Cô gái mắc bệnh hiếm gặp khiến thể trạng gầy yếu, đau bụng âm ỉ kéo dài

TS.BS. Lê Phi Long – Phó Trưởng khoa Lồng ngực – Mạch máu Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM cho biết, người bệnh là một thiếu nữ trẻ, thể tạng gầy, mảnh khảnh, đến khám tại bệnh viện vì chứng đau vùng hông lưng trái lan xuống bụng dưới nhiều năm, ảnh hưởng nhiều đến sinh hoạt và chất lượng sống.

Người bệnh đã từng đi khám, siêu âm bụng nhiều cơ sở y tế khác nhau trong 3 năm, nhưng chưa rõ chẩn đoán và điều trị không khỏi. Cơn đau thường âm ỉ kéo dài nhiều ngày, có khi tăng cường độ nhất là những ngày vào chu kỳ kinh nguyệt. Người bệnh không có tiền sử bệnh đặc biệt gì trước đây, chưa từng phẫu thuật.

Sau khi làm các xét nghiệm tổng quát, thăm khám đầy đủ các chuyên khoa tiêu hóa, phụ khoa… để loại trừ các bệnh lý thông thường gây đau bụng và hạ vị, các bác sĩ chụp CT scan bụng cản quang để khảo sát các cơ quan và mạch máu ổ bụng.

Hình ảnh chụp CT scan cho thấy có hiện tượng tĩnh mạch thận trái chui qua khe hẹp và bị kẹp ở giữa động mạch chủ và động mạch nuôi ruột, kèm hiện tượng dãn trướng tĩnh mạch sinh dục trái.

Trên hình ảnh chụp mạch máu, dòng máu từ thận không đổ về hệ chủ do tĩnh mạch bị kẹp làm hẹp khít, dẫn tới hệ quả máu trào ngược như dòng thác xuống tĩnh mạch sinh dục, đổ ngược xuống vùng bụng dưới, gây tình trạng dãn trướng và ứ trệ máu, gây ra cơn đau cho người bệnh.

Bằng các phương tiện chẩn đoán chuyên sâu này, người bệnh được xác định là mắc hội chứng Nutcracker (hay còn gọi là hội chứng kẹp hạt dẻ, do tĩnh mạch thận bị kẹp giữa 2 động mạch trong ổ bụng).

Sau khi hội chẩn và giải thích, các bác sĩ lựa chọn phương án phẫu thuật cắm lại tĩnh mạch sinh dục vào tĩnh mạch chậu trái để giải áp và chuyển lưu dòng máu tĩnh mạch thận trào ngược về lại hệ chủ, chấm dứt tình trạng ứ trệ máu ở tiểu khung.

Sau hơn 2 giờ, cuộc phẫu thuật diễn ra thuận lợi. Sau 5 ngày phẫu thuật, người bệnh hồi phục tốt, nhanh chóng tự ngồi dậy và đi lại, các cơn đau thuyên giảm rõ.

TS BS. Lê Phi Long cho biết, hội chứng Nutcracker là một bất thường hiếm gặp, gây ra do hiện tượng các mạch máu trong ổ bụng bắt chéo và chèn ép lẫn nhau, rất hay xảy ra ở cơ địa người gầy ốm và bụng mỏng. Khi tĩnh mạch chui qua các khe hẹp tạo bởi động mạch, do tính chất thành mạch mỏng, các tĩnh mạch này rất dễ bị đè xẹp.

Bên cạnh đó, các dao động đập theo nhịp của các động mạch lân cận có tác động giống như máy dập liên hồi lên thành tĩnh mạch, lâu ngày gây nên các chấn thương vi thể ở thành tĩnh mạch và làm xơ hẹp lòng mạch gây ra tắc nghẽn tĩnh mạch.

Hội chứng này khá hiếm gặp, hiện chưa biết rõ được tỷ lệ mắc bệnh trong dân số. Ngoài việc gây ra các cơn đau khó lý giải, trường hợp nặng có thể ảnh hưởng đến thận trái, gây tiểu máu, suy thận… Triệu chứng thường thấy của bệnh này là đau hông lưng và bụng dưới chưa tìm được nguyên nhân, đặc biệt khi cơn đau có liên quan đến chu kỳ kinh nguyệt hoặc thai kỳ, kèm theo các triệu chứng đau khi giao hợp, tiểu đỏ thỉnh thoảng, trên người bệnh gầy ốm mảnh khảnh bụng phẳng xẹp…