Chả cần phòng kín, nhà lạnh, dân ở Mù Cang Chải của Yên Bái vẫn trồng nấm hương thành công

Tận dụng điều kiện để trồng nấm hương ngoài trời

Huyện Mù Cang Chải (tỉnh Yên Bái) có những điều kiện lí tưởng để phát triển mô hình trồng nấm: Nhiệt độ trung bình cả năm là 19,6 độ C; ở vị trí sâu trong nội địa nên ít chịu ảnh hưởng của thời tiết khô nóng vào mùa hè; độ ẩm trung bình năm là 55%, vùng núi cao là 70 - 75%. 

Chính vì vậy, sau khi khảo sát, nghiên cứu kỹ lưỡng, Công ty TNHH Sản xuất nấm ăn, nấm dược liệu Mù Cang Chải đã quyết định xây dựng cơ sở sản xuất nấm ở xã Nậm Khắt. Xã miền núi này có nền nhiệt độ ổn định và địa hình tương đối bằng phẳng, được bao quanh bởi những dãy núi cao trùng điệp, rất thích hợp trồng nấm hương ngoài trời.

Anh Hoàng Văn Nối, Phó Giám đốc Công ty TNHH sản xuất nấm ăn, nấm dược liệu Mù Cang Chải cho biết, nấm hương là loại nấm cho giá trị dinh dưỡng cao, tốt cho sức khỏe, được thị trường ưa chuộng, đem lại hiệu quả kinh tế ổn định. 

Tuy nhiên, đây lại là loại nấm khó trồng, dễ bị bệnh, nên mọi quy trình trồng và chăm sóc phải đảm bảo đúng kỹ thuật. Trại nấm phải luôn thoáng mát, ánh sáng phân bố phù hợp, không để ánh nắng trực tiếp chiếu thẳng vào trại để nấm phát triển bình thường.

Giống nấm hương sinh trưởng, phát triển trong dải nhiệt từ 8 – 28 độ C. Nếu nhiệt độ lên trên 34 độ C và duy trì trong 4 tiếng thì bịch nấm sẽ hỏng, tơ nấm sẽ chết, không thể ra được bông nấm. Do đó ở nhiều nơi, nấm hương phải trồng trong phòng kín, nhà lạnh, kiểm soát tốt điều kiện nhiệt độ, độ ẩm mới thành công.

Quy trình trồng nấm hương ngoài trời sạch tuyệt đối

Theo anh Hoàng Văn Nối, tất cả quy trình trồng nấm hương đều được Công ty thực hiện theo quy trình nghiêm ngặt, đúng tiêu chuẩn hữu cơ, đảm bảo sạch, an toàn từ khâu đầu vào và đặc biệt tuyệt đối không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, chất kích thích tăng trưởng.

Tại Mù Cang Chải, đặc thù chủ yếu là rừng tự nhiên và rừng phòng hộ nên không có các cơ sở chế biến gỗ. Trong khi đó, nguồn nguyên liệu để trồng nấm chủ yếu là gỗ, cám cưa không có tinh dầu nên công ty phải thu mua nguyên liệu từ các huyện khác như Trấn Yên, Văn Yên, Yên Bình, Lục Yên…

Cũng theo anh Hoàng Văn Nối, ở Nậm Khắt có khí hậu lạnh, độ ẩm cao giúp giảm được chi phí làm nhà kín, phòng lạnh và các chi phí sản xuất khác khi trồng nấm hương. 

Tuy nhiên, việc trồng nấm hương ngoài trời cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro. Vì vậy tại khu vực trồng nấm, công ty làm mái che bằng lưới đen, cắt nắng đến 95%, khi nhiệt độ tăng quá cao sẽ tháo nước vào nền trại nấm để tạo hơi mát. 

Nếu trời lạnh dưới 8 độ C sẽ sử dụng nilon quây kín và đốt lò hơi thổi hơi nóng vào khu vực trồng nấm.

