Gặp đầu bếp từng phục vụ Bác Hồ

Căn bếp ấm

Ngôi nhà nhỏ nhắn này được xây vào những năm 1923, mới đầu là nơi ở của những người phục vụ toàn quyền Ðông Dương. Sau khi hòa bình lập lại vào năm 1954, nhà đã được sửa sang lại. Tường xây gạch và kè bằng thép, diện tích sàn khoảng 90m2  bao gồm cả bếp, bồn rửa, tủ lưới đựng thức ăn chống ruồi muỗi… Phòng được ốp gạch men trắng có các cửa rộng, thoáng mát nhìn ra vườn, ao cá. Từ phòng ăn này đi bộ ra ao cá Bác Hồ không xa. Nơi đây được gọi là bếp A- là phòng ăn của Hồ Chủ tịch từ năm 1954 đến tháng 7.1969.

  Ông Đặng Văn Lơ.  Ảnh: I.T

Sau tháng 7.1969 do tình hình sức khỏe của Bác đi xuống nên Hồ Chủ tịch hầu như không tới ăn ở đây. Tại bếp ăn này trong nhiều năm trời Hồ Chủ tịch đã mời cơm các  nguyên thủ quốc gia, các chiến sĩ anh hùng, chiến sĩ thi đua ưu tú, các ủy viên Bộ Chính trị, Ðại tướng Võ Nguyên Giáp,...

Ðặc biệt có những đoàn chiến sĩ, dũng sĩ diệt Mỹ từ chiến trường miền Nam ra bao giờ cũng được Bác mời tới đây ăn cơm. Một trong những buổi tiếp khách cuối cùng của Bác ở đây là vào ngày 19.5.1969. Ðó là dịp đoàn cán bộ chiến sĩ miền Nam ra thăm, Bác đã chiêu đãi chị Phan Thị Quyên (vợ anh hùng liệt sĩ Nguyễn Văn Trỗi).

Ông Thiệu Vinh Lễ. Ảnh:  I.T

Nhà bếp hiện đang lưu giữ lại những vật dụng như: Bát canh, lọ hạt tiêu, ấm chén… mà Hồ Chủ tịch đã sử dụng trong 25 năm. Khu di tích này được chia làm 3 vùng: Nơi  bảo quản thức ăn và đồ dùng ăn uống; nơi nấu ăn; nơi để bếp đun than.

Những đầu bếp đã từng phục vụ Bác

Theo tài liệu còn lưu giữ tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, đầu bếp đầu tiên của Bác Hồ là ông Hoàng Văn Lộc, quê gốc ở Quảng Bình  và được Bác giác ngộ. Ông tham gia cách mạng từ rất sớm rồi lên chiến khu trong những ngày chống Pháp.

Trong những năm tháng gian khổ và thiếu thốn ở chiến khu Việt Bắc, ông Lộc luôn lo lắng đảm bảo cho Chủ tịch những bữa cơm ngon và đủ chất, đảm bảo sức khỏe lãnh đạo. Không may vào năm 1953 ông bị ốm nặng rồi mất. Hiện tại người cháu của ông là anh Lê Văn Lợi đang sống tại thôn Văn La, xã Lương Ninh, huyện Quảng Ninh, Quảng Bình vẫn thường tự hào kể cho mọi người nghe về người ông đặc biệt của mình.

Một đầu bếp khác của Bác là ông Thiệu Vinh Lễ, người Trung Quốc. Ông được Ðảng Cộng sản Trung Quốc giao trách nhiệm nấu cơm cho Bác những năm Người sang chữa bệnh hoặc công tác thời gian dài bên nước bạn. Nhớ lại chuyện cũ, ông Lễ kể: “Hồ Chủ tịch thường hay thích ăn canh nấm, rau, gà luộc, móng lợn sữa quay. Người luôn ăn hết thức ăn, không để thừa nên tôi nấu phải rất vừa đủ”.

Hai đầu bếp cuối cùng của Bác là ông Ðặng Văn Lơ và ông Ðinh Văn Cần. Ông Ðinh Văn Cần là một người nấu ăn giỏi từ thời Pháp, nấu các món châu Âu rất tuyệt hảo. Ông Lơ được chuyên gia Trung Quốc đào tạo hồi ở Việt Bắc, nên sau đó nấu rất ngon các món châu Á. Ông Ðinh Văn Cần đã mất, còn ông Lơ năm nay đã 88 tuổi, nhưng bị nặng tai. Với trí  nhớ khá minh mẫn, ông vẫn nhớ những kỷ niệm nấu ăn cho Bác.

Ông bồi hồi kể lại: “Buổi sáng Bác ăn lúc 6 giờ, trưa ăn lúc 10 rưỡi, còn chiều ăn vào lúc 17 giờ 30. Các món ăn thay đổi luôn cho ngon miệng, nhưng thường thì bữa sáng Bác dùng cà phê đen, với bánh ngọt giống như bánh patêsô bây giờ. Có hôm Bác đổi sang xúc xích chấm mù tạt hoặc bánh mì trứng ốp la.

“10 giờ Bác uống một ly nước sâm, 10 giờ 30 thì ăn trưa. Ðến 2 giờ chiều Bác uống một cốc cà phê sữa, rồi 5 giờ 30 chiều thì ăn cơm. Ðến 8 giờ tối Bác uống thêm một cốc cà phê sữa nữa, chỉ thế thôi”- ông Lơ kể và cho biết thêm:  “Bữa cơm của Bác giản dị lắm, món ăn chính chỉ có 3 món: Canh, rau, thịt (hoặc cá), ăn xong tráng miệng bằng một quả táo nướng. Thực phẩm hàng ngày được ô tô đưa đến tận nơi, đựng trong một chiếc hòm bằng gỗ, đề số 401. Bên trong có 2 hộp nhôm để riêng hàng chín và hàng tươi sống kèm theo hóa đơn, cuối tháng thì thanh toán một lần”.