Đạo diễn Sĩ Tiến: Nghệ thuật là bầu trời của tự do và sáng tạo

Trước tiên, xin chúc mừng Đạo diễn Sĩ Tiến và Nhà hát Tuổi trẻ với thành tích xuất sắc tại Liên hoan sân khấu 2018 là Huy chương Vàng dành cho tác phẩm "Hoa cúc xanh trên đầm lầy" mà anh là đạo diễn, đồng thời, hai diễn viên chính là Thanh Sơn (vai Vân) và Thu Quỳnh (vai Liên) đều giành Huy chương vàng cho cá nhân!

- Xin cảm ơn khán giả yêu sân khấu và yêu các tác phẩm của nhà viết kịch Lưu Quang Vũ. Riêng với cá nhân thì cho phép tôi được mượn diễn đàn này bầy tỏ sự biết ơn đối với sự hợp tác của toàn bộ ê-kip trong suốt quá trình làm vở.

Vở diễn “Hoa cúc xanh trên đầm lầy” là vở diễn lớn đầu tiên tôi được dàn dựng lại là của một tác giả lớn nên thật sự có quá nhiều suy nghĩ và áp lực. Nhưng phải đến khi tôi nhận thấy khán giả trẻ yêu thích và bỏ tiền ra mua vé để xem vở diễn này thì thực sự tôi mới có chút tin tưởng vở diễn sẽ có chỗ đứng. Bởi người trẻ hiện nay rất khác và khi họ đã thấy “câu chuyện đời mình”- Đó là một tác phẩm của Lưu Quang Vũ thì không có gì tuyệt vời hơn.

Suốt quá trình tập vở, chúng tôi không một lần đề cập đến chuyện kết quả Liên hoan, thậm chí cũng chẳng nghĩ đến việc vở có tham gia Liên hoan hay không? Nhưng tôi thì luôn nói với các đồng nghiệp của mình sau mỗi buổi tập rằng: mình làm như thế đã ổn chưa, đã hay chưa nhỉ? Và điều đó thôi thúc chúng tôi phải trăn trở với những gì mình muốn đề cập. Kết quả chỉ làm một phần và chúng tôi muốn thành quả ấy đáp ứng được kỳ vọng của khán giả, những người cổ vũ sự đổi mới của sân khấu.

Thành công có được là nhờ sự nỗ lực và là công sức của từng cá nhân. Chúng tôi đã lắng nghe nhau, để cùng nhìn về một hướng.

Thứ trưởng Vương Duy Biên trao giải thưởng cho các tác phẩm giành giải Vàng Liên hoan

Là đạo diễn, với cương vị Phó giám đốc Nhà hát Tuổi trẻ, kiêm Phó Chủ tịch Trung tâm ASSITEJ Việt Nam, với anh có nhiều áp lực trong sáng tạo nghệ thuật hay không? khi mà ở thời kỳ công nghệ số lên ngôi?

- Làm nghệ thuật là chịu áp lực rồi, và khi bạn kiêm nhiệm một số công việc nữa thì áp lực là điều không thể tránh khỏi.

Tuy nhiên, nghệ thuật vốn là bầu trời của tự do và sáng tạo, bạn sẽ cảm thấy vui nếu những áp lực ấy làm cho mình lớn lên và trưởng thành. Bạn sẽ cảm thấy hạnh phúc khi những sáng tạo của mình được khán giả tin yêu và đón nhận.

Nhiều người cho rằng thời của nghệ thuật nói chung, sân khấu nói riêng đã qua thời bao cấp. Quan điểm của anh về vấn đề này thế vào? Anh và ban lãnh đạo đã có những phát kiến gì để thay đổi và hội nhập?

-Trong suy nghĩ của mình, đội ngũ nghệ sĩ diễn viên cũng như những người làm công tác quản lý của Nhà hát Tuổi trẻ luôn tâm niệm một điều: Tác phẩm hay sản phẩm nghệ thuật đến với công chúng luôn là thước đo quan trọng, sản phẩm đó có đứng được trong lòng những người yêu sân khấu hay khán giả nói chung hay không mới là điều quan trọng. Chúng tôi gần như không có khái niệm bao cấp hay không bao cấp. Do vậy, chúng tôi luôn xác định những mục tiêu ngày một cao hơn nữa, nhằm đáp ứng được kỳ vọng của khán giả trong thời kỳ hội nhập.

Một cảnh trong vở: " Hoa cúc xanh trên đầm lầy" - Huy chương Vàng Hội diễn Sân khấu 2018

Có thể nói, trong nhiều năm trở lại đây Nhà hát Tuổi trẻ đã có nhiều sự hợp tác với các tổ chức Quốc tế như: Hiệp hội Assitej thế giới, đây là một sân chơi chuyên về các hoạt động biểu diễn cho trẻ em với khoảng trên 160 Quốc gia và vùng lãnh thổ, qua các kỳ Đại hội và các hoạt động thường niên, chúng tôi luôn được cập nhật những hình thức biểu diễn mới thông qua các đại biểu là thành viên của Nhà hát tham dự. Bên cạnh đó chúng tôi có sự hỗ trợ rất tích cực của các tổ chức khác như: Quỹ Nhật Bản Japan Foudation, Viện Goethe, Hội Đồng Anh, các Sứ quán... Qua đó, chúng tôi có được sự thuận lợi trong việc tiếp cận nhiều hình thức phục vụ khán giả với xu thế tiệm cận sân khấu thế giới. Nhờ vậy, khi nói đến Nhà hát Tuổi trẻ khán giả luôn thấy được sự khác biệt và tươi mới.

