Đối đầu Mỹ-Trung "căng" như trước Thế chiến I

Giáo sư Huge White, hiện đang công tác tại Đại học Quốc gia Úc.

Đây là thông điệp được Giáo sư Huge White, chuyên ngành Nghiên cứu Chiến lược tại Đại học Quốc gia Úc bình luận ngày 23.8.

“Mô hình của sự cạnh tranh, đối đầu Mỹ-Trung mà chúng ta thấy trong những tháng hoặc tuần qua là chính xác những gì học được từ lịch sử, có thể dẫn đến một cuộc xung đột quy mô lớn”, chuyên gia chiến lược Hugh White nói.

Ông White gợi nhớ lại căng thẳng trong giai đoạn trước khi dẫn đến Thế chiến I năm 1914. Giáo sư tại Đại học Quốc gia Úc cho rằng, cả hai bên đều tin rằng bên kia sẽ chấp nhận lùi lại, từ bỏ thế đối đầu.

Thời hoàng kim của việc Trung Quốc chấp nhận Mỹ, với tư cách là cường quốc chủ chốt ở châu Á đã trôi qua. Và như vây kéo theo rủi ro chiến tranh, Giáo sư White nói.

Ông White nhận định, Úc nên từ bỏ chiến lược “ngoại giao mơ hồ” và đóng vai trò cường quốc tầm trung, bao gồm việc tập hợp một liên minh các quốc gia không phải là cường quốc lớn ở châu Á.

Trong khi đó, cựu ngoại trưởng Úc Gareth Evans lại tỏ ra lạc quan, nhấn mạnh rằng “cái đầu lạnh hơn sẽ chiến thắng”. Điều này là bởi Mỹ đang “đánh mất sự ưa thích đối với các cuộc phiêu lưu quân sự”.

Cựu ngoại trưởng Úc Gareth Evans.

Ông Evans tin rằng Mỹ sẽ phải học cách tạo khoảng trống để làm quen với sự trỗi dậy và tầm ảnh hưởng gia tăng của Trung Quốc. Mặt khác, Washington sẽ phải cẩn thận hơn trong việc khẳng định bản thân.

Úc cần phải đóng vai trò nhiều hơn trong việc giúp Mỹ nhìn nhận Trung Quốc ở vị thế công bằng hơn.

“Chúng ta không phải là hổ giấy. Trong trường hợp giữa Mỹ và Trung Quốc, tiếng nói của Úc rất quan trọng, tạo ra lý do để hai nước cần phải nghiêm túc và lắng nghe”, Giáo sư Evans nói.

Về vấn đề Úc không đồng ý bán cổ phần công ty điện lưới lớn nhất nước này cho nhà thầu Trung Quốc, hai chuyên gia lên tiếng thúc giục chính phủ liên bang xây dựng nguyên tắc cơ bản về đầu tư cơ sở hạ tầng.

“Chỉ có thể sống ở hành tinh khác mới tin rằng bạn có thể né tránh vấn đề gián điệp mạng chỉ vì vấn đề cổ phần công ty nhà nước ”, Giáo sư Evans nói.

Cả hai chuyên gia đều đồng ý rằng, Trung Quốc sẽ lo ngại Donald Trump trở thành tổng thống bởi tỷ phú Mỹ là khó đoán định hơn ứng viên đảng Dân chủ Hillary Clinton.