Đối tượng ăn chặn tiền từ thiện “xây mộ cho trẻ xấu số” có thể đối diện với mức án nào?

Người chiếm đoạt tiền từ thiện có thể bị phạt tù

Liên quan đến vụ việc ăn chặn tiền từ thiện của của các nhà hảo tâm góp xây mộ cho trẻ xấu số, luật sư Hoàng Tùng, Trưởng Văn phòng Luật sư Trung Hòa, Đoàn Luật sư TP.Hà Nội cho biết, hoạt động từ thiện được hiểu chung là hoạt động xuất phát từ tấm lòng của các nhà hảo tâm, mạnh thường quân nhằm giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn hoặc cần sự giúp đỡ. Bản chất của từ thiện là rất tốt, đáng hoan nghênh vì không lợi nhuận, vụ lợi.

Tuy nhiên, hành vi ăn chặn tiền từ thiện, lợi dụng mác từ thiện để kiếm lợi ích vật chất cho bản thân là hành vi xấu, đáng lên án và vi phạm pháp luật.

Việc lợi dụng các phương tiện thông tin, mạng xã hội, lợi dụng lòng hảo tâm của người khác kêu gọi từ thiện nhưng không phải để làm từ thiện mà để chiếm đoạt làm của riêng thì đây là thủ đoạn gian dối nhằm chiếm đoạt tài sản, có dấu hiệu của tội Lừa đào chiếm đoạt tài sản theo Điều 174 Bộ luật hình sự 2015.

Với tội danh này, người vi phạm sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến 3 năm hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm khi chiếm đoạt số tiền từ thiện từ 2 triệu đến dưới 50 triệu đồng.

Trường hợp lừa đảo chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50 triệu đồng đến dưới 200 triệu đồng hoặc lừa đảo chiếm đoạt tài sản có tính chất chuyên nghiệp, dùng thủ đoạn xảo quyệt, nguy hiểm để lừa đảo chiếm đoạt tài sản có thể bị phạt tù từ 2 năm đến 7 năm tù.

Theo luật sư Tùng, khung hình phạt sẽ phụ thuộc vào các tình tiết cụ thể, số tiền chiếm đoạt được xác định bao nhiêu. Hiện nay quy định về từ thiện chỉ đang áp dụng đối với các tổ chức từ thiện. Hoạt động từ thiện mang tính chất cá nhân sẽ được áp dụng theo Luật dân sự. 

Việc cho, tặng tài sản, tiền trong hoạt động từ thiện là tặng cho tài sản trong giao dịch dân sự. Khoản tiền từ thiện được nhiều người góp là tiền chung của nhiều người với mục đích là từ thiện. Việc ai đó có hành vi chiếm đoạt, không minh bạch cần phải xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật. 

"Làm từ thiện là điều tốt và là quyết định, nhận định của mỗi một cá nhân. Tuy nhiên, các mạnh thường quân khi làm từ thiện cũng cần tìm hiểu rõ để tránh vô tình tạo điều kiện cho người khác vi phạm pháp luật, tiền mất mà mục đích từ thiện không được thực hiện", luật sư Tùng nói.

Cá nhân không được tổ chức tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ

Tiến sĩ Luật Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng Luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội) cho hay, hiện nay hoạt động kêu gọi từ thiện vẫn đang được thực hiện theo quy định tại Nghị định 64/2008/NĐ-CP.

Theo đó, Điều 5 của Nghị định này quy định các tổ chức, đơn vị được tiếp nhận và phân phối tiền, hàng cứu trợ như sau: Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Hội Chữ thập đỏ Việt Nam; cơ quan thông tin đại chúng của Trung ương, địa phương; Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và Hội Chữ thập đỏ các cấp ở địa phương.

Các quỹ xã hội, quỹ từ thiện quy định tại Nghị định số 148/2007/NĐ-CP ngày 25/9/2007 của Chính phủ về tổ chức, hoạt động của quỹ xã hội, quỹ từ thiện.

Các tổ chức, đơn vị ở Trung ương được Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cho phép; các tổ chức, đơn vị ở địa phương được Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp tỉnh, cấp huyện cho phép.

Ngoài các tổ chức, đơn vị nêu trên, không một tổ chức, đơn vị, cá nhân nào được quyền tổ chức tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ. Đối với các cơ quan, tổ chức tiếp nhận tiền, hàng cứu trợ của tập thể, cá nhân thuộc đơn vị mình đóng góp để cứu trợ đồng bào, các địa phương bị thiên tai, hỏa hoạn, sự cố nghiêm trọng thực hiện theo quy định tại khoản 1 Điều 9 Nghị định 148/2007/NĐ-CP.

Luật sư Cường cho biết thêm, hoạt động từ thiện là hoạt động xã hội có yếu tố tình cảm, đạo đức đáng được biểu dương, khen ngợi. Tuy nhiên, thực tế đời sống xã hội cũng đã có những trường hợp lợi dụng hoạt động từ thiện để trục lợi, đây là hành vi vi phạm pháp luật.

Người nào đưa ra thông tin gian dối để kêu gọi, tiếp nhận hàng hoặc trường hợp đứng ra kêu gọi, vận động, tiếp nhận hàng nhưng sau khi nhận được tiền, hàng mới nảy sinh ý định chiếm đoạt tiền cũng đều là hành vi nguy hiểm cho xã hội, người vi phạm sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo quy định tại Điều 175 Bộ luật hình sự năm 2015, với mức phạt tù thấp nhất là 6 tháng, cao nhất là 20 năm tù.

Liên quan đến hoạt động từ thiện, bạn đọc Ngô Hường (Hà Nội) cho rằng, hoạt động từ thiện là một nghĩa cử cao đẹp, ý nghĩa. Bởi vậy, bất cứ một hành vi ăn chặn tiền nào dù là nhỏ cũng đều đáng bị lên án.

"Sau sự việc ồn ào về hoạt động từ thiện, tôi mong rằng cơ quan chức năng sẽ sớm vào cuộc làm rõ những dấu hiệu vi phạm, đồng thời có quy định chặt chẽ hơn về hoạt động từ thiện để những mạnh thường quân, nhà hảo tâm yên tâm khi thực hiện việc góp tiền từ thiện.

Ngoài ra, trong hoạt động từ thiện, nếu mọi người có căn cứ cho thấy có người đã gian dối, chiếm đoạt số tiền hãy trình báo sự việc với cơ quan điều tra để được xem xét giải quyết theo quy định của pháp luật", chị Hường chia sẻ.