Đã thấy “mùa vàng” cho điện ảnh Việt

Đúng như kỳ vọng của nhiều người, bộ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” ra mắt trong sự đón nhận nồng nhiệt của khán giả. Áp lực từ phía người xem đã buộc nhà phát hành phim phải dời lịch chiếu ở một vài rạp lên trước 1 ngày. Doanh thu đạt hơn 1,5 tỉ đồng tiền bán vé ngay trong ngày chiếu chưa chính thức này. Theo đơn vị sản xuất và phát hành, doanh thu của phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” đang tăng lên với mức bình quân 4 tỉ đồng/ngày, khả năng vượt mức chỉ tiêu 220 suất chiếu đề ra là rất cao. Đây quả là điều chưa từng xảy ra trong nhiều năm qua đối với một tác phẩm điện ảnh có phần kinh phí tài trợ, đặt hàng của nhà nước.

Thí điểm thành công

Năm 2014, Cục Điện ảnh thực hiện thí điểm chính sách tài trợ, đặt hàng các hãng phim tư nhân sản xuất phim từ ngân sách của nhà nước. “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là dự án phim được hưởng chính sách thí điểm này. Nhà nước tài trợ 8 tỉ đồng, còn lại là vốn đầu tư của 3 hãng phim tư nhân: Galaxy M&E Films, Saigon Concert và Phương Nam Film (khoảng 13 tỉ đồng tính đến nay).

Cảnh trong phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”. (Ảnh do nhà sản xuất cung cấp)

Theo bà Ngô Phương Lan, Cục trưởng Cục Điện ảnh, đây là bước tập dượt, được thực hiện trong 2 năm 2014-2015 trước khi chuyển sang phương thức đấu thầu sản xuất phim dự kiến sẽ áp dụng từ năm 2016 đối với các bộ phim có sử dụng ngân sách nhà nước.

Trả lời báo chí trước khi phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” ra mắt, bà Ngô Phương Lan đặt nhiều kỳ vọng với bộ phim thí điểm này: “Thật sự có lo bởi đây là lần đầu tiên chúng tôi giao một dự án phim lớn cho một đạo diễn trẻ như Victor Vũ. Lo hơn khi đây lại là sự kết hợp đầu tiên giữa nhà nước và hãng phim tư nhân để tạo nên tác phẩm phim giàu nghệ thuật. Nhưng chúng tôi kỳ vọng vì đây là bước đi đầu tiên cho những dự án phim của nhà nước mang tính hội nhập cao. Đã qua rồi cái thời phim đặt hàng chỉ thuộc quyền sản xuất của những hãng phim nhà nước”.

Thành công nhiều mặt của bộ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” đã làm thay đổi nhận thức của nhiều người về phim tài trợ, đặt hàng của nhà nước như lâu nay “phim làm ra cất kho”. Cục Điện ảnh có cơ sở để đẩy mạnh thực hiện chính sách tài trợ sản xuất phim theo quan điểm mới: Chú trọng đến hiệu quả, không quan trọng hãng phim nhà nước hay tư nhân sản xuất.

Lâu nay, ngân sách tài trợ sản xuất phim của nhà nước hằng năm chỉ đầu tư cho các dự án phim của các hãng phim nhà nước. Thực tế cho thấy rất ít phim nhà nước tài trợ, đặt hàng đạt được yêu cầu về giá trị nghệ thuật và hầu như chưa có phim nào có hiệu quả về thương mại. Vì tính chất “độc quyền” trong thụ hưởng của các hãng phim nhà nước nên phim làm ra như hình thức giao chỉ tiêu kế hoạch giữa cơ quan quản lý nhà nước với các đơn vị trực thuộc để giải ngân là chính. Chưa kể trong ngân sách tài trợ, đặt hàng ấy có tính đến tiền lương cho đội ngũ của các hãng phim. Kinh phí làm phim bị cắt xén nên không đạo diễn nào chịu nhận làm, có nhận làm cũng chỉ vì nghĩa vụ. Bởi vậy, phim làm ra không có người xem vì thiếu yếu tố hấp dẫn.

Định hướng được sáng tác

Thành công của bộ phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” cả về nghệ thuật lẫn thương mại giữa lúc điện ảnh Việt Nam đang sa đà theo dòng phim thương mại, không coi trọng giá trị nghệ thuật làm thức tỉnh nhiều nhà sản xuất phim. Rõ ràng không phải phim nghệ thuật là không có người xem như họ tưởng. Những đánh giá tiêu cực về công chúng điện ảnh lâu nay của người trong giới sẽ được xem xét lại. Công chúng điện ảnh vẫn còn đó, chỉ có điều điện ảnh thiếu những tác phẩm chạm đến cảm xúc của họ như “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh”.

Cục Điện ảnh cho biết sẽ cố gắng định hướng sáng tác cho các hãng phim tư nhân để tiến tới đa dạng, phát triển hài hòa các dòng phim, tránh việc các hãng cùng đổ xô làm phim hài, phim hành động hoặc phim kinh dị như thời gian qua. Trên cơ sở đó, từng bước định hướng, nâng cao về chất lượng các dòng phim. Cục Điện ảnh cũng đang đầu tư nhiều hơn vào những dự án phim giàu tính nghệ thuật để cân đối mà phim “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là điển hình.

Sau “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” sẽ có nhiều dự án phim của các hãng tư nhân xin nhà nước tài trợ. Tất nhiên, để đạt được thành công như “Tôi thấy hoa vàng trên cỏ xanh” là không dễ. Ngoài tiền đầu tư, khâu chọn kịch bản và sử dụng đội ngũ sáng tạo có tâm, có nghề là yếu tố quyết định. Nhưng đây là hướng mở ra cho điện ảnh Việt Nam trong việc phát triển dòng phim giàu giá trị nghệ thuật, có sự hỗ trợ kinh phí một phần của nhà nước.