“Dịch vụ giáo dục” và con nhà nông

Nhiều trong số các em đó không có máy tính, iPhone hay iPad, không biết Internet, games là gì, thậm chí chưa giờ phút nào được ôn bài bên ánh đèn điện! Nguồn học sinh giỏi tiềm tàng trong nông thôn với những tài năng tương lai hầu như còn nguyên vẹn, chưa biết “ăn chơi”, chưa bị nhiễm bệnh lạ trong tâm hồn...

Thực tế là chất lượng giáo dục, nhất là bậc đại học của chúng ta hiện nay đang quá thấp. Nếu vẫn kéo dài, đó là một đại họa cho tương lai. Giáo dục xuống cấp vì lương giáo viên (cũng như lương bác sĩ, công chức...) quá thấp, trường sở thiếu và chưa đủ phương tiện dạy học. Nhà nước không đủ tiền nâng lương vì bộ máy quá cồng kềnh, trùng lặp, học phí thu với mức thấp nên không đủ trang trải chi phí.

Giải pháp mới nhất của Bộ Tài chính nêu ra tại Hội thảo "Đổi mới cơ chế tài chính đối với các cơ sở giáo dục đại học, chuyển chính sách học phí sang cơ chế giá dịch vụ, tính đủ học phí theo lộ trình" vừa qua là để tháo gỡ tình trạng ấy. Mới nghe thấy khó cãi, làm gì thì đầu vào đầu ra cũng phải cân đối mới tồn tại và phát triển được.

Với những gia đình thừa tiền cho con du học nước ngoài thì có sá gì chuyện đó. Nhưng hãy bình tĩnh lại, sờ vào túi nông dân có con em đi học. Họ lấy đâu ra tiền để trả "giáo dục với giá dịch vụ"? Làm tiền ở nông thôn, cho con em tiêu ở thành phố là một bài toán quá khó. Vậy mà như ta đã biết, nguồn học sinh, sinh viên nông thôn - mà phần lớn là con em nhà nghèo - quan trọng như thế nào với việc hình thành đội ngũ trí thức dân tộc quá khứ và trong tương lai.

Chúng ta chưa biết cụ thể giải pháp gỡ vấn nạn. Nhưng có thể đoán trước một trong những hậu quả nhãn tiền là sẽ gạt ra ngoài hệ thống học vấn rất nhiều học sinh, sinh viên nông thôn, đơn giản vì họ không đủ tiền trả dịch vụ giáo dục. Vì vậy, thiết nghĩ Nhà nước cần làm thật tốt và chu đáo chính sách đầu tư vào tiềm năng trí tuệ, cho con em nông dân nghèo vay đủ tiền theo học và các em sẽ trả lại cả vốn lẫn lãi khi có việc làm như các nước tiên tiến. Chính sách này đã có nhưng chưa thật tốt, thủ tục rườm rà làm nản lòng những ai muốn theo đuổi học vấn.

Có gieo hạt, trồng cây mới có ngày hái quả!

Nguyễn Quang Thân