Cuộc chơi mới sau sự lụi tàn của một đế chế xe sang

Trường Hải sẽ trở thành nhà phân phối các dòng xe BMW, MINI tại Việt Nam từ 1/1/2018

Những thay đổi lớn về chính sách phát triển công nghiệp ô tô Việt Nam đang và sẽ thúc đẩy những cuộc thay đổi ngoạn mục nhằm xác lập một sân chơi mới vượt khỏi ranh giới quốc gia. Một trong những diễn tiến gây ồn ào nhất mới đây, là việc đổi ngôi vị nhà phân phối thương hiệu xe sang BMW, MINI Cooper tại Việt Nam.

Euro Auto giã từ dĩ vãng huy hoàng

Được thành lập năm 2006, Công ty CP ô tô Âu Châu (Euro Auto) đã giúp BMW trở thành một trong những thương hiệu xe hơi nhập khẩu thành công nhất tại Việt Nam. Cuối năm 2013, Sime Darby Motors - một trong những nhánh chính của Tập đoàn Sime Darby Group (Malaysia) đã thâu tóm Euro Auto Corp (EAC) và đưa các dòng xe hạng sang MINI và BMW đến với thị trường Việt Nam.

Có những thời điểm, BMW luôn duy trì mức tăng trưởng ấn tượng, trên 2 con số tại thị trường xe sang Việt Nam. Còn nhớ, năm 2016, đại diện BMW cho biết, doanh số bán xe của hãng tại Việt Nam đang tăng với tốc độ nhanh nhất trong số các quốc gia Đông Nam Á. Thậm chí, ông Axel Pannes, Giám đốc điều hành BMW Group Asia khi đó còn dự đoán doanh số của hãng tại Việt Nam sẽ tăng từ 30-40% vào năm 2017.

Đang trong men say với nhiều kỳ vọng về một thị trường xe sang đầy tiềm năng, thì vào tháng 11/2016, Bộ Tài chính đã có văn bản hỏa tốc, yêu cầu Tổng cục Hải quan ngừng thông quan toàn bộ số xe BMW nhập khẩu của Euro Auto với cáo buộc doanh nghiệp này có hàng loạt vi phạm như: Tự ý tiêu thụ hàng hóa khi chưa được cơ quan hải quan cho thông quan; Giả mạo giấy tờ trong nhập khẩu, kinh doanh ô tô; Cố ý không cung cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) và có dấu hiệu gian lận, lừa dối khách hàng.

Đến tháng 12/2016, toàn bộ lô xe do Euro Auto nhập khẩu gồm 470 xe BMW, 78 xe MINI và 55 xe mô tô BMW Motorrad ước tính trị giá khoảng 15 triệu USD đã bị dừng thông quan. Điều này đồng nghĩa với việc nguồn cung cấp các dòng xe BMW và MINI chính hãng vào thị trường Việt Nam bị gián đoạn. Đỉnh điểm của sự việc diễn ra ngày 26/4/2017, khi 3 lãnh đạo của Công ty Euro Auto bị bắt giữ do những sai phạm liên quan đến lô hàng BMW nhập khẩu, trong đó có ông Nguyễn Đăng Thảo, Tổng giám đốc Euro Auto.

Cách đây hơn một năm, các đại lý bán xe BMW tấp nập người đến xem xe thì chỉ vài tuần trước, khi có mặt tại các đại lý của Euro Auto, PV Báo Giao thông đã chứng kiến khung cảnh khá ảm đạm. Bên trong đại lý vẫn có xe BMW trưng bày, nhưng hoàn toàn không có khách đến tìm mua xe. Số lượng nhân viên trong đại lý chỉ đếm trên đầu ngón tay, cùng sự chán nản thể hiện rõ trên từng khuôn mặt. Hầu hết, các nhân viên của doanh nghiệp này đã rời bỏ sang các doanh nghiệp ô tô mang thương hiệu khác như: Mercedes, Audi… Tất cả khung cảnh ấy đã nói lên số phận của một thương hiệu đình đám một thời.

Sự kiện đặt dấu chấm hết cho hy vọng níu giữ quyền phân phối BMW và MINI tại Việt Nam của doanh nghiệp này là ngày12/9, Tập đoàn BMW châu Á (BMW Group Asia) và Công ty CP ô tô Trường Hải (Thaco) đã ký vào Thư ngỏ lựa chọn nhà đầu tư mới để nhập khẩu xe BMW, MINI tại Việt Nam, thay thế Công ty ô tô Sime Darby. Theo đó, BMW Group Asia và Thaco đã thể hiện ý định của Tập đoàn BMW, chọn Thaco trở thành nhà đầu tư, nhập khẩu xe BMW và MINI tại thị trường Việt Nam kể từ ngày 1/1/2018 và Tập đoàn BMW Group Asia sẽ kết thúc sự hợp tác với Sime Darby tại Việt Nam vào ngày 31/12/2017.

