Hải quân Nga ở Thái Bình Dương: Xếp sau cả Mỹ, Trung Quốc, Nhật, Hàn Quốc?

Theo Interpolit, Hạm đội Thái Bình Dương của Nga vốn được hình thành dựa trên hạm đội Okhotsk từ ngày 21.5.1731 để bảo vệ biên giới vùng Viễn Đông của Đế chế Nga lúc bấy giờ. Vào những năm 30 của thế kỷ 18 số lượng tàu hạm đội Okhotsk lên tới 60 chiếc và đến giữa thế kỷ 18 đã vượt quá 100 chiếc. Tuy nhiên, sau đó số tàu bị cũ hỏng, lạc hậu khiến hàng chục chiếc trong Hạm đội Okhotsk bị chìm dù không có chiến sự.

Đến giữa thế kỷ 19, hầu hết tàu thuộc Hạm đội trên của Nga được chuyển tới cảng Arthur thuê của Trung Quốc. Song do cơ sở hạ tầng của cảng kém cộng với sức mạnh của Hải quân Nhật Bản trang bị pháo binh và số lượng tàu chiến mạnh hơn nên trong cuộc chiến tranh Nga và Nhật năm 1904-1905 đã khiến Hạm đội của Nga tổn thất nặng. Trong trận đánh quyết định ở Tsushima, ngay ngày đầu tiên Nga đã mất 3 trong số 7 tàu chiến, ngày thứ hai hạm đội của Nga gần như không còn chiếc nào.
Phải đến những năm 30 của thế kỷ 20, Nga mới bắt đầu tập trung xây dựng chuyên sâu cho Hạm đội Thái Bình Dương. Nhưng trong lúc xảy ra Thế chiến II, hầu hết nhân lực của Hạm đội này đã phải di dời đến vùng biển phía Bắc và Biển Đen. Thủy quân lục chiến và không lực hải quân chỉ tích cực tham gia các hoạt động chiến đấu trên mặt đất, dẫn tới việc hải quân ở vùng Viễn Đông rất mỏng.

Trong những năm 60 của thế kỷ 20, Nga bắt đầu trang bị cho Hạm đội Thái Bình Dương những loại tàu thế hệ mới. Năm 1961, tàu ngầm hạt nhân K-45 có tên lửa hành trình được biên chế trong hạm đội. Sau đó là các tàu tuần dương Dmitry Pozharsky, Đô đốc Senyavin, Đô đốc Fokin và các tàu khu trục và tàu chống ngầm cỡ lớn cũng được trang bị cho hạm đội.

Nhưng sự sụp đổ của Liên Xô năm 1990 tác động mạnh tới quá trình tái cơ cấu của Hạm đội Thái Bình Dương của Nga. Các công nghệ mới dự định trang bị cho tàu của hạm đội bị chững lại. Kết quả sức mạnh Hạm đội này của Nga tụt xuống vị trí thứ 3 trong khu vực, sau Mỹ và Trung Quốc. Thậm chí một số chuyên gia còn cho rằng, nếu tính cả Nhật Bản và Hàn Quốc thì Hạm đội của Nga chỉ ở vị trí thứ 5 ở Thái Bình Dương.

Đội quân chủ lực của Hạm đội Thái Bình Dương của Nga hiện gồm có: 3 tàu ngầm nguyên tử chiến lược, 3 tàu ngầm hạt nhân có tên lửa hành trình, 2 tàu ngầm hạt nhân có ngư lôi, 4 tàu ngầm diesel, 1 tàu tuần dương tên lửa Varyag, 1 tàu khu trục, 4 tàu chống ngầm cỡ lớn, 9 tàu chống ngầm cỡ nhỏ, 4 tàu tên lửa nhỏ, 11 tàu tên lửa, 9 tàu quét mìn và 4 tàu đổ bộ lớn. Số còn lại gồm 2 tàu ngầm hạt nhân có tên lửa hành trình, 4 tàu ngầm nguyên tử có ngư lôi, 4 tàu ngầm diesel, tàu tuần dương tên lửa hạt nhân Đô đốc Lazarev và 3 tàu khu trục đang trong kế hoạch sửa chữa lâu dài.

Trong khi đó, Hải quân Mỹ ở Thái Bình Dương (Hạm đội 7) có lực lượng chính gồm: 8 tàu ngầm hạt nhân chiến lược, 30 tàu ngầm hạt nhân, 6 tàu sân bay hạt nhân, 12 tàu tuần dương, 33 tàu khu trục và 8 tàu chiến. Còn Trung Quốc có 5 tàu ngầm hạt nhân chiến lược, 8 tàu ngầm hạt nhân, 25 tàu khu trục và 48 tàu chiến khác.

Nhận thức được tương quan lực lượng, gần đây Nga đã chú trọng đầu tư cho Hạm đội Thái Bình Dương. Dự kiến năm 2015, Nga sẽ hoàn thành tàu ngầm hạt nhân thế hệ mới nhất Alexander Nevsky trang bị tới 16 tên lửa đạn đạo Bulava đưa vào biên chế của Hạm đội.

Hạm đội này cũng sẽ nhận được tàu tuần dương Đô đốc Nakhimov, tàu đổ bộ chở trực thăng Mistral do Pháp sản xuất trong tương lai. Đến năm 2024, Nga sẽ rót 30 tỷ rúp để trang bị cho Hạm đội Thái Bình Dương 4 tàu hộ tống, 3 tàu khu trục, 7 tàu quét mìn, 6 tàu ngầm diesel cũng như hiện đại hóa 1tàu ngầm hạt nhân phóng ngư lôi.