Sinh ra trong gia đình vọng tộc, công chúa tài sắc vẹn toàn từ bỏ lầu son gác tía để lấy chồng xa xứ. Bà được cho là phụ nữ Việt đầu tiên lấy chồng và sinh sống ở Nhật Bản.
Vì phụ thuộc vào vị trí địa lý nên quan hệ giữa Việt Nam với Miến Điện (hay Diến Điện, Myanmar), Xiêm (Thái Lan), Chân Lạp (Campuchia) và Lào luôn khăng khít, chịu ảnh hưởng lẫn nhau nên chuyện “hậu trường” cũng nhiều đáng nhớ thời chúa Nguyễn.
Họ cùng nhau cai trị một mốc thời gian, một người ở Thăng Long, một người ở Phú Xuân, đều là 2 quân chủ áp chót của một vương triều. Nhưng thực hiếm có trong lịch sử xuất hiện hai con người có cuộc đời và số phận giống nhau như vậy.
Dưới thời chúa Nguyễn, Trần Đức Hòa (người ở xã Bồ Đề, huyện Bồng Sơn, phủ Quy Nhơn; nay là thôn Hy Văn, xã Hoài Sơn, TX Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định) là một vị quan tài giỏi; đặc biệt, ông là người đã tiến cử với chúa Nguyễn nhà chính trị, quân sự, danh nhân kiệt xuất Đào Duy Từ.
Vai trò của Giám mục Bá Đa Lộc trong cuộc nội chiến kéo dài hơn 30 năm giữa nhà Nguyễn và nhà Tây Sơn (1771-1802) rất quan trọng. Vì vậy, đám tang ông cũng thật đặc biệt.
Trông thấy Lê Nghĩa Trạch hai tay bưng chiếu thư đi đến, chúa Nguyễn Hoàng lấy làm kinh ngạc, bảo với các tướng tá rằng: “Trời sinh chủ tướng, triều đình có người giỏi”. Từ đấy, Nguyễn Hoàng không có ý ngấp nghé đàng ngoài nữa…