Cựu Đại sứ tại Malaysia khai không “bồi dưỡng” sẽ khó huy động cấp dưới làm việc

Ông Trần Việt Thái, cựu Đại sứ tại Malaysia là một trong 54 bị cáo vụ án chuyến bay giải cứu. Vị này và 3 thuộc cấp tại Đại sứ quán bị cáo buộc phạm tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ".

Hồ sơ vụ án thể hiện, từ tháng 5/2020 đến 1/2022, Đại sứ quán tại Malaysia tổ chức 8 chuyến bay "giải cứu", đưa 1.891 người chấp hành xong án phạt tù ở 19 "trại chờ" về nước.

Trong 54 bị cáo, có 4 người thuộc Đại sứ quán tại Malaysia bị truy tố hành vi lạm dụng chức vụ.

Tuy nhiên, Đại sứ quán thu của mỗi người mãn hạn tù 20,3 triệu đồng; ai không có hộ chiếu phải nộp 25 triệu. Với những người ở đảo xa, cần mua vé máy bay về thủ đô (Kuala Lampur) sẽ phải nộp từ 30 – 35 triệu đồng/người. Trong đó, riêng khoản cấp hộ chiếu, các bị cáo thu hơn 4,6 triệu đồng/cuốn nhưng chỉ nộp về ngân sách 1,6 triệu đồng/cuốn.

Với tổng cộng với gần 1.900 người mãn hạn tù được giải cứu, Trần Việt Thái và cấp dưới thu 44,6 tỷ đồng nhưng các chi phí chỉ mất 33 tỷ, còn "lãi" hơn 11 tỷ đồng. Ông Thái và các cấp dưới giữ lại 5 tỷ đồng tại Đại sứ quán và chia nhau gồm Thái 580 triệu, cấp dưới thấp hơn.

Tại tòa, bị cáo Trần Việt Thái khai được bổ nhiệm Đại sứ từ tháng 5/2020 nhưng tháng 11/2020 mới sang được Malaysia, cách ly 2 tuần rồi trình quốc thư lên vua nước này; ông không phải làm Đại sứ từ tháng 5/2020 như cáo trạng nêu.

Được hỏi về mức thu của người trong các trại chờ, bị cáo Thái Không có quy định về giải cứu tù nhân các trại chờ nên "nói vượt quy định rất là khó". Vị này khai sự việc bắt đầu từ tháng 1/2021, khi Malaysia ban bố tình trạng khẩn cấp, yêu cầu các sứ quán phải đưa người nước mình trong các trại chờ về.

Những người này theo ông Thái, bao gồm thủy thủ đánh bắt cá trộm, người lao động trái phép và "các cô gái làm nghề nhạy cảm, gọi là đào". Đại sứ quán biết có nhiều môi giới thu tiền về nước giá 40 – 80 triệu đồng/người nên cử người xuống khảo sát, đưa công dân về nước.

Tiền cho người về nước được thu từ các chủ sử dụng lao động, chủ ghe tàu, "chủ đào"; nếu họ không trả, sẽ thu từ thân nhân và thân nhân từ chối, Đại sứ quán mới đứng ra chi.

Về số tiền làm hộ chiếu bị thu chênh, Trần Việt Thái khai Thông tư 264/2016 của Bộ Tài chính quy định lệ phí hộ chiếu mới là 70 USD, thường các đại sứ quán chỉ cấp cho trẻ sơ sinh.

Bị cáo này cho hay, người Việt ở Malaysia khi bị bắt thường không có giấy tờ hợp lệ vì chủ sử dụng lao động giữ hộ chiếu của họ. Còn thủy thủ khi đánh cá trộm, bị bắt cũng vứt hộ chiếu thủy thủ của mình đi để thay đổi thuyền trưởng, máy trưởng; lần sau "đi đánh bắt trộm tiếp".

Ông ta do vậy cùng cấp dưới thu 150 USD/cuốn hộ chiếu, kèm 50 USD tiền xác minh. Đến năm 2022, Bộ Tài chính mới có quy định về hộ chiếu rút gọn với mức giá 35 USD.

Số tiền chênh lệch thu của người về nước và chi ra cho họ là hơn 11 tỷ đồng, ông Thái khai nguyên nhân ngoài từ nguồn hộ chiếu, Đại sứ quán còn thu thêm một khoản "dự phòng khi có tình huống khẩn cấp" nhưng sau không dùng đến.

Ông ta sau đó chỉ đạo thủ quỹ giữ lại số tiền Malaysia tương đương 5 tỷ đồng tại Đại sứ quán. Một phần khác, bị cáo Thái chỉ đạo "bồi dưỡng cho cán bộ" trong đó, chính ông ta nhận 580 triệu, cấp dưới tùy theo mức.

Lý do bồi dưỡng, cựu Đại sư khai vì: "Làm việc phải bồi dưỡng cho cán bộ trại của Malaysia mà lại không bồi dưỡng người Việt dù cùng làm, cùng chịu rủi do thì khó huy động anh chị em… Mọi người là cán bộ công chức, viên chức, đi các trại xa phải bỏ tiền túi ra rồi lại lo mang bệnh về nhà, nếu không chi tiền cho họ thì khó huy động".