So với các đồng nghiệp cùng trang lứa tôi “xuất phát” khá chậm. Tôi chủ yếu làm các vở diễn cho thiếu nhi như: Thợ săn sa bẫy, Ông Ba bị, Mẹ ơi con sắp lớn ... hay chương trình hài kịch “Nước mắt đàn ông” ...

 Một chút chia sẻ riêng tư những tâm huyết của anh về con đường nghệ thuật đã qua?

-Tôi vốn bắt đầu công việc bằng vị trí diễn viên với những vai diễn dành cho trẻ em vào đầu thập niên 90, sau đó tôi được tham gia vào một cuộc chơi mới có tên gọi “Đời cười” vào cuối những năm 90 và đầu những năm 2000 đã gây được sự chú ý của đông đảo khán giả. Sau đó, năm 2004, Sĩ Tiến tiếp tục học Đạo diễn NSND Xuân Huyền trong Trường ĐH SKĐẢ cùng lớp với các nghệ sĩ ưu tú Chí Trung và NSND Lê Khanh. Bên cạnh đó tôi cũng được các đạo diễn và đồng nghiệp chú ý bởi những vai diễn chính kịch như vai Chu Bình trong Lôi Vũ, Torval Henmer trong Nhà Búp bê, Joe Keller trong Tất cả đều là con tôi... tôi được Huy chương vàng đầu tiên là vai ông Sát trong vở “Biến dạng” năm 2015. Năm 2017, Huy chương Vàng thứ hai, với vai Vua vở “Lời nói dối cuối cùng”- tác giả Lưu Quang Vũ...

Cái nôi Nhà hát Tuổi trẻ đã giúp tôi và nhiều thế hệ nghệ sĩ trưởng thành, môi trường làm việc với quy luật đào thải của nghề biểu diễn là thực sự khắc nghiệt, nhưng chính nhờ sự khắc nghiệt ấy đã rèn luyện cho chúng tôi phẩm chất không được thỏa mãn và bằng lòng với mình.      

Nhà hát Tuổi trẻ là một đơn vị duy nhất trong cả nước có chức năng và nhiệm vụ diễn cho thanh thiếu nhi, quãng đường chúng tôi đã đi qua thật vinh quang, nhưng công việc vẫn còn rất nhiều và chúng tôi đang cùng nhau phân tích về phân khúc thì trường và đánh giá một cách kỹ lưỡng sản phẩm để trong tương lai những chương trình của Nhà hát Tuổi trẻ sẽ là một đích đến hấp dẫn của khán giả trẻ ở nhiều độ tuổi khác nhau.

Năm 2018 kỷ niệm 40 năm Nhà hát. Góc nhìn của anh về chặng đường đã qua và tương lai phía trước? 

- Lãnh đạo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã có nhiều đánh giá tích cực đối với tập thể cán bộ, nghệ sĩ Nhà hát và các nghệ sĩ của Tuổi trẻ luôn là điểm nhấn trong các hoạt động của Bộ. Mô hình Nhà hát Tuổi trẻ được xây dựng cách đây đúng 40 năm nhưng ảnh hưởng và sức lan tỏa đến nhiều thế hệ khán giả của một Nhà hát chuyên dành cho thanh, thiếu nhi ở tầm Quốc gia đã được khẳng định. Từng bước Nhà hát đã có những thành công có ý nghĩa, góp phần làm giàu thêm những giá trị văn hóa, góp phần thúc đẩy một cách tích cực và phản ánh các hoạt động văn hóa giầu tính nhân văn mà Đảng, Chính phủ cùng với nhiều Bộ nghành đang cùng nhau xây dựng như lời Phó Thủ Tướng Vũ Đức Đam đã phát biểu trong buổi lễ Kỷ niệm 40 năm vừa qua.

Ở một góc nhìn khác, đứng ở tầm khu vực hay đa số quốc gia trên thế giới việc duy trì và phát triển mô hình như Nhà hát Tuổi trẻ là một việc tương đối khó, nếu như không có sự ủng hộ của Chính phủ cũng như Bộ chủ quản. Trong suốt quá trình hoạt động 40 năm qua, chúng tôi luôn được đánh giá là một Nhà hát năng động, các hoạt động của Nhà hát luôn gắn với những mục tiêu phát triển của xã hội, giúp cho con người hiểu thêm về những ý nghĩa sâu xa của cuộc sống và giá trị của lương thiện và tình người.

Trân trọng cảm ơn nghệ sĩ!