Cá đối mục: Loại cá ít người biết, giờ thành đặc sản cao cấp, dễ nuôi mà lại là thần dược sức khỏe

1. Cá đối mục - Loại cá xưa ít người biết nay thành đặc sản cao cấp

Cá đối mục (hay còn gọi là cá đối đầu dẹt) là loài sinh sống ven biển, hoạt động chủ yếu là ban ngày thường đi vào cửa sông và các con sông. Chúng có đặc điểm: thân tròn dài, dẹt, vảy tròn có màu trắng bạc.

Hiện nay cá đối mục được nuôi khá phổ biến ở Việt Nam, như các tỉnh ven biển miền Nam, miền Trung và miền Bắc. Xưa chúng là loại cá ít được biết đến vì hiếm. Song kể từ khi người ta bắt đầu nuôi trồng, chúng đã trở thành loài đem lại giá trị kinh tế cao. Thậm chí các món ăn được chế biến từ chúng còn là đặc sản nổi tiếng xuất hiện trong các nhà hàng, khách sạn cao cấp.

Hiện tại cá đối mục được rao bán tại một số cửa hàng hải sản, chợ ven biển với giá 100.000 – 120.000 đồng/kg, tuỳ từng thời điểm. 

Có đợt cá đối mục không có nhiều, tôi phải đặt mua từ ngư dân trước cả tuần. Vì thế tôi cũng dặn khách quen rằng muốn thưởng thức cá đối mục cần dặn trước 1-2 hôm để phần, kẻo mất công chờ đợi hoặc không có hàng.

Trong số 13 loại cá đối khác nhau ở Việt Nam, cá đối mục là cũng là loại được nuôi phổ biến nhất vì chất lượng thịt cao, giá cả phải chăng.

Chúng được tiêu thụ tại khắp các chợ trong nước, nhà hàng và hướng đến xuất khẩu. Với lợi nhuận 40-50%, cá đối mục là hướng làm kinh tế rất khả quan, đặc biệt là đối với người nuôi tôm ở vùng ven biển. 

Cá đối mục là loài cá cỡ lớn, tốc độ tăng trưởng rất nhanh, nhanh nhất trong họ cá đối. Chúng có khả năng thích nghi cao, ăn tạp, có thể nuôi ghép với nhiều loại cá và thủy sản khác nhau.

Đặc biệt nhờ khả năng làm sạch môi trường, chúng thích hợp với nuôi trong các ao nuôi tôm bị suy thoái.

Cá đối mục là loài rộng muối, rộng nhiệt, sống được cả ở nước lợ, nước mặt. Sinh trưởng tốt ở nhiệt độ 15-25 độ C, và ngưỡng chịu nhiệt là 35 độ C.

Nhu cầu oxy của cá đối mục không cao có thể sống tốt ở 2mg/l trở lên. Ngoài tự nhiên, cá đối mục trưởng thành có thể đạt 8kg và dài 120cm. trong lượng trung bình đạt 2kg và 50cm. 

Khi đủ lớn cá sẽ tập hợp thành đàn bơi ra biển sống và sinh sản. Cá đẻ trứng, nở ra áu trùng. Ấu trùng sẽ theo các dòng hải lưu trôi về các bãi triều ven bờ ở các cửa sông ven biển.

Ấu trùng sử dụng sinh vật phù du làm thức ăn. Khi trở thành cá giống, chúng ăn mùn bã hữu cơ, rong tảo dưới đáy.

2. Cách nuôi cá đối mục

Chuẩn bị môi trường nuôi cá đối mục

Môi trường nuôi cá đối mục tốt nhất là ao đất và có diện tích mặt nước lớn. Diện tích ao tối thiểu từ 1.000 – 20.000 m2, lý tưởng nhất là từ 2.000 – 5.000m2; Mực nước sâu từ 1,2 -1,5m.

Ao cần có cống cấp và thoát nước riêng, đáy ao là cát hoặc cát bùn, bùn pha sét, có độ hơi dốc nghiêng về phía cống thoát.

