Cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Biden và ông Tập: Phơi bày điểm "nhạy cảm" nhất?

Cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đang được dư luận quốc tế hết sức quan tâm (ảnh: SCMP)

Trong cuộc điện đàm với Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị hôm 13.11, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken cho biết Washington đặc biệt quan ngại về tình trạng căng thẳng leo thang ở eo biển Đài Loan.

“Ông Blinken kêu gọi Bắc Kinh tham gia vào một cuộc đối thoại có ý nghĩa để giải quyết vấn đề Đài Loan một cách hòa bình, tôn trọng mong muốn và lợi ích của người dân trên đảo”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price nói hôm 14.11.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị cho rằng Mỹ nên ngừng “gửi những tín hiệu sai lầm” cho Đài Loan.

Hầu hết các nhà phân tích đều thống nhất rằng, Đài Loan – vấn đề “nhạy cảm” nhất trong quan hệ Mỹ - Trung – sẽ là trọng tâm thảo luận trong cuộc gặp thượng đỉnh giữa ông Biden và ông Tập.

“Mỹ muốn đưa ra kế hoạch quản lý khủng hoảng để ngăn căng thẳng biến thành xung đột ở eo biển Đài Loan, Trung Quốc cũng tương tự. Hai nhà lãnh đạo nhiều khả năng sẽ trực tiếp vào đề bằng cụm từ “Đài Loan”. Cả Mỹ và Trung Quốc cần đạt được những đồng thuận mới, ít đối đầu hơn trong vấn đề nhạy cảm này”, Zhu Feng – trưởng khoa nghiên cứu quốc tế tại Đại học Nam Kinh (Trung Quốc) – nhận xét.

Trong khi chính quyền của ông Biden nhiều lần phát đi thông điệp Mỹ sẽ bảo vệ Đài Loan nếu Trung Quốc thống nhất hòn đảo bằng vũ lực, Bắc Kinh lại cho rằng Washington đang vi phạm nguyên tắc “một Trung Quốc”.

“Hiện tại, Đài Loan là điểm duy nhất tiềm ẩn nguy cơ gây ra xung đột quân sự Mỹ - Trung. Không bên nào muốn phải nổ súng trước, tuy nhiên vấn đề Đài Loan sẽ khó có thể giải quyết trong cuộc gặp sắp tới giữa ông Biden và ông Tập. Xét cho cùng, hòn đảo vẫn là lợi ích cốt lõi mà Bắc Kinh không bao giờ từ bỏ”, Eagle Yin – chuyên gia tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Trung Quốc (trụ sở ở Bắc Kinh) – nói.

“Trong cuộc gặp diễn ra hôm 15.11, Chủ tịch Tập Cận Bình có thể chỉ lặp lại nguyên tắc “một Trung Quốc” trong khi Tổng thống Joe Biden nhấn mạnh cam kết của Mỹ trong việc giúp Đài Loan tự vệ trước các nguy cơ”, ông Zhu nhận xét.