Cải tạo sông Tô Lịch thành Công viên: "Đây không phải dự án để Công ty JVE làm giàu, kiếm lợi nhuận"

Sáng 22/9, tại Hà Nội, Công ty Cổ phần Tập đoàn Môi trường Nhật Việt (JVE) tổ chức Gặp mặt chia sẻ thông tin về giải pháp tổng thể cải tạo sông Tô Lịch thành "Công viên Lịch sử - Văn hóa – Tâm linh Tô Lịch" bằng nguồn vốn từ phía Nhật Bản.

Sông Tô Lịch không phải của riêng ai

Tại buổi gặp mặt, ông Nguyễn Tuấn Anh – Chủ tịch HĐQT JVE nhấn mạnh, sông Tô Lịch là dòng sông có bề dày lịch sử 2.000 năm nhưng hiện nay chỉ là kênh thoát nước thải. 

Đối với ô nhiễm sông Tô Lịch như hiện nay, người dân, các chuyên gia xót xa bao nhiêu thì "chúng tôi xót xa bấy nhiêu".

"Cho nên, bằng sự quyết tâm lớn nhất, rút kinh nghiệm từ năm 2019, thời điểm này chúng tôi không muốn ra thông cáo báo chí hoặc thông tin như thế này mà trong thực tâm chúng tôi muốn rằng tất cả các quy trình khi được Thành ủy, UBND phê duyệt sau đó chúng tôi thực hiện thành công thì giai đoạn chúng tôi mới cần nhiều thông tin đến người dân hơn…" – ông Tuấn Anh bày tỏ.

Vị Chủ tịch HĐQT JVE cũng cho hay, thời gian vừa qua là quãng thời gian ông có nhiều thời gian hơn để dành trí lực, tâm lực cho dự án làm sao cho đúng nghĩa với tên gọi của dự án là "Công viên Lịch sử - Văn hóa – Tâm linh – Du lịch". "Chỉ một cái tên thôi nó bao hàm rất nhiều ý nghĩa nếu chỉ cần một sơ sẩy nhỏ, một lỗi nhỏ cũng có thể dẫn đến nhiều cái không hay đối với dự án, đặc biệt là ảnh hưởng đến lòng tốt của người bạn Nhật Bản".

Đáng chú ý, Chủ tịch HĐQT JVE nhấn mạnh: "Đối với dự án này, chúng tôi xác định, sông Tô Lịch cũng không phải của riêng JVE mà sông Tô Lịch là con sông di sản chung rất mong muốn nhận được sự đóng góp của dư luận, chuyên gia… ngay cả những ý kiến trái chiều".

Công ty JVE và liên danh tổng thầu Nhật Bản không có bất cứ yêu cầu, điều kiện ràng buộc nào với TP.Hà Nội, không phải làm để tạo ra "BOT tâm linh"… Đây không phải dự án để Công ty JVE làm giàu, kiếm lợi nhuận hay dự án mà phía Nhật Bản coi là nơi kiếm thặng dư. Nếu chọn lựa nhuận thì chúng tôi không chọn dự án này" - ông Tuấn Anh nói.

Vị Chủ tịch HĐQT JVE đồng thời nhấn mạnh: "Nếu như người bạn Nhật Bản giơ hai tay ra bắt với chúng ta lần này nhưng chúng ta không bắt lại thì chúng ta có tội với lịch sử, có tội với nhân dân. Sau này lịch sử sẽ xem xét lại". 

Sẽ không lấy thêm quỹ đất bên ngoài sông

Theo Công ty JVE, sau khi gửi đề xuất dự án cải tạo sông Tô Lịch thành Công viên Lịch sử - Văn hóa – Tâm linh đến Thành ủy Hà Nội, UBND TP.Hà Nội, đến nay chưa nhận được phản hồi cụ thể.

"Chúng tôi chỉ còn chờ TP.Hà Nội ra quyết định đồng ý cho triển khai nghiên cứu dự án sẽ thực hiện các bước tiếp theo như mời các cơ quan quản lý nhà nước khác như Bộ Xây dựng, Bộ TNMT, Bộ NNPTNT,  Bộ Văn hóa Thể thảo và Du lịch… các chuyên gia về môi trường, thủy lợi, lịch sử… đóng góp ý kiến thêm về dự án cải tạo sông Tô Lịch thành công viên. Sông Tô Lịch không của riêng ai nên chúng tôi mong muốn cộng đồng đóng góp thêm ý kiến" - ông Tuấn Anh nói.

Thông tin chính thức về dự án, ông Tuấn Anh khẳng định, đề xuất cải tạo sông Tô Lịch thành Công viên Lịch sử - Văn hóa – Tâm linh sẽ không lấy thêm quỹ đất bên ngoài sông, nếu được thực hiện sẽ chỉ triển khai bên trong phạm vi sông.

