Chợ Âm dương

Làng tôi có chợ Âm dương. Từ bé lắm, tôi đã nghe mẹ kể về phiên chợ ấy. Chợ Âm dương cách làng một đoạn, bên cạnh con đìa mà xưa nay người làng vẫn gọi là sông Âm hồn. Chợ này bên bờ sông, một năm họp một phiên, vào giữa đêm mồng 1 tháng 4 âm lịch, bắt đầu vào giờ Tý.

Đêm mồng 1 không có trăng sao tiện cho việc người âm trở lại trần gian. Gọi là chợ Âm dương vì đó là phiên chợ cho người trên dương gian một lần có cơ hội gặp lại người thân đã khuất.

Người đi chợ cũng mang hàng đi bán, người trong làng cũng có thể ra chợ. Nhưng đi chợ này phải đem theo chậu nước để kiểm tra tiền của người mua. Thả xuống chậu, tiền chìm thì bán, còn tiền nổi thì đó là tiền giấy của người âm, không bán được.

Ngày bé nghe chuyện, tôi cứ miên man với phiên chợ này khi được nghe mẹ kể. Cứ nghĩ đi chợ này, mẹ gặp được ông bà và người họ hàng đã mất để trò chuyện... Nhưng mẹ lắc đầu, cũng nghe kể thế nhưng thời mẹ thì chợ Âm dương này không họp nữa rồi. Có lẽ chưa từng có cái chợ thật như thế, mà nó chỉ hình thành trong sự ước mơ của con người.

Vị trí bãi chợ Âm dương nay vẫn còn người biết nhưng bờ đìa không còn và bây giờ nơi đó là khu trường học. Đất nào có thiếu mà lại xây trường học trên nền chợ Âm dương? Có người bảo vì thế mà sự học bị lẫn lộn, chất lượng giáo dục như bị ma ám.

Tôi không nghĩ thế, nhưng bao đời mảnh đất đó linh thiêng trong tâm cõi người dân nay bị xóa đi để làm trường học. Có cần đến thế không? Không phải là chuyện mất mảnh đất nền chợ, mà là xây xong cái trường là đánh mất vĩnh viễn một giá trị rất nhân bản từ trên mảnh đất, mà rồi có tiền cũng không mua lại được!

Đỗ Đức