Trước khi thả cá, cần cải tạo ao như sau:

Tháo cạn nước ao,  vét bùn, rửa sạch đáy ao, bón vôi khử phèn 10-15kg/100m2 và phơi đáy ao trong 3 – 5 ngày. Sau đó, cày bừa kĩ, bón lót bằng phân bò ủ hoai với liều lượng 2,5 – 5 tấn/ha, hoặc bón phân gà 1-2 tấn/ha.

Cách này sẽ tạo mùn bã hữu cơ và thức ăn tự nhiên cho cá. Cho nước vào khoảng 30-40cm và giữ nguyên mực nước đó trong vòng 7-10 ngày để sinh vật phù du phát triển.

Cuối cùng nâng mực nước lên 1,2-1,5 m và tiến hành thả cá giống. Hàng tuần cần bón thêm phân gà hoặc phân hóa học với lượng 22 kg (NPK 18-46-0)/ha; 50kg (16-20-0)/ha để duy trì độ trong của ao nuôi.

Sau khi lấy nước vào có thể thả cá giống ngay. Với cá giống có trọng lượng 10-15gam/con, mật độ nên là 4-6 con/m2 (nuôi đơn) hoặc 0,5 – 1 con/m2 (thả ghép).

 Thức ăn và cách cho cá đối mục ăn 

Cá đối mục là loài rất dễ nuôi. Nếu bón phân hợp lý có thể cung cấp đủ lượng thức ăn từ sinh vật phù du và mùn bã hữu cơ cần thiết.

Đôi khi cá có thể ăn trực tiếp thức ăn là phân gà và vẫn sinh trưởng tốt. Tiếp tục duy trì chế độ bón phân hàng tuần có thể đảm bảo nguồn thức ăn cho cá.

Trong trường hợp cảm thấy trọng lượng cá không như mong đợi, bà con có thể cho ăn thêm cám gạo hoặc cám lúa mì hoặc thức ăn tổng hợp.

3. Công dụng của cá đối mục

Cũng theo người phụ nữ, trứng cá đối mục là thứ vô cùng bổ dưỡng và có giá trị. Nó từng là món ăn sang trọng để tặng cho các gia đình hoàng gia thời xưa ở Trung Hoa và Nhật Bản. Về sau, món ăn này trở nên phổ biến hơn và trở thành món đặc sản quen thuộc.

Từ cá đối mục có thể chế biến thành nhiều món ăn ngon như kho dưa cải, nấu canh dưa, nướng, hấp cách thủy, hấp cuốn bánh tráng, cháo cá đối mục… Tất cả đều thơm ngon, ngon ngọt và rất hấp dẫn. Đặc biệt các món ăn trên đều được coi như những bài thuốc bổ dưỡng cho sức khoẻ, nhất là cháo cá đối.

“Để có nồi cháo ngon đúng điệu, chị em nên chọn mua cá đối còn tươi, đem về làm sạch, rửa sạch, móc mang, không cần đánh vẩy và làm ruột vì cá đối chỉ ăn rong rêu là chính. Có người còn cho rằng bộ lòng cá đối ăn hấp dẫn hơn cả thịt cá. Cá làm xong được bỏ vào nồi ninh lấy nước rồi vớt ra, cho gạo và ít hạt sen vào nấu cháo. Khi cháo nhừ lại cho cá vào, thêm gia vị vừa đủ, sau đó múc cá ra đĩa riêng, ăn cháo nóng và cá với các loại rau thơm.

Theo y học dân tộc, ăn cháo cá đối ngoài ngon miệng, dễ tiêu còn có tác dụng ích khí, kiện tỳ, chữa được bệnh viêm đại tràng mãn tính. Món ăn có tác dụng bồi bổ sức khoẻ, mọi người, mọi lứa tuổi đều dùng được. Người cao tuổi, những người yếu mệt, mới ốm khỏi cơ thể còn suy nhược đang cần được bồi dưỡng, người mắc bệnh viêm đại tràng mãn tính, ăn uống kém, hay bị rối loạn tiêu hoá ăn cháo cá đối rất tốt”, người phụ nữ Sài Gòn nói.