Cựu Chủ tịch Nhà xuất bản Giáo dục khai không thỏa thuận ăn chia với doanh nghiệp

Trong vụ án tại Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXB), ông Nguyễn Đức Thái, cựu Chủ tịch đơn vị này, bị viện kiểm sát truy tố về tội "Nhận hối lộ" sau khi tạo điều kiện cho 2 doanh nghiệp tư nhân trúng thầu giấy in sách giáo khoa, gây thiệt hại hơn 10 tỷ đồng.

Tại tòa sáng 14/1, ông Thái khai chỉ "đồng ý chủ trương" cho các công ty Phùng Vĩnh Hưng và Minh Cường Phát tham gia thầu cung cấp giấy in. Ông không chỉ đạo trực tiếp các nhân viên phải cho 2 doanh nghiệp "trúng thầu".

Dù vậy, vị này thừa nhận cung cấp các thông tin như số lượng giấy in hằng năm NXB Giáo dục mua, chủng loại hàng hóa… Hành vi này giúp các doanh nghiệp có thể biết trước "đề bài" và từ đó trúng thầu các gói.

Bị cáo Nguyễn Đức Thái (đứng giữa) và đồng phạm tại tòa.

Sai phạm khác của ông Thái là việc cho "chào hàng cạnh tranh rút gọn" thay vì đấu thầu. Bị cáo khai, khi lên chức Chủ tịch NXB Giáo dục năm 2017, được Ban chỉ đạo mua sắm và các "cán bộ làm việc lâu năm" tư vấn thực hiện theo phương thức rút gọn, thay vì đấu thầu.

"Bị cáo với vai trò Chủ tịch, thấy đúng Luật Đấu thầu nên quyết định làm theo cách chào hàng cạnh tranh rút gọn", ông Thái khai tại tòa, thêm rằng quá trình điều tra mới biết mình làm như vậy là sai.

Về hành vi nhận hối lộ, cựu Giám đốc NXB thừa nhận sau khi các công ty Phùng Vĩnh Hưng, Minh Cường phát trúng thầu cấp giấy in, chủ nhóm doanh nghiệp này biếu quà cảm ơn, quà Tết, quà Trung thu… tổng số hơn 24 tỷ đồng.

Bị cáo Thái khẳng định việc số tiền trên do tự doanh nghiệp tặng, ông không đòi hỏi, không thỏa thuận gì và nó chỉ diễn ra sau khi trúng thầu. Số tiền này đã bị chi tiêu cá nhân nhưng cam kết sẽ nộp khắc phục toàn bộ.

Cũng trình bày tại tòa, bị cáo Nguyễn Trí Minh, Giám đốc Công ty Minh Cường Phát, khẳng định lời khai trên, cho hay không bị ép buộc hay thỏa thuận việc đưa tiền "cảm ơn" tới lãnh đạo NXB Giáo dục.

Chủ tọa hỏi vậy số lượng tiền đưa cho bị cáo Thái dự trên căn cứ nào? Bị cáo Minh đáp, sau khi trúng thầu sẽ trừ đi các chi phí, yêu cầu kế toán báo cáo lợi nhuận và từ đó, "cắt lại" một phần mang đi cảm ơn.

Trước câu hỏi về việc có nhận thấy hành vi của mình là đưa hối lộ, bị cáo Minh đáp: "Chỉ là làm ăn có lãi nên biếu quà và không thỏa thuận gì với bên nhận. Gói thầu số 6, bị cáo chào còn thấp hơn dự toán mua hàng. Gói số 7 bị cáo tham gia cũng không thỏa thuận gì và khi thực hiện hợp đồng, còn giảm giá thêm 1 tỷ làm thiện chí, tạo quan hệ tốt đẹp về sau. Bị cáo không nghĩ hành vi này phạm tội, sau được viện kiểm sát, các luật sư giải thích mới nhận thức được".

Chủ tọa nêu câu hỏi về việc có được người của NXB Giáo dục giúp trúng thầu không? Bị cáo Minh khẳng định không.

Chủ tọa tiếp lời, nếu không được cung cấp hồ sơ, không biết trước thông tin, không có "quân xanh, quân đỏ", liệu doanh nghiệp của bị cáo có trúng thầu? Nguyễn Trí Minh thừa nhận bản thân được giúp đỡ nên mới có thể bán được giấy in cho NXB nhưng giữ lời khai về việc không thỏa thuận phải đưa tiền.

Trong vụ án, ông Nguyễn Đức Thái, cựu Giám đốc NXB Giáo dục bị cáo buộc phạm tội "Nhận hối lộ" hơn 24 tỷ đồng. Các bị cáo tại nhóm công ty Phùng Vĩnh Hưng và công ty Giấy Minh Cường Phát… bị đề nghị truy tố tội "Đưa hối lộ".

Có 5 người nguyên là lãnh đạo, nhân viên NXB Giáo dục bị đề nghị truy tố tội "Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng" gồm Nguyễn Thị Thanh Thủy, cựu Trưởng ban Kế hoạch Maketing; Đinh Quốc Khánh, cựu Phó phòng in; Phạm Gia Thạch, cựu Thành viên Hội đồng thành viên; Hoàng Lê Bách và Lê Hoàng Hải, cùng là cựu Phó giám đốc.

Hồ sơ vụ án thể hiện năm 2017, ông Nguyễn Đức Thái được bổ nhiệm là Chủ tịch NXB Giáo dục. Theo đề nghị của Công ty Phùng Vĩnh Hưng và Công ty Minh Cường Phát, ông Thái đã chỉ đạo thực hiện việc đấu thầu giấy in sai quy định.

Cụ thể, ông Thái và nhóm bị cáo lựa chọn mua sắm giấy in theo phương thức chào hàng cạnh tranh rút gọn trái quy định của Luật Đấu thầu để hạn chế sự tham gia của các nhà thầu có năng lực; tiết lộ thông tin trước khi phát hành hồ sơ yêu cầu, thông đồng và hợp thức hoá thủ tục đấu thầu để tạo điều kiện cho Công ty Phùng Vĩnh Hưng và Công ty Minh Cường Phát được cung cấp giấy in cho NXB Giáo dục. Hành vi này gây thiệt hại hơn 10 tỷ đồng.