Thời gian thực hiện, nếu được phê duyệt sẽ triển khai trong khoảng 5 năm, từ 2021 – 2026. Dự án sẽ xây dựng hành lang dọc sông, kè bờ thẳng đứng, bỏ phần mái cỏ hiện nay. Sau đó kè đáy khu vực sát hai bờ sông tạo thành hành lang đi dạo bộ, không kè đáy sông mà để tự nhiên, giữ nguyên chiều rộng lòng sông.

Để xử lý ô nhiễm bên trong sông: Mùi, bùn đáy, chất ô nhiễm hữu cơ… sẽ sử dụng công nghệ Bio – Nano để phân hủy tận gốc tầng bùn hữu cơ ở đáy và phân hủy tận gốc các yếu tố gây ra mùi hôi thối bốc lên.

Phần xử lý ô nhiễm bên ngoài và cấp nước bổ cập, Chủ tịch HĐQT JVE cho biết, sẽ kết hợp đồng bộ với các dự án mà TP.Hà Nội đã và đang triển khai như hệ thống thu gom nước thải bằng cống ngầm dưới lòng sông và cấp nước bổ cập trở lại cho sông bằng nước sau xử lý của dự án hệ thống xử lý nước thải Yên Xá đảm bảo không chồng chéo, tránh lãng phí đầu tư.

Bên cạnh đó, sẽ xây dựng hệ thống giếng thu và đường hầm ngầm thoát lũ chống ngập cho lưu vực sông Tô Lịch (khoảng 77 km2) tương tự hệ thống tại thủ đô Tokyo của Nhật Bản. Kèm với việc xử lý ô nhiễm, hồi sinh dòng sông sẽ xây dựng hệ thống cảnh quan Công viên Lịch sử - Văn hóa – Tâm linh.

Về phương án tài chính, Chủ tịch HĐQT JVE cho biết, sau khi được TP.Hà Nội phê duyệt, sẽ công bố chi tiết về nguồn vốn Nhật Bản, tổng mức đầu tư, đơn vị tổng thầu… còn hiện nay mới chỉ ở giai đoạn xin chủ trương cho nghiên cứu nên chưa thể nói rõ.

Về phương án quản lý khai thác sau đầu tư, ông Tuấn Anh cho biết, dự án cải tạo sông Tô Lịch thành Công viên Lịch sử - Văn hóa – Tâm linh là dự án công ích cho TP.Hà Nội. Do vậy, sau khi hoàn thành sẽ do TP.Hà Nội quản lý, vận hành, khai thác hay có cơ chế phối hợp với đơn vị bên ngoài… hoàn toàn do TP.Hà Nội quyết định.

Chỉ nên dùng nước sông Hồng bổ cập khi sông Tô Lịch đã sạch

Nói thêm về phương án bổ cập nước cho sông Tô Lịch, ông Tuấn Anh cho biết, theo dự án nhà máy xử lý nước thải Yên Xá, nước sạch sau khi xử lý sẽ được bổ cập trở lại sông Tô Lịch qua kênh dẫn nước N1, N2 trước thượng lưu đập Thanh Liệt khoảng 5km, bằng phương pháp đóng cửa đập này để dâng nước sau xử lý lên mực nước khống chế, làm cho sông Tô Lịch có tác dụng trữ nước như "hồ dài cảnh quan".

Như vậy, nước trong hồ sẽ không được lưu thông, nước tĩnh và tù, dễ phát sinh ô nhiễm, biến thành một "hồ tù" nếu như không có giải pháp sục khí Nano Nhật Bản để xử lý tận gốc chất ô nhiễm hữu cơ, mùi hôi thối do các khí độc tích tụ trong tầng bùn đáy ở cả bên trong "hồ dài cảnh quan" thì vẫn không hết được ô nhiễm. Theo Chủ tịch HĐQT JVE, khí hậu ở nước ta là nhiệt đới nóng ẩm, mưa nhiều nên tác động rất mạnh đến chất lượng của hệ thống sông, hồ tự nhiên.

Về giải pháp dùng nước sông Hồng bổ cập cho sông Tô Lịch thông qua hồ Tây, ông Tuấn Anh cho biết, nếu chưa xử lý được ô nhiễm mà cho nước chảy qua thì chẳng khác nào đổ thải sang "nhà hàng xóm", ô nhiễm bị lan rộng. Việc bổ cập nước sông Hồng qua hồ Tây vào sông Tô Lịch chỉ có ý nghĩa khi ô nhiễm trong lòng sông được xử lý triệt để, tạo dòng chảy, nâng mực nước.