Lấy nước vụ xuân, Thứ trưởng Bộ NNPTNT khuyến cáo gì?

Chủ động lấy nước

Thực hiện chỉ đạo của Bộ NNPTNT về việc bảo đảm nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh vụ đông xuân năm 2020-2021, Sở NNPTNT tỉnh Nam Định đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành văn bản chỉ đạo các đơn vị, địa phương làm tốt công tác thủy lợi nội đồng và theo dõi chặt chẽ lịch xả nước của các hồ thủy điện, các thông tin liên quan đến nguồn nước; có kế hoạch chủ động huy động tối đa phương tiện, nhân lực phục vụ việc lấy nước, có phương án trữ nước vào hệ thống kênh mương để thau chua, rửa mặn, vệ sinh môi trường và bảo đảm nguồn nước cho các hệ thống thủy lợi vận hành.

Sở NNPTNT Nam Định cho biết, trên địa bàn tỉnh có 4 con sông chính là sông Hồng, sông Đào, sông Đáy và sông Ninh Cơ với nguồn nước tương đối dồi dào. Tuy nhiên, do ảnh hưởng của thủy triều nên mặn thường xâm nhập sâu vào cửa sông, gây khó khăn cho công tác lấy nước phục vụ sản xuất gieo cấy.

Cụ thể, trên triền sông Hồng, mặn lên tới qua cổng Hạ Miêu I (cách biển 26km, gần ngã ba sông Ninh Cơ - sông Hồng) với độ mặn do được ngày 11/1 là 6,1%, vượt ngưỡng cho phép lấy vào trong đồng 5,1%.

Theo ông Trần Đức Việt - Phó Giám đốc Sở NNPTNT Nam Định, do ảnh hưởng của xâm nhập mặn nên thời gian qua có những cống gần biển không thể mở cổng lấy nước được. Ước tính trên địa bàn tỉnh có khoảng 14.700ha diện tích khó lấy nước vì ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn.

Sẵn sàng các phương án

Trước tình hình đó, để chuẩn bị lấy nước đợt 1 theo kế hoạch, Nam Định đã đề nghị các địa phương, công ty khai thác công trình thủy lợi thực hiện chiến dịch thủy lợi nội đồng từ cuối tháng 10/2020 đến 10/1/2021 và đã hoàn thành vượt tiến độ đề ra. 

Thực tế là trước thời điểm lấy nước đợt 1, toàn bộ hệ thống kênh mương tỉnh Nam Định đã đảm bảo thông thoáng từ công trình đầu mối đến ruộng. Cùng với đó, tỉnh cũng chỉ đạo các công ty khai thác công trình thủy lợi tập trung lấy nước vào kênh mương để thau chua, rửa mặn và giữ nước trong đồng nhằm mục đích ngâm ủ đất.

Nhờ sẵn sàng các phương án nên qua 2 ngày lấy nước của đợt 1, các địa phương trong tỉnh đã lấy được khoảng 10% diện tích gieo cấy vụ xuân. Dự kiến hết đợt 1, toàn tỉnh sẽ có trên 50% diện tích có nước đổ ải. 

Trong đợt 2, Nam Định tiếp tục bám sát kế hoạch của Bộ NNPTNT, động viên nông dân ngay sau Tết Nguyên đán ra đồng tập trung sản xuất để đảm bảo khung thời vụ.

Chuẩn bị cho lấy nước vụ đông xuân năm nay, Công ty TNHH MTV khai thác công trình thủy lợi Bắc Nam Hà đã triển khai bảo trì một số hạng mục công trình, máy móc thiết bị, nạo vét các trục kênh. 

Ông Trần Xuân Bách - Phó Giám đốc công ty cho biết, công ty đảm bảo cấp nước tưới cho gần 47.000ha của 8 huyện, thành phố của 2 tỉnh Nam Định và Hà Nam, ngoài ra còn tạo nguồn cấp nước phục vụ chăn nuôi gia súc, gia súc, gia cầm; nuôi trồng thủy sản.

Sau khi đi kiểm tra thực tế, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Hoàng Hiệp cho biết: Năm nay, Bộ NNPTNT đã thống nhất với Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) căn cứ vào diễn biến tình hình thời tiết, khí hậu, mùa vụ để điều hành các hồ thủy điện xả nước, tạo nguồn cho 3 đợt lấy nước của tỉnh, thành phố trong vùng trung du và đồng bằng Bắc Bộ.

Thứ trưởng Bộ NNPTNT khuyến cáo, năm nay là năm được ải, đổ nước xong thì có nắng, vì vậy các địa phương phải thực hiện ủ ải theo đúng quy trình, hi vọng vùng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ sẽ được mùa. 

Các địa phương cần cố gắng vận động bà con chuyển đổi hình thức sản xuất từ gieo sạ sang phương thức gieo cấy truyền thống, bởi phương thức gieo sạ rất tốn nước. Vì cho nước vào đổ ải xong lại phải rút nước ra thì mới gieo sạ được, sau khi gieo sạ xong rồi lại phải bơm nước vào. 

Ngoài ra, gieo sạ còn làm tăng lượng thóc giống, đồng thời khi sạ xong, cỏ mọc nhiều nên buộc phải sử dụng thuốc bảo vệ thực vật dẫn tới gia tăng chi phí sản xuất và ảnh hưởng đến môi trường.

Theo ông Nguyễn Văn Chính, EVN, trước khi lấy nước đợt 1, từ ngày 9/1, EVN đã huy động các đơn vị xả nước từ hồ chứa để đảm bảo mực nước cho các đơn vị lấy nước. 

Dự kiến đợt 1, các nhà máy thủy điện sẽ phải xả từ 1 - 1,2 tỷ m3. Năm nay, điều kiện thủy văn có điều kiện thuận lợi hơn so với mọi năm nhưng tình hình hạn hán còn khó lường nên cần tiết kiệm nước để phát điện cho các tháng mùa khô. Do đó, EVN đề nghị ngành nông nghiệp, các địa phương và nông dân tranh thủ lấy nước, tận dụng tối đa nguồn nước xả, kể cả sau các đợt xả để tiết kiệm tối đa nguồn nước cho các đợt xả sau.