Đây là những ngành học lương cao mà không lo ảnh hưởng bởi AI, sáp nhập, tinh gọn bộ máy

Ngành học lương cao: Các trường trang bị kiến thức AI cho sinh viên

Trao đổi với PV báo Dân Việt, PGS.TS Nguyễn Xuân Hoàn, hiệu trưởng Trường Đại học Công Thương TP.HCM, chia sẻ: "Ngay từ đầu năm học này, nhà trường đã đưa môn AI vào trong chương trình học để sinh viên hiểu được AI, biết vận mệnh của mình làm việc ở vị trí đó thì AI giúp được gì, đồng thời mình sẽ làm chủ được công nghệ mới. Do vậy, hiện tại tuyển sinh các ngành nghề của trường không ảnh hưởng". 

PGS.TS Nguyễn Xuân Hoàn cũng chia sẻ thêm, tuyển sinh năm nay và các năm tới, những ngành hot liên quan đến khối ngành công nghệ như công nghệ thực phẩm, công nghệ thông tin, chip bán dẫn vẫn là lựa chọn tốt. Bên cạnh đó, những ngành kinh tế như quản lý như tài chính, logistics và quản lý chuỗi cung ứng, kinh doanh quốc tế... chắc chắn vẫn hot. Ngành công nghệ tài chính đang mang lại mới, trẻ cho khối ngành này. 

PGS.TS Nguyễn Thanh Tùng, Phó Hiệu trưởng Trường Đại học CMC cho biết: "Trong thời gian gần đây, AI tác động mạnh mẽ đến thị trường lao động. Các bạn sinh viên mới ra trường điều kiện kiếm việc khó khăn hơn so với những bạn có kiến thức và kinh nghiệm lâu năm. Chúng tôi đã có những giải pháp ứng phó, đổi mới chương trình đào tạo về ngành công nghệ thông tin, lập trình và thiết kế đồ họa theo những hướng tăng cường kỹ năng sử dụng và tích hợp AI vào trong công việc.

Ví dụ như giảng dạy về phân tích dữ liệu và sử dụng các nền tảng công nghệ số mới. Đồng thời, trường cũng chú trọng đào tạo các kỹ năng AI khó có thể thay thế như là tư duy phản biện, sáng tạo, khả năng thích ứng nhanh và tinh thần học tập suốt đời. Điều này giúp sinh viên biến AI thành công cụ hỗ trợ đắc lực thay vì trở thành mối đe dọa đối với nghệ nghiệp trong tương lai.

Chúng tôi cũng tiếp tục đẩy mạnh phương pháp học tập chủ động, khuyến khích sinh viên chủ động tự học, cập nhật liên tục công nghệ mới, giảm thiểu, sử dụng phụ thuộc vào giáo trình truyền thống. Điều này cũng giúp sinh viên luôn giữ được lợi thế cạnh tranh.

Cuối cùng là kết nối mạnh mẽ hơn với doanh nghiệp. Trong chương trình đào tạo của nhà trường có một kỳ học tập từ môi trường thực tế, đem sinh viên ra ngoài doanh nghiệp làm việc, học từ các dự án thực tiễn, workshop thực tiễn, giúp cho sinh viên hiểu rõ yêu cầu thực tế của thị trường lao động, tích lũy được kinh nghiệm, làm việc ngay từ sớm. 

TS. Trần Mạnh Hà, Trưởng phòng Đào tạo, Học viện Ngân hàng cho hay: "Nhiều năm qua, điểm trúng tuyển các ngành, chương trình đào tạo cốt lõi của Nhà trường vẫn luôn ở mức cao. Bên cạnh đó, các chương trình đào tạo mở mới trong các năm gần đây như Ngân hàng số, Công nghệ Tài chính, Logistics và Quản lý chuỗi cung ứng, Kiểm toán, Marketing số… cũng thu hút rất nhiều thí sinh đăng ký. 

Đặc biệt, năm nay trường mở thêm 2 ngành đào tạo mới là ngành Thương mại điện tử và ngành Khoa học dữ liệu, cũng dự đoán nhận được quan tâm lớn của thí sinh do triển vọng nhu cầu nguồn nhân lực của hai nhóm ngành này trong kỷ nguyên mới là rất cấp thiết. Bên cạnh đó, qua khảo sát cho thấy thu nhập của sinh viên tốt nghiệp Học viện Ngân hàng luôn nằm ở mức cao". 

Tuy nhiên, trong bối cảnh kỷ nguyên số hiện nay, TS. Trần Mạnh Hà cho rằng sinh viên cần trang bị cho mình không chỉ kiến thức, kỹ năng chuyên môn thành thạo mà thêm vào đó là các kỹ năng mềm, năng lực tư duy để thích ứng với thị trường lao động đang thay đổi không ngừng. 

