Hà Nội: Đã 3 lần đổ nước tại sao 1.600ha vẫn khó lấy nước đổ ải sản xuất vụ Xuân?

Chiều nay (22/2), Thứ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Hoàng Hiệp đi kiểm tra công tác lấy nước đợt 3 phục vụ gieo cấy vụ Xuân trên địa bàn TP. Hà Nội. 

Đây là địa phương có diện tích lấy nước đổ ải mới đạt 85,4% kế hoạch và đợt 3 các hồ thủy điện xả nước gần như chỉ để phục vụ riêng cho TP. Hà Nội. 

Công trình thủy lợi "treo cao", khó lấy nước

Theo Sở NNPTNT TP. Hà Nội, từ năm 2004 đến nay do mực nước sông Hồng vào mùa khô (các tháng 12, tháng 1, tháng 2) thường xuyên xuống thấp, làm cho các công trình lấy nước ven sông Hồng trên địa bàn thành phố Hà Nội không thể vận hành được. 

Cùng với việc cải tạo, nâng cấp các trạm bơm Trung Hà, Đan Hoài, Hồng Vân, Thụy Phú, TP. Hà Nội đã cho lắp đặt các trạm bơm dã chiến như: trạm bơm dã chiến Phù Sa, Bá Giang, Thanh Điềm, Ấp Bắc và Quang Lãng.

Khi mực nước sông Hồng xuống thấp, các hồ thủy điện không xả nước, các trạm bơm dã chiến đã phát huy vai trò quan trọng trong công tác bơm nước phục vụ đổ ải và tưới dưỡng cho lúa vụ xuân của các địa phương trên địa bàn TP. Hà Nội.

Trong thời gian đợt 1, đợt 2, dòng chảy đã cơ bản đảm bảo thuận lợi vận hành lấy nước. Tuy nhiên, các công trình cố định chưa được đầu tư, sửa chữa nâng cấp, hạ thấp mực nước vẫn gặp khó khăn, các trạm bơm chính Phù Sa, Ấp Bắc không vận hành được. 

Cống Cẩm Đình đóng, cống Liên Mạc thường phải đóng do mực nước hạ lưu cống cao hơn mực nước thượng lưu cống, trạm bơm Đan Hoài chỉ vận hành được khoảng 50% công suất thiết kế.

Từ ngày 9/2 đến nay, mực nước sông Hồng được cải thiện, mực nước tại trạm thủy văn Sơn Tây dao động ở mức +1,50 m, trạm bơm dã chiến Phù Sa vận hành được, nhưng với hiệu suất thấp.

Vì thế, trong khi hầu hết các địa phương đã lấy nước đạt 100% kế hoạch thì TP. Hà Nội mới đạt 85,4% kế hoạch, trong đó các huyện Phúc Thọ, Quốc Oai, thị xã Sơn Tây có nguồn nước lấy từ sông Hồng qua hệ thống thủy lợi Phù Sa đang ở mức thấp từ 61-77%. 

Sẽ hoàn thành gieo cấy trước 5/3

Trong vụ Xuân 2021, TP. Hà Nội gieo cấy 84.489 ha; thời vụ gieo cấy tập trung trên địa bàn từ ngày 4/2 đến 5/3/2021. Đến ngày 19/2, dịch tích có nước trên địa bàn TP. Hà Nội đạt 72.447 ha (85,4% kế hoạch), trong đó diện tích đã gieo cấy đạt 26.383 ha.

Sở NNPTNT Hà Nội cho biết, hiện tại, tranh thủ nguồn nước, các công ty thủy lợi đang huy động toàn bộ công trình lấy nước phục vụ đổ ải, đồng thời vận hành để tích trữ nước phục vụ tưới dưỡng lúa đã cấy. 

"Trong số những địa phương có diện tích lấy nước còn thấp, diện tích khó khăn về nguồn nước là 1.675 ha (13% diện tích chưa đủ nước), chủ yếu thuộc lưu vực trạm bơm Phù Sa phụ trách, nằm trên địa bàn các huyện Phúc Thọ, Thạch Thất, Quốc Oai và thị xã Sơn Tây" - Sở NNPTNT Hà Nội thông tin.

Còn lại 10.727 ha là các diện tích gieo cấy muộn trong kế hoạch của các địa phương và các diện tích nhỏ lẻ thuộc các quận, huyện giáp ranh và vùng do các hồ phụ trách, các công ty khai thác công trình thuỷ lợi sẽ tận dụng nguồn nước sông khi thuận lợi và nguồn nước được tích trữ trong các kênh tiêu, ao, đầm, vùng trũng để đưa nước đổ ải hết 100% diện tích lúa Xuân 2021.

Để chống hạn vụ Xuân 2021, Sở NNPTNT Hà Nội đề nghị Bộ NNPTNT thống nhất với Tập đoàn Điện lực Việt Nam duy trì mực nước sông Hồng tại trạm thủy văn Sơn Tây là +1,8m để các trạm bơm dã chiến trên địa bàn Hà Nội có thể vận hành được.

Cùng với đó, Bộ quan tâm bố trí kinh phí để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng công trình nâng cấp hệ thống Thủy lợi Phù Sa năm 2021; chỉ đạo triển khai dự án xây dựng cụm công trình đầu mối Long Tửu để chủ động nguồn nước lấy vào hệ thống sông Thiếp - Ngũ Huyện Khê để cấp nước tưới và kết hợp giảm thiểu ô nhiễm môi trường cho Hà Nội và khu vực Bắc Đuống.