Chuyện lạ Lai Châu: Loại củ vứt đi, nay đào lên bán kiếm bộn tiền

Theo hướng những người dân điều khiển xe máy chở củ chuối đi bán, tôi đến điểm thu mua của một thương lái người Trung Quốc thuê đất ở bản Tả Phìn (xã Ma Ly Pho, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu). Tại đây, nhiều củ chuối có trọng lượng từ 8 – 15kg chất thành khối lớn trên nền đất rộng chờ thái mỏng phơi khô.

Người dân xã Ma Ly Pho, huyện Phong Thổ, tỉnh Lai Châu phơi củ chuối thuê mỗi ngày cũng kiếm được khoản tiền không nhỏ.

Chị Phàn Tuyết Linh ở bản Tả Phìn chia sẻ: Trước đây, gia đình tôi trồng 500 gốc chuối. Sau khi thu hoạch buồng xong không can thiệp đến phần gốc vì để hoai mục làm phân bón cho đất hoặc lên chồi mới lấy giống trồng vì củ già mang về gia súc, gia cầm cũng không ăn.

Công việc đào củ chuối rất vất vả. Thoạt nhìn, một phần củ chuối nằm trên mặt đất nhưng rễ lại ăn sâu xuống dưới khó đào. Nhất là đối với những cây chuối trồng từ 2 – 3 năm tuổi. Mặt khác, nương đồi trồng chuối xa, đường đi gập ghềnh, nhiều gia đình muốn đào cũng không dễ.

Hiện nay, việc bán củ chuối mới tập trung ở những hộ gia đình có nương gần đường. Củ chuối sau khi thu hoạch phải gọt, cắt rễ sạch thương lái mới mua. Người dân đào củ chuối bán từ năm 2017 nhưng thời điểm đó chưa có máy thái, phải lấy dao băm nhỏ phơi khô nên không phổ biến.

Năm 2019, thương lái đầu tư máy thái củ chuối, công suất nhanh gấp nhiều lần, nhu cầu thu mua lớn giúp người dân bán có nguồn thu cao hơn.

Theo bà con nơi đây, thương lái Trung Quốc mua củ chuối nghiền thành bột làm thức ăn chăn nuôi. Những củ chuối đem bán từ cây đã thu hoạch buồng hoặc bị sâu bệnh panama, sâu đục thân, đốm lá... không còn khả năng sinh trưởng, phát triển.

Đến nay, diện tích chuối trong toàn huyện Phong Thổ lớn, khoảng 4.000ha, do đó trước mắt việc làm này không lo cạn kiệt nguồn cây giống. Thậm chí đối với một số diện tích chuối bị sâu bệnh, người dân đang muốn phá bỏ để cải tạo đất, sau đó mới trồng lại.

Cùng với bán củ chuối, nhiều người dân còn đi phơi, thái chuối thuê cho thương lái. Tại điểm tập kết thu mua chuối có đến 9 người dân từ các xã Ma Ly Pho, Hoang Thèn làm thuê. Anh Mùa Xuân Tìn ở bản Hoang Thèn (xã Hoang Thèn) tâm sự: Nhà tôi cũng trồng chuối nhưng vì nương xa quá nên không đào củ bán mà đến đây làm thuê. Công việc phơi, thái chuối cũng nhẹ nhàng, phù hợp với sức khỏe và thu nhập đạt 190 nghìn đồng/ngày.