"Chương trình đào tạo tại Học viện Ngân hàng không chỉ cung cấp kiến thức chuyên môn mà còn trang bị cho người học kỹ năng giao tiếp, kỹ năng làm việc nhóm, năng lực số và tư duy phản biện, tư duy đổi mới sáng tạo. Qua đó, khi tốt nghiệp, người học sẽ hình thành năng lực học tập suốt đời để giúp các bạn khẳng định được giá trị bản thân, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám hy sinh vì lợi ích chung và trở thành người có ích cho xã hội", TS Hà cho hay.

Ngành học lương cao: Làm sao để học sinh chọn ngành hiệu quả?

Cô Hồ Ái Linh, Chuyên gia tư vấn hướng nghiệp, Hệ thống giáo dục Empire Team cho biết: "Việc chọn ngành học không chỉ là quyết định cho 4 năm đại học mà còn ảnh hưởng đến cả sự nghiệp sau này. Để có lựa chọn chính xác, học sinh cần dựa trên 3 yếu tố cốt lõi: xu hướng nghề nghiệp, năng lực bản thân và yêu cầu của thị trường lao động.

Đầu tiên là nghiên cứu xu hướng nghề nghiệp trong 5 năm tới, đặc biệt là sự phát triển của AI. Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, đặc biệt với sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo AI, nhiều ngành nghề có sự thay đổi lớn. Những lĩnh vực như khoa học dữ liệu, kỹ thuật phần mềm, AI, an ninh mạng, y học số hóa, năng lượng tái tạo đang trở thành xu hướng.

Tuy nhiên, bên cạnh các ngành liên quan đến công nghệ, những ngành có yếu tố sáng tạo, tương tác con người cao như tâm lý học, giáo dục, truyền thông, quản trị kinh doanh cũng có tiềm năng phát triển. AI có thể thay thế nhiều công việc, nhưng những lĩnh vực đòi hỏi tư duy sáng tạo và cảm xúc con người vẫn luôn quan trọng.

Học sinh cần tìm hiểu kỹ nhu cầu nhân lực trong các ngành, tránh chọn ngành theo phong trào mà không có sự cân nhắc về triển vọng lâu dài. Một ngành học chỉ thực sự có giá trị khi đáp ứng được nhu cầu thị trường trong tương lai.

Thứ hai, xác định rõ năng lực cá nhân và phẩm chất phù hợp. Việc lựa chọn ngành học không chỉ dựa trên xu hướng mà quan trọng nhất là sự phù hợp với năng lực và tính cách. Học sinh cần tự đánh giá khả năng của mình: Môn học nào mình học tốt nhất? Kỹ năng nào mình nổi trội? Mình thích làm việc độc lập hay theo nhóm?

Ví dụ: Nếu có tư duy logic, khả năng phân tích tốt, học sinh có thể chọn các ngành như khoa học dữ liệu, lập trình, tài chính. Nếu có kỹ năng giao tiếp, yêu thích làm việc với con người, có thể cân nhắc quản trị kinh doanh, marketing, báo chí, sư phạm. Nếu có sự kiên nhẫn, đam mê nghiên cứu, các ngành y khoa, dược, tâm lý học có thể là lựa chọn phù hợp.

Cuối cùng là trau dồi kỹ năng và phẩm chất để đáp ứng nhu cầu thị trường. Một thực tế là kiến thức chuyên môn không còn là yếu tố duy nhất quyết định cơ hội việc làm. Nhà tuyển dụng ngày càng đánh giá cao các kỹ năng mềm như tư duy phản biện, giao tiếp, làm việc nhóm, thích nghi nhanh với môi trường mới. Bên cạnh đó, đạo đức nghề nghiệp là yếu tố quan trọng, giúp học sinh tạo dựng uy tín và phát triển bền vững trong công việc. Một người có chuyên môn giỏi nhưng thiếu trách nhiệm, thiếu trung thực vẫn khó có thể thành công.

Do đó, ngay từ khi còn học sinh, các em nên chủ động học hỏi, tham gia các hoạt động trải nghiệm thực tế; Rèn luyện kỹ năng mềm, không chỉ tập trung vào lý thuyết; Phát triển tinh thần trách nhiệm, đạo đức nghề nghiệp. Những yếu tố này sẽ giúp học sinh không chỉ chọn đúng ngành mà còn sẵn sàng cho thị trường lao động đầy cạnh tranh.

Việc chọn ngành không nên dựa vào cảm tính hay chạy theo số đông mà cần có sự cân nhắc giữa xu hướng nghề nghiệp, năng lực cá nhân và yêu cầu của xã hội. Một lựa chọn đúng sẽ giúp học sinh có lộ trình phát triển vững chắc, tránh tình trạng chọn sai ngành, phải chuyển hướng giữa chừng. Học sinh cần chủ động tìm hiểu, lắng nghe tư vấn từ người có kinh nghiệm và quan trọng nhất là có tư duy dài hạn trong quyết định nghề nghiệp. Một ngành học phù hợp không chỉ giúp các em có công việc ổn định mà còn tạo động lực để phát triển bản thân trong tương lai.