Xác lập một cuộc chơi mới trên thị trường xe cao cấp

Dù BMW Group Asia mới chỉ ngỏ lời và còn hơn 3 tháng nữa quyền phân phối xe BMW và MINI tại Việt Nam mới thực sự được chuyển giao nhưng Trường Hải gần như đã chắc chắn sẽ tiếp quản lại di sản từ liên minh Sime Darby và Euro Auto. Theo nhận định của một số người am hiểu, việc bắt tay với BMW không chỉ giúp Trường Hải đặt chân vào cuộc chơi đẳng cấp mà hơn thế, còn giúp tập đoàn này tiếp cận được một kho công nghệ và kinh nghiệm quản lý của một trong những tập đoàn xe hơi lớn nhất thế giới. Không những thế, việc tiếp quản quyền phân phối thương hiệu xe sang BMW sẽ giúp Thaco hoàn thành mảng ghép cuối cùng tại tất cả các phân khúc, từ xe thương mại, phổ thông đến cao cấp, đủ sức dẫn dắt thị trường.

Thực tế, thị trường xe sang Việt Nam hiện nay có mặt gần như đầy đủ các thương hiệu lớn trên thế giới, trong đó chủ yếu từ châu Âu. Tuy nhiên, Mercedes đang là cái tên thống lĩnh với gần 4.500 xe bán ra năm 2016. Trong đó những mẫu xe bán chạy đều lắp ráp, còn lại nhập khẩu. Hết quý I/2017, thị phần của “ngôi sao ba cánh” tại Việt Nam tới 70% còn lại là “miếng bánh” nhỏ nhoi của BMW, Audi, Lexus… và tất cả đều thuần nhập khẩu và doanh số còn một khoảng xa mới theo kịp Mercedes.

Tuy đến nay các bên liên quan đến việc thay ngôi đổi chủ quyền phân phối BMW tại Việt Nam còn khá kín tiếng nhưng theo nhận định của nhiều chuyên gia, trong cả 2 kịch bản: Chỉ phân phối, nhập khẩu hay chuyển qua lắp ráp BMW tại Việt Nam thì Thaco đều cho thấy những cơ sở tiềm năng để đảm bảo sự dấn thân vào phân khúc xe sang.

Theo đó, ngay cả khi Trường Hải chỉ nhập khẩu BMW, dù các chi phí để nhập xe BMW từ Đức về Việt Nam không khác so với các đối thủ nhưng lại có lợi thế hơn hẳn so với Audi, Porsche hay thậm chí Mercedes Việt Nam ở mạng lưới phân phối. Ngoài hệ thống các showroom tiếp quản lại từ Euro Auto, Trường Hải còn có hàng trăm đại lý của Kia, Mazda hay Peugeot hay các kho bãi trên khắp cả nước để có thể tận dụng phục vụ cho chiến lược kinh doanh BMW. Nhờ lợi thế này mà chi phí bán hàng sẽ rẻ hơn đối thủ. Thậm chí, với quy mô, tiềm lực tài chính hiện nay, Trường Hải còn có thể chấp nhận bán BMW lãi ít, hòa vốn, thậm chí lỗ để đổi lấy độ phủ, thị phần trong ngắn hạn.

Trong trường hợp Trường Hải chuyển sang lắp ráp BMW, chắc chắn sẽ gây lo ngại cho các đối thủ, nhất là Mercedes vốn cũng đang lắp ráp tại Việt Nam. Khi đó, không loại trừ sẽ lại có những cú sốc về giá bán như cách Trường Hải tạo dựng ở phân khúc phổ thông đối với các dòng xe Mazda hay Kia trong thời gian qua.

Sẽ bình dân hóa xe sang?

Thực tế, hiện nay các mẫu xe sang tại Việt Nam thường có giá bán khá cao so với mặt bằng khu vực. Một trong những hạn chế khiến các mẫu xe này khó giảm giá bán tại Việt Nam do phải chịu sự chi phối của hãng mẹ tại châu Âu. Trong khi mô hình của BMW với Trường Hải là kiểu bán xe thu lợi từ giá vốn. Đặt giá thế nào tại Việt Nam, lời - lỗ ra sao là việc có thể tự quyết định được. Vì thế, với hình thức hợp tác mới giữa BMW với Trường Hải sẽ hứa hẹn mang tới cú hích giảm giá xe. Khi đó, Mercedes, Audi hay Lexus sẽ khó lòng ngồi yên.

Với những kỳ vọng về cuộc chiến giá xe sang giữa của các doanh nghiệp sẽ mang lại lợi ích cho khách hàng khi khoảng cách tới phân khúc xe cao cấp dần thu hẹp. Khi đó, người tiêu dùng sẽ tăng cơ hội được sở hữu những sản phẩm ô tô hàng đầu thế giới.

Với việc tham gia phân phối hoặc lắp ráp BMW tại Việt Nam, với hệ thống bảo hành, bảo dưỡng phủ khắp cả nước, người dùng xe BMW cũng sẽ giải thoát được tâm lý, chỉ người ở 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP HCM mới nên mua BMW, bởi sự phiền hà trong việc đi lại mỗi khi đến kỳ bảo dưỡng xe như hiện nay.

Đặc biệt, với các đề xuất thuế như hiện nay, miễn thuế tiêu thụ đặc biệt cho phần giá trị tạo ra trong nước của mỗi xe hay giảm thuế linh kiện về 0% nếu đạt sản lượng cao theo quy định, Trường Hải càng thêm cơ hội giảm tiếp giá xe.