Có thể điều chỉnh chiến lược và chính sách để giảm khó khăn cho doanh nghiệp

Theo Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, số lượng doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường vẫn tăng mạnh thời gian qua, do đó, cần thay đổi cách tiếp cận để vượt qua các khó khăn hiện nay.

Chiều 19/8, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đã có buổi làm việc với Liên đoàn Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) về tình hình hoạt động của doanh nghiệp và đánh giá của doanh nghiệp về giải pháp hỗ trợ của Chính phủ, bộ ngành nhằm hỗ trợ, khắc phục khó khăn sau đại dịch Covid-19.

Theo Phó chủ tịch Nguyễn Đức Hải, hoàn thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp là công tác được đặt lên hàng đầu. Thời gian tới, Quốc hội sẽ xem xét sửa đổi các luật liên quan tới hoạt động đầu tư, kinh doanh như Luật Đất đai, Luật Đấu thầu, Luật Giá…, do đó cần lắng nghe ý kiến của nhiều đối tượng, chủ thể khác nhau.

Đề cập đến vấn đề số lượng rút lui khỏi thị trường vẫn tăng mạnh, Phó chủ tịch Quốc hội cho rằng, đây là vấn đề cần quan tâm và cần thay đổi cách tiếp cận vấn đề, thậm chí có thể điều chỉnh chiến lược và chính sách để giảm thiểu, khắc phục và vượt qua các khó khăn hiện nay.

Ông Phạm Tấn Công, Chủ tịch VCCI cho biết, cộng đồng doanh nghiệp rất vui mừng khi Quốc hội đã kịp thời ban hành Nghị quyết 43/2022/QH15 vào đầu năm nay về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Đây được xem là chính sách quan trọng hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi sau đại dịch COVID-19, cùng với đó là các văn bản triển khai của Chính phủ như Nghị định 31/2022/NĐ-CP về hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước đối với khoản vay của doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh.

Tuy nhiên, trong quá trình phục hồi, phát triển sản xuất, kinh doanh thời gian qua, doanh nghiệp còn tiếp tục phản ánh về tình trạng doanh nghiệp khó nhận được hỗ trợ từ những chính sách trên do thủ tục phức tạp. Bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại mâu thuẫn, chồng chéo giữa một số văn bản pháp luật về đầu tư kinh doanh, tạo ra điểm nghẽn cho hoạt động đầu tư.

Nêu cụ thể các khó khăn của doanh nghiệp hiện nay, theo ông Hoàng Quang Phòng, Phó chủ tịch VCCI, các chi phí của doanh nghiệp đang tăng, bao gồm chi phí liên quan đến người lao động và chi phí đầu vào tăng cao và vẫn chưa có dấu hiệu giảm nhiệt.

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong tiếp cận vốn. Khảo sát của VCCI cho thấy, có tới 47% doanh nghiệp gặp khó khăn trong việc tiếp cận vốn, 4% doanh nghiệp phải huy động vốn từ các nguồn tín dụng khác.

Cũng theo kết quả điều tra do VCCI thực hiện, một trong những khó khăn mà doanh nghiệp phản ánh là tiếp cận, mở rộng mặt bằng sản xuất kinh doanh. Nguyên nhân xuất phát từ sự phức tạp của các thủ tục hành chính thuê chuyển nhượng đất đai (42,5%), quy hoạch đất đai của địa phương chưa đáp ứng được nhu cầu phát triển của doanh nghiệp (39,3%), việc cung cấp thông tin dữ liệu về đất đai không thuận lợi và địa phương “thiếu quỹ đất sạch”.

Một số ngành đang phục hồi mạnh mẽ như du lịch, dịch vụ đang đối mặt với khó khăn về thiếu hụt nhân lực. Chất lượng nguồn nhân lực cũng đang là một cản trở trong thu hút đầu tư FDI, đặc biệt với các dự án có công nghệ cao, giá trị gia tăng lớn.

Mức độ tiếp cận các chương trình trợ giúp doanh nghiệp trong khuôn khổ Luật Hỗ trợ doanh nghiệp còn hạn chế. Kết quả điều tra doanh nghiệp của VCCI cho thấy tỷ lệ doanh nghiệp đã hưởng hỗ trợ từ các chương trình đều dưới 8%.

Khả năng tận dụng ưu đãi thuế quan FTA, các chính sách liên quan đến quy tắc xuất xứ còn chưa cao.

“Một số lĩnh vực thủ tục hành chính còn gây phiền hà, khó khăn cho việc tuân thủ của doanh nghiệp như thủ tục trong các lĩnh vực thuế, phí, đất đai, bảo hiểm xã hội và xây dựng. Đặc biệt, là nhiều doanh nghiệp còn gặp khó khăn trong thực hiện các thủ tục hành chính cấp phép kinh doanh có điều kiện. Bên cạnh đó, hiệu quả thực thi của một số cơ quan nhà nước còn chưa cao. Tình trạng mỗi địa phương đưa ra và hiểu một cách khác nhau gây khó khăn cho các hoạt động của doanh nghiệp”, ông Phòng nêu rõ.

Để tiếp tục tạo thuận lợi cho quá trình phục hồi và phát triển của doanh nghiệp những tháng cuối năm 2022 và trong năm 2023, VCCI kiến nghị một số giải pháp lớn cần thực hiện, như tiếp tục có các giải pháp giảm chi phí cho doanh nghiệp, tăng cường khả năng tiếp cận các gói hỗ trợ của Nhà nước, ví dụ : Lập phương án giảm thuế giá trị gia tăng và thuế tiêu thụ đặc biệt đối với xăng dầu, tiếp tục nghiên cứu để giảm mức thuế suất ưu đãi thuế nhập khẩu xăng; xây dựng phương án giảm tiền điện - một trong những chi phí đầu vào quan trọng của nhiều ngành sản xuất kinh doanh.

Bên cạnh đó, cần có biện pháp để tháo gỡ những vướng mắc trong điều kiện tiếp cận các khoản vốn vay ưu đãi của doanh nghiệp để các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp phục hồi thực sự phát huy hiệu quả.

Thứ ba, xây dựng và hoàn thiện khung khổ pháp lý tạo thuận lợi cho sự ra đời và phát triển của các mô hình kinh doanh dựa trên đổi mới, sáng tạo.

Thứ tư, đẩy mạnh chương trình cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, với trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính, điều kiện kinh doanh, cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp. Đồng thời, nâng cao hơn nữa hiệu quả thực thi của bộ máy chính quyền các cấp.