Con một nhà mang hai họ

Anh em ruột nhưng con trai mang 1 họ, con gái mang 1 họ.

Ông Trần Võ Tiến (thị trấn Dùng, huyện Thanh Chương) hiện đang là tộc trưởng dòng họ Trần Võ. Ông Tiến có 4 người con, hai trai hai gái. Cũng như những gia đình khác trong dòng họ của mình, hai người con trai của ông Tiến mang họ Trần Võ, cùng họ với ông nhưng hai người con gái lại là họ Võ.

Chuyện mấy anh em ruột trong cùng một nhà lại có họ khác nhau cũng gây nên bao chuyện dở khóc dở cười. Ông Tiến bảo mỗi lần đi làm thủ tục giấy tờ, nhìn quyển hộ khẩu ai cũng thắc mắc "sao anh em ruột lại có họ khác nhau thế này?''.

Lúc đó ông Tiến giải thích rằng, Trần và Võ là hai họ của đời cụ kỵ trước đây ghép lại mà thành. Do sợ mất họ nên con trai lấy họ cụ ông, con gái lấy họ cụ bà, như vậy sẽ giữ được cả hai họ. Ông Tiến nói rằng đây chỉ là cách giải thích cho... qua chuyện, còn câu chuyện thật lại hoàn toàn khác.

Ông Tiến cho biết, khởi tổ của dòng họ Trần Võ là họ Vũ. Ông tổ của dòng họ này ở Hải Dương. Dòng họ Vũ (tức Võ) phát triển rất mạnh ở đất Diễn Châu, Nghệ An. Ở đây có đến bốn họ Vũ có tên đệm khác nhau.

Có một người đàn ông họ Võ đã bỏ làng tìm đến mảnh đất xã Thanh Đồng, huyện Thanh Chương để khai hoang khẩn hoá và được một gia đình họ Trần Tử nhận làm con nuôi. Người đàn ông họ Võ này vốn là người thông minh tài giỏi, sau khi ông đến khai khẩn ruộng đất, việc làm ăn rất phát đạt.

Để không quên ơn cưu mang của những người họ Trần Tử nên về sau con cháu của người đàn ông họ Võ sinh ra, con trai lấy họ là Trần Võ, đó là sự kết hợp giữa họ Trần Tử và họ Võ; riêng con gái tuyệt nhiên đều mang họ Võ.

Ở huyện Thanh Chương hiện vẫn tồn tại hai dòng họ là Trần Tử và Trần Võ nhưng theo ông Tiến, thực chất đều là con cháu họ hàng của nhau.

Họ Trần Võ tính đến nay đã tồn tại đến đời thứ 14, ông Tiến là đời thứ 11. Từ ngày khai sinh ra dòng họ Trần Võ đến nay, mọi thứ vẫn diễn ra đúng với trình tự, con trai mang họ Trần Võ còn con gái mang họ Võ. Thế nhưng, ngay trong gia đình nhà ông Tiến cũng có sự bất nhất. Bố ông Tiến mang họ Trần Võ nhưng chú ruột ông Tiến lại lấy họ Võ như con gái. Bây giờ con và cháu của chú ông Tiến  đều lấy họ Võ.