Giã từ giấc ngủ ngồi

Trước đại họa không tránh nổi, cả dòng tộc nửa đêm dắt díu nhau chạy mãi, chạy mãi... Ngược sông Giăng hung dữ đến nơi "sơn cùng, thủy tận" - Bản Cò Phạt (xã Môn Sơn, huyện Con Cuông, Nghệ An) nằm lọt thỏm giữa vùng lõi của Vườn quốc gia Pù Mát, giáp biên giới Việt - Lào.

Cuộc chạy trốn trong sợ hãi, đối mặt với rừng thiêng nước độc, thú dữ chực rình mồi đã hình thành nên thói quen ngủ ngồi trên cây. Thời gian trôi qua lập nên tộc người ngủ ngồi Đan Lai.

Bản người Đan Lai ở Cò Phạt đã có 500 người, trẻ được đến trường, đã có nhà sàn và không còn ngủ ngồi nữa. Ám ảnh xưa chỉ còn mơ hồ, trong tâm trí người già, cộng đồng người Đan Lai đang vững bước trên con đường hòa nhập lại cuộc sống chung. 

Người đàn ông chở lâm sản trên dòng sông Giăng. Dòng sông che chở cho họ trong truyền thuyết, nay lại giúp họ kết nối với thế giới bên ngoài.

Thuyền ngược sông Giăng phải vượt hàng trăm ghềnh đá nguy hiểm.

Ban ngày, cánh đàn ông đi rừng, đi nương, ở bản chỉ còn phụ nữ và trẻ em.

Người Đan Lai giờ đã có bếp lửa ấm giữa nhà sàn và không còn ngủ ngồi nữa.

Bọn trẻ đã quen với việc dùng nước công trình.

Ông La Văn Liệu, pho sử sống của người Đan Lai ở Cò Phạt.

Lê Hữu Thọ