo cáo số liệu của Bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, sau 10 năm triển khai thực hiện, đối tượng tham gia BHTN được mở rộng và số người tham gia vượt so với phương án xây dựng chính sách.

Ông Trần Đình Liệu – Phó Giám đốc BHXH Việt Nam cho biết, năm 2009 khi bắt đầu triển khai chính sách, có khoảng 6 triệu người tham gia với số thu là 3.500 tỷ đồng, năm 2018 đã có hơn 12 triệu người tham gia với số thu là 15.531 tỷ đồng, tăng 342% về số thu vào quỹ. Tính đến cuối năm 2018, kết dư quỹ hiện khoảng hơn 79.000 tỷ đồng và dự báo đến năm 2020, Quỹ BHTN vẫn bảo đảm an toàn.

  Lao động thất nghiệp được tư vấn việc làm (Ảnh chụp tại Trung tâm dịch vụ việc làm Hà Nội). Ảnh:   Minh Nguyệt

Trong những năm qua, các cơ quan, ban, ngành đã phối hợp tổ chức thực hiện BHTN với phương châm ba đúng: "Đúng đối tượng, đúng chế độ, đúng thời hạn", khi giải quyết các chế độ hỗ trợ tư vấn, giới thiệu việc làm, hỗ trợ học nghề, trợ cấp thất nghiệp và BHYT, đã có tác động tích cực, trực tiếp đến người lao động, người sử dụng lao động và giải quyết vấn đề an sinh xã hội.

Về việc giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp, báo cáo của các địa phương cho thấy, số người quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp có xu hướng tăng hàng năm. Từ khi Luật Việc làm có hiệu lực, với việc thay đổi cách tính thời gian hưởng BHTN, tỷ lệ tăng số người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp giai đoạn 2015 - 2018 là khá ổn định, tỷ lệ bình quân mỗi năm là 12,5%. Riêng năm 2018 có 763.573 người hưởng trợ cấp thất nghiệp, tăng 13,7% so với năm 2017, tăng gần 4 lần so với năm 2010. Toàn bộ người lao động hưởng trợ cấp thất nghiệp đều được cơ quan BHXH cấp thẻ BHYT theo đúng quy định hiện hành, tạo điều kiện thuận lợi cho người lao động có thể khám, chữa bệnh và sớm trở lại thị trường lao động.

Người lao động được học nghề

Trước đây, người lao động chỉ muốn nhận trợ cấp thất nghiệp mà chưa quan tâm đến việc tư vấn, giới thiệu việc làm và hỗ trợ học nghề, thậm chí, một số người lao động còn khai báo không đúng tình trạng việc làm trong quá trình thẩm định giải quyết để hưởng trợ cấp thất nghiệp. Thời gian qua, công tác tư vấn, giới thiệu việc làm ngày càng được các trung tâm dịch vụ việc làm chú trọng, đa dạng hóa hình thức và cải tiến quy trình. Số người được tư vấn, giới thiệu việc làm có xu hướng tăng theo từng năm và chiếm tỷ lệ khá cao so với số người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp (hơn 96% so với số người hưởng trợ cấp thất nghiệp). Năm 2018, số người được tư vấn, giới thiệu việc làm là 1.390.429 lượt, tăng hơn 10 lần so với số người được tư vấn, giới thiệu việc làm năm 2010.

Ông Lê Quang Trung - Phó Cục trưởng phụ trách Cục Việc làm (Bộ LĐTBXH) cho biết, những năm gần đây, có rất nhiều trường hợp người lao động đến trung tâm dịch vụ giới thiệu việc làm khi được tư vấn, giới thiệu việc làm đã quay trở lại thị trường lao động và không nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp nữa.

Bên cạnh đó, theo báo cáo của 63 trung tâm dịch vụ việc làm, tất cả những người thất nghiệp có nguyện vọng học nghề đều được tổ chức để hỗ trợ học nghề theo đúng quy định của pháp luật. Công tác hỗ trợ học nghề đã có những chuyển biến tích cực, số người được hỗ trợ học nghề có xu hướng tăng.

Thống kê cho thấy, năm 2010 chỉ có 270 người được hỗ trợ học nghề, năm 2015 có 24.363 người, năm 2018 có 37.977 người được hỗ trợ học nghề. Một số địa phương có số người được hỗ trợ học nghề cao như TP.HCM, Hà Nội, Ðồng Nai, Bình Dương...

Ðánh giá về việc thực hiện chính sách BHTN, ông Trung cho rằng, điều được lớn nhất là chính sách đã từng bước đi vào cuộc sống, hỗ trợ người sử dụng lao động và người lao động, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Để thúc đẩy thực thi BHTN trong thời gian tới, các chuyên gia khuyến cáo cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp như: Sửa đổi, bổ sung Luật Việc làm, chính sách BHTN, chính sách việc làm theo hướng chú trọng không chỉ các giải pháp xử lý hậu quả đối với người thất nghiệp thông qua việc chi trả trợ cấp thất nghiệp. Ngoài ra, tăng cường đào tạo nghề, đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề, cũng như tính linh hoạt của các chính sách nhằm đạt được mục tiêu mở rộng diện bao phủ.