Đại biểu Quốc hội kiến nghị miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp cho doanh nghiệp trực tiếp sản xuất

Miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp: Không làm giảm thu ngân sách

Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp (SDĐNN) nhằm thực hiện chủ trương xóa đói, giảm nghèo của Đảng và Nhà nước; đồng thời góp phần hỗ trợ trực tiếp đối với nông nghiệp, nông dân, nông thôn; góp phần khuyến khích phát triển sản xuất nông nghiệp và góp phần khuyến khích các tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp.

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho rằng, thực tế quá trình sử dụng đất nông nghiệp cho thấy có tình trạng đất nông nghiệp được giao cho hộ nông dân nhưng không được canh tác hoặc canh tác không hiệu quả, gây nên tình trạng hoang hóa, lãng phí đất.

 Tuy nhiên pháp luật về đất đai cũng chưa có khung pháp lý quy định thế nào là đất hoang hóa (ví dụ đất không sử dụng 1 vụ, 2 vụ, 3 vụ hay thời gian bao lâu được gọi là đất hoang hóa; trường hợp ngừng 1 vụ để cải tạo đất thì có được coi là đất hoang hóa không,…). 

Ngoài ra, việc để đất đai hoang hóa có nhiều nguyên nhân như thiên tai (hạn hán, thiếu nước), dịch bệnh, không có đầu ra, hiệu quả sản xuất nông nghiệp không cao, thiếu hụt nguồn lao động, các rào cản trong quy định của pháp luật về đất đai nhằm tích tụ, tập trung ruộng đất,...; không phải do việc miễn thuế SDĐNN. 

"Chính phủ sẽ nghiên cứu, đánh giá kỹ việc thu thuế đối với đất để hoang hóa khi nghiên cứu đề xuất, hoàn thiện chính sách pháp luật về đất đai nói chung và khi nghiên cứu đề xuất, hoàn thiện chính sách thuế liên quan đến đất đai nói riêng" - Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nói.

Cũng theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, việc tiếp tục miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp đến hết năm 2025 sẽ không làm giảm thu ngân sách nhà nước do đây là chính sách đang được thực hiện trên thực tế.

"Với số thuế sử dụng đất nông nghiệp được miễn khoảng 7.500 tỷ đồng/năm sẽ tiếp tục là hình thức hỗ trợ trực tiếp cho tổ chức, cá nhân sản xuất nông nghiệp, là nguồn tài chính quan trọng đầu tư trực tiếp cho khu vực nông nghiệp, nông thôn để góp phần đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp, nông thôn theo hướng hiện đại hóa; qua đó góp phần giúp người nông dân cải thiện cuộc sống, góp phần động viên người nông dân yên tâm sản xuất, gắn bó với hoạt động sản xuất nông nghiệp" - Bộ trưởng khẳng định.

Đánh giá lại hiệu quả sử dụng đất

Ông Nguyễn Đức Hải, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội cũng cho rằng, việc ban hành chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp cho giai đoạn 2021-2025 là cẩn thiết nhằm thể chế hóa quan điểm, chủ trương của Đảng và Nhà nước về nông nghiệp, nông dân, nông thôn, giảm bớt khó khăn cho người nông dân, thúc đẩy kinh tế nông nghiệp phát triển, khuyến khích tổ chức, cá nhân đầu tư vào nông nghiệp. 

Tuy nhiên, đến nay, Chính phủ chưa đánh giá một cách tổng thể, đề xuất chính sách về thuế sử dụng đất nông nghiệp để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất pháp luật là chưa thực sự phù hợp.

Có ý kiến cho rằng, việc thực hiện miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp trên thực tế còn một số tác động thiếu tích cực khi không tạo động lực thúc đẩy đối với nhiều đối tượng là tổ chức, cá nhân trong việc canh tác, sản xuất trên diện tích đất được giao, gây nên tình trạng hoang hóa, lãng phí nguồn lực đất đai.

 Có tình trạng đất nông nghiệp được giao không được canh tác hoặc canh tác không hiệu quả và có tình trạng thu mua đất nông nghiệp để chờ nhận đền bù khi các địa phương triển khai các các dự án đầu tư (đối với đền bù theo thỏa thuận). 

"Do đó, đề nghị cần bổ sung các quy định chặt chẽ hơn trong dự thảo Nghị quyết để chính sách miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp thực sự có tác động đến việc nâng cao hiệu quả sử dụng đất, hạn chế việc bỏ hoang hóa ruộng đất, tránh lãng phí nguồn lực đất đai" - ông Hải đề nghị.

Đồng tình với việc cần thiết phải ban hành Nghị quyết về miễn thuế sử dụng đất nông nghiệp nhưng đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) kiến nghị nên miễn giảm 100% thuế sử dụng đất nông nghiệp cho các tổ chức kinh tế, đơn vị sự nghiệp trực tiếp sử dụng đất nông nghiệp thay vì quy định 50% như hiện nay để kích thích các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất, không để hoang hóa, lãng phí tài nguyên đất.

Trong khi đó, đại biểu Tạ Văn Hạ (Bạc Liêu) thì cho rằng, nên xem xét xây dựng một nghị quyết mới về vấn đề này.

Đại biểu Đặng Hoài Tân (Bình Định) kỳ vọng, nghị quyết về miễn giảm thuế sử dụng đất nông nghiệp có thể tạo ra bước đột phá về đầu tư cho nông nghiệp.

"Tôi từng trao đổi với nông dân, cả những người đã bỏ ruộng và những người còn bám trụ, họ đều khẳng định, sản xuất nông nghiệp gặp quá nhiều rủi ro do khí hậu, giá cả, vật tư đầu vào, thiếu hạ tầng kết nối. Do vậy, cần quan tâm giải quyết những nút thắt, thúc đẩy đầu tư cho nông nghiệp" - đại biểu Tân nói.