Cần “siết” kiểm định máy nông nghiệp

Máy gặt đập tự chế hoặc vận hành kém an toàn vẫn được sử dụng nhiều trên đồng ruộng.

Rủi ro từ máy tự chế

Theo thống kê chưa đầy đủ của Hội Cơ khí nông nghiệp Việt Nam, hiện có khoảng trên 100 loại thiết bị máy móc trong sản xuất nông nghiệp với hàng trăm nhà sáng chế trên toàn quốc. Tuy nhiên, tỷ lệ thuận với số thiết bị được sáng chế ra, người sử dụng gặp phải tai nạn lao động hiện nay là không hề nhỏ.

Ông Vũ Anh Tuấn - Trưởng phòng cơ điện (Cục Chế biến, Thương mại Nông lâm thuỷ sản và Nghề muối (Bộ NN&PTNT) thừa nhận: "Chúng tôi có gửi văn bản yêu cầu các cơ sở thống kế số liệu về tai nạn lao động khu vực nông thôn. Tuy nhiên, đến thời điểm này vẫn chưa nhận được báo cáo của các địa phương. Mặc dù được giao thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm thiểu tai nạn lao động, nhưng do kinh phí hạn hẹp nên từ 2006 đến nay, chúng tôi chỉ triển khai ở phạm vi thí nghiệm nhỏ của một số trang trại và khu vực trồng trọt".

Những vụ tai nạn lao động ở khu vực nông thôn trong thời gian qua đã gây ra những thương tích nặng nề cho người nông dân, đôi khi để lại hậu quả thương tật vĩnh viễn như mất tay, mất chân, hỏng mắt... và nhiều trường hợp dẫn tới tử vong do sử dụng các thiết bị, máy móc trong sản xuất.

Ông Đoàn Xuân Thìn - Giám đốc Trung tâm Phát triển cơ điện nông nghiệp cho biết, trong điều kiện về kinh tế, kỹ thuật và những điều kiện sản xuất về nông nghiệp ở nông thôn nước ta hiện nay, các thiết bị cải tiến, tự chế ngày càng nhiều. Hầu hết công đoạn, kỹ thuật, trình tự lắp ráp và thiết bị đều là do tự tìm tòi, tự nghĩ ra, không hề có một quy trình hay một sự đảm bảo về an toàn. Ngay cả những máy móc được bày bán trên thị trường cũng vẫn còn thiếu những cảnh báo về những rủi ro có thể xảy ra với người sử dụng.

An toàn chưa được coi trọng

Cục đã có đề án thí điểm đào tạo 1.000 người ở 10 tỉnh về kiến thức, kỹ năng sử dụng máy móc trong nông nghiệp, nhằm hạn chế tai nạn lao động. Tuy nhiên, đề án hiện vẫn đang chờ... duyệt

Ông Vũ Anh Tuấn - Trưởng phòng cơ điện (Cục Chế biến, Thương mại, Nông lâm thuỷ sản và Nghề muối - Bộ NN&PTNT)

Trao đổi với NTNN, ông Nguyễn Tường Vân - Viện trưởng Viện Nghiên cứu thiết kế chế tạo máy nông nghiệp (RIAM) cho biết, hiện nay có rất nhiều loại máy nông nghiệp tiềm ẩn những nguy cơ về tai nạn lao động. Khi chế tạo, nhà sản xuất chỉ qua tâm, làm sao để cỗ máy vừa gọn nhẹ, vừa ít tốn kém, để hạ giá thành sản phẩm, tăng sức cạnh tranh trên thị trường… nên đã bỏ qua hoặc coi nhẹ yếu tố an toàn. Qua đó cho thấy, công tác kiểm định tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật của ta còn rất lỏng lẻo.

Cùng chung quan điểm với ông Vân - kỹ sư Nguyễn Đức Tuấn - Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm định Kỹ thuật an toàn máy, thiết bị nông nghiệp nhận định: Một trong những điều thường gặp nhất là thiếu bao che cho các bộ phận truyền động và các vị trí có thể gây mất an toàn lao động. Ví dụ như các bộ phận truyền động đai, truyền động xích, truyền động bánh răng ở những vị trí rất gần với người vận hành lại không có thiết bị che chắn an toàn. Có những máy dùng một động cơ cho 3-4 tầng puli đai, nhưng cũng không thiết kế bao che như máy bóc vỏ lạc, máy bóc vỏ hạt tiêu…

Theo các chuyên gia chế tạo máy, để đảm bảo an toàn cho người sử dụng, nhà nước nên có chương trình giúp những "nhà nông làm khoa học" được tập huấn, trao đổi kinh nghiệm, phổ biến kiến thức khoa học để bù đắp vào những chỗ còn trống về kiến thức cho người sáng chế và người sử dụng. Đồng thời, cần siết chặt hơn quy trình kiểm định tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, nếu các thiết bị máy móc không đảm bảo an toàn, không có cảnh báo nguy cơ rủi ro… thì tuyệt đối không cấp phép lưu hành.

Thanh Xuân