Ngôi mộ cổ phát lộ ở tỉnh Hải Dương có những cổ vật gì, niên đại thời nhà nào?

 Mộ cổ nằm vuông góc với hệ thống mương thủy lợi theo hướng đông - tây, ở độ sâu 100 cm so với mặt ruộng. Mộ được làm bằng chất liệu gạch, kiểu cuốn vòm hình chữ nhật, kích thước chiều dài 264 cm, rộng 100-107cm.

Tuy nhiên, chất liệu gạch xây mộ không phải bằng một loại gạch đồng nhất mà là 3 loại gạch khác nhau được xây ở ba phần của ngôi mộ cổ. Nền mộ được xây bằng gạch màu đỏ non đều nhau. 

Thân mộ được đóng liền khối kiểu hình chữ nhật, kích thước không đều nhau, gạch hầu hết được nung ở nhiệt độ thấp, có một số viên được nung ở nhiệt độ cao chuyển sang dạng sành. Mặt trên của mộ là gạch cuốn vòm được đúc liền, vuông khối theo hình bán nguyệt, hai đầu có ngõng để lắp vào thành mộ thêm vững chắc.

 Hiện trạng ngôi mộ cổ không còn nguyên vẹn, thành mộ bị xô lệch, gạch ở nền mộ không còn đầy đủ; đặc biệt không thấy dấu vết vò gốm đựng tro xương. Di vật tìm được gồm 8 đồng tiền xu cổ đã hoen gỉ kết dính, mặt có chữ Hán, qua xác định là loại tiền từ thời Đường, thời Tống (Trung Quốc), tương đương với thời Lý - Trần (1010-1400) của Việt Nam. 

Ngoài ra, còn phát hiện 1 mảnh gốm men trắng vẽ lam, có niên đại thời Lê trung hưng (1533-1789).

Căn cứ vào đặc điểm, tạo hình, cấu trúc và những di vật tìm được, đoàn khảo sát bước đầu xác định ngôi mộ có niên đại thời Trần (1226-1400). 

Đây là loại mộ cuốn gạch ghép mộng rất độc đáo lần đầu tiên phát hiện trên địa bàn tỉnh Hải Dương. Tuy nhiên, qua đào thám sát thực địa vẫn chưa xác định được chất kết dính xây mộ, đoàn vẫn tiếp tục nghiên cứu làm rõ.

Việc phát hiện ngôi mộ cổ độc đáo, đặc biệt di vật tìm thấy bên trong mộ là những đồng tiền cổ Trung Quốc cho thấy nước Đại Việt thời Lý - Trần đã có giao lưu hoặc cho sử dụng tiền nước ngoài trong việc trao đổi, mua bán hàng hoá. 

Cũng có thể đây là ngôi mộ của người Trung Quốc đã di cư sang Việt Nam. Kiến trúc ngôi mộ cho thấy sự phát triển kinh tế, văn hóa thời Trần rất đậm nét trên đất Hải Dương.