Gom gạo sang Trung Quốc: Vừa làm vừa lo... không biết hủy lúc nào!

Tàu Trung Quốc vào sông Hậu mua nông sản. Ảnh: Lê Hoàng Yến

“Có hôm gạo 5% tấm, thương lái sẵn sàng mua với giá 10.500 đồng/kg dù giá thị trường 9.500 đồng/kg, thậm chí 11.000 đồng/kg khi có lệnh đặt hàng “bao nhiêu cũng mua”. Nhìn cách bán buôn với TQ rất hồi hộp vì không biết họ huỷ hợp đồng lúc nào”, ông Lê Văn Liệt, thương lái ở huyện Thới Lai (Cần Thơ) nói.

Chị Hồ Thanh Hà, thương lái lúa ở huyện Châu Phú (An Giang) có cách phân trần: “Cách đây hai tháng, thương lái TQ sang ký hợp đồng với DN tại địa phương chủ yếu là gạo IR50404, có lúc mua gạo dài pha trộn 15 – 20% tấm. Không biết DN ký hợp đồng với TQ như thế nào, họ chỉ bảo thương lái tụi tôi mua đúng loại lúa đó về xay theo yêu cầu. Bản thân tôi không muốn vì sợ rủi ro cao. Ngặt vì năm nay làm ăn khó quá”.

Thương nhân TQ mua gạo jasmine, nhưng phải “đấu trộn” sao cho giá thành ở mức 10.500 đồng/kg. Họ không mua gạo thuần và không mua hàng trực tiếp từ DN xuất khẩu mà chỉ đặt mua gạo qua thương lái hay chủ nhà máy xay xát. Họ cố gắng quy về tương đồng giữa cách làm của DN xuất khẩu chính ngạch sang thị trường châu Phi và xuất khẩu tiểu ngạch sang TQ.

Ông Lê Thanh Thắng, chủ DN xay xát lúa gạo Thắng Lợi ở huyện Thới Lai (Cần Thơ) cho biết hiện nay theo sông Ô Môn đến huyện Thới Lai, các nhà máy mua lúa gạo cấp tập trên bến dưới thuyền, chủ yếu bán qua thương nhân TQ. Lúc bình thường nhà máy Thắng Lợi xay xát 200 tấn/ngày, nhưng hiện thời phải tăng công suất 25 – 50%. Hễ nguồn cung ở Cần Thơ sắp cạn thì thương lái chở lúa từ các địa phương khác tới.