Hạn chế xe cá nhân - Không chắc hết tắc đường

Hạn chế xe cá nhân, phát triển phương tiện công cộng là công thức vàng để chống kẹt xe.

Thu phí, dân vẫn mua xe

UBND TP.HCM vừa đề xuất tăng mức lệ phí đối với xe cá nhân, cụ thể tăng lệ phí đăng ký và biển số đối với ô tô dưới 7 chỗ không kinh doanh vận tải lên 20 triệu đồng/xe; buộc đóng phí lưu hành hàng năm 500.000 đồng/năm/xe gắn máy, 5 triệu đồng/năm/ô tô con…

Kỹ sư Nguyễn Văn Thanh - Ủy viên Ban chấp hành Hội Cầu đường cảng TP.HCM, đặt vấn đề: “Nếu thu phí, TP.HCM có cam đoan trước người dân sẽ sử dụng phí thu đúng mục đích cho việc chống kẹt xe và khắc phục được nạn kẹt xe trầm kha hiện nay không?”.

Theo ông Thanh, trong khi giao thông công cộng (xe buýt) chưa đáp ứng được nhu cầu đi lại của người dân thì dù có chi thêm một khoản tiền, người dân vẫn chấp nhận mua xe. Nếu thu phí thì trong vòng 10-15 năm tới người dân vẫn sử dụng xe gắn máy vì đó là nhu cầu thật sự của họ.

Vì vậy, nếu thu phí thì nên xác định rõ, là thu phí nhằm tăng thêm nguồn thu cho đầu tư phát triển hệ thống hạ tầng giao thông chứ không phải thu để hạn chế xe cá nhân như cách đặt vấn đề lâu nay.

Phương án thu phí hợp lý là thu vào giá xăng, dầu sẽ chống được thất thu và đảm bảo được công bằng (xe đi nhiều phải đóng góp nhiều-NV). Với mức thu thêm 500 đồng/lít xăng, dầu sẽ không tác động lớn đến người dân do không phải đóng phí một lần với số tiền lớn, nhưng ước lượng mỗi năm TP.HCM thu được khoảng 500 tỷ đồng. Đây là sẽ nguồn vốn quan trọng trong việc xây dựng các tuyến đường sắt đô thị, đường cao tốc, các trục chính đô thị...

Tiền sẽ vào túi nhà đầu tư

Theo ông Lâm Thiếu Quân - Tổng Giám đốc Công ty Tiên Phong (đơn vị đang được TP.HCM giao cho nghiên cứu tổ chức thu phí tự động xe vào trung tâm), phí trả cho việc gây ùn tắc chứ không phải trả tiền “mua” quyền vào trung tâm.

Khi thu phí, người dân sẽ cân nhắc, lựa chọn tuyến đường đi cho thích hợp khi có thu phí. Báo cáo với Chính phủ ngày 15-3, lãnh đạo UBND thành phố cũng khẳng định: “Mức thu phải đủ để người dân chần chừ trước khi vào trung tâm”.

Phó Giáo sư - Tiến sĩ Phạm Xuân Mai (Đại học Bách khoa TP.HCM) lại cho rằng, những người đi xe hơi tại TP.HCM đa số là người giàu và sẵn sàng đóng phí, nên với mức phí “tượng trưng” đó sẽ không có nghĩa gì và mục đích thu phí làm nản lòng người sử dụng xe ô tô sẽ không có tác dụng.

Ngoài ra, phương thức đầu tư dự án thu phí tự động vào trung tâm theo hình thức BOT cũng gây nhiều phản ứng. Bởi với hình thức này, việc vận hành sẽ do công ty tư nhân thực hiện và các nhà khoa học cho rằng chỉ trong vòng 3-4 năm chủ đầu tư sẽ thu hồi vốn.

Vậy phần phí thu sau đó sẽ được sử dụng như thế nào trong khi, mục đích của biện pháp thu phí là nhằm hạn chế xe cá nhân, tạo nguồn thu để đầu tư phát triển giao thông công cộng chứ không phải vì mục đích kinh doanh.