Nguồn nước tưới cho nấm hương sử dụng nguồn nước sạch dẫn từ các khe núi cao qua các đường ống nhựa. Nguồn nước này được kiểm tra độ PH 2 lần/tháng, đảm bảo các điều kiện cần thiết cho nấm hương sinh trưởng.

Hướng tới đưa nấm hương sạch vào các siêu thị lớn

Hiện nay, Công ty TNHH sản xuất nấm ăn, nấm dược liệu Mù Cang Chải có thể sản xuất nấm quanh năm, thời gian từ khi bắt đầu đóng bịch phôi cho đến thu hoạch khoảng 5 tháng. 

Mỗi bịch nấm sẽ cho thu hoạch từ 3 - 4 đợt, cách nhau từ 10 - 15 ngày. Sản phẩm nấm khi thu hoạch sẽ được phân loại từ trên giàn. 

Trước khi đóng gói, nấm hương sẽ được phân loại một lần nữa để đảm bảo mẫu mã, chất lượng và trọng lượng đến tay người tiêu dùng. Sau 2 tháng thu hoạch, những bịch nấm bỏ đi sẽ được sử dụng làm phân bón cho các loại cây trồng khác.

Nhờ sản xuất sạch, nấm hương của công ty luôn có hương vị thơm ngon, được người tiêu dùng ưa chuộng, hiện không đủ cung cấp cho thị trường trong và ngoài tỉnh. 

Năm 2023, sản lượng nấm hương tươi đạt hơn 80 tấn nấm, giá bán trung bình từ 65.000 – 70.000 đồng/kg, thu về hơn 5 tỷ đồng. Ngoài ra, công ty còn giải quyết việc làm cho 20 lao động địa phương với thu nhập ổn định khoảng 5 - 6 triệu đồng/tháng.

Chị Giàng Thị Sua (xã Nậm Khắt, huyện Mù Cang Chải, tỉnh Yên Bái) chia sẻ, trước đây chị đi làm công nhân ở nhiều nơi nhưng thu nhập không ổn định. 

Từ khi có công ty trồng nấm tại địa phương, chị cùng một số người dân đã cho thuê đất ruộng và xin vào làm công nhân tại công ty. Ngoài tiền thuê đất được công ty trả hơn 20 triệu đồng/năm, chị Sua còn có việc làm ổn định với thu nhập gần 6 triệu đồng/tháng.

"Công việc ở đây không vất vả, lại không độc hại, chỉ cần chịu khó, tỉ mỉ là làm được, thu nhập khá hơn nhiều so với cấy lúa nên tôi xác định sẽ gắn bó lâu dài" - chị Sua chia sẻ.

Phó Giám đốc Công ty Sản xuất nấm ăn, nấm dược liệu Mù Cang Chải cho biết thêm, hiện công ty đang tiếp tục mở rộng diện tích cơ sở trồng nấm lên 2,5 ha, dự kiến sẽ cho nâng sản lượng thu hoạch từ từ 120 – 150 tấn/năm. 

Ngoài ra, công ty chú trọng nâng cao chất lượng, mẫu mã, thực hiện đầy đủ các chứng nhận kiểm định chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, hoàn thiện hơn nữa sản theo tiêu chuẩn nông nghiệp hữu cơ.

Bên cạnh đó, công ty đang bán sản phẩm qua trung gian nên giá thành chưa đạt như mong đợi, chưa trực tiếp đưa sản phẩm vào các siêu thị lớn hay các chuỗi cửa hàng nông sản sạch. 

Vì vậy, trong năm 2024, công ty phấn đấu hoàn thành đầy đủ các chứng nhận, kiểm định chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, xây dựng sản phẩm đạt tiêu chuẩn OCOP, từ đó sẽ trực tiếp tiệp cận khách hàng lớn nhằm nâng cao giá trị doanh thu.