HLV điền kinh Bùi Lương dốc tâm can nhân ngày nhà giáo Việt Nam

Nhà giáo Việt Nam - 83 tuổi vẫn chạy tốt!

Nhân dịp kỷ niệm ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11, người viết đã tìm lại nhân vật được coi là "tượng đài điền kinh" Việt Nam, vị thầy của những người thầy – lão tướng Bùi Lương.

Ở tuổi 83, ông vẫn vô cùng minh mẫn, nhớ chi tiết từng cột mốc trong sự nghiệp VĐV kéo dài 20 năm (1957-1977) và 40 năm cầm quân đi chinh chiến khắp các đấu trường trong nước và quốc tế (1980-2020). Thong thả lật giở những tấm hình lưu niệm được lưu giữ cẩn thận, thầy Bùi Lương bảo: "Quên làm sao được, điền kinh đã ăn sâu vào máu mình rồi".

Chia tay đội tuyển điền kinh Bình Phước sau 8 năm gắn bó đầy kỷ niệm, đưa những VĐV trẻ đi từ con số 0 như Hoàng Nguyên Thanh, Hoàng Thị Ngọc Hoa, Lâm Thị Thúy… trở thành những tuyển thủ quốc gia, đóng góp cho điền kinh Việt Nam những tấm huy chương quý giá; HLV Bùi Lương vẫn chưa chịu ngừng chạy.

"Hàng ngày, tôi vẫn duy trì chạy 8 đến 10km ở Công viên Thành Công. Có hôm tôi chạy từ nhà ở phố Quan Nhân qua sân Hàng Đẫy, Lăng Bác rồi quay về Thành Công. Tập xong tôi trở về nhà, có thời gian giao lưu với hàng xóm, các học trò đến chơi, thăm hỏi".

Theo dòng tâm sự, HLV Bùi Lương nhắc lại cảm giác xúc động khi chứng kiến "hạt ngọc" điền kinh Nguyễn Thị Oanh phá kỷ lục quốc gia nội dung 10.000m tại giải vô địch quốc gia 2020 giữa tháng 11 vừa qua:

"Thành tích 34 phút 08 giây 54 của Oanh đã vượt qua kỷ lục tồn tại 17 năm do cô học trò của tôi là Đoàn Nữ Trúc Vân giữ từ SEA Games 2003 (34 phút 48 giây 28).

Cảm động lắm bởi Nguyễn Thị Oanh là một cô gái thực sự đặc biệt, từng mắc bệnh viêm cầu thận, giã từ đội tuyển quốc gia nhưng vẫn luôn suy nghĩ "tích cực", cố gắng tập luyện và trở lại vô cùng mạnh mẽ.

Ở Oanh hội đủ sức bền tốc độ của cự ly 1500m, 5000m, sức mạnh của 3000m vượt chướng ngại vật, sức bền của marathon.

Tôi nghĩ sang năm, Oanh đủ sức phá nốt kỷ lục quốc gia 5000m của Đoàn Nữ Trúc Vân xác lập ở SEA Games 2003 (16 phút 12 giây 73)", "lão tướng" giữ kỷ lục quốc gia marathon (2 giờ 32 phút) suốt hơn 30 năm trước khi Nguyễn Chí Đông phá kỷ lục ở SEA Games 2003 (2 giờ 21 phút 53 giây) nhận định.

Đau đáu với điền kinh nước nhà, HLV Bùi Lương trăn trở: "Giải vô địch điền kinh quốc gia 2020 được tổ chức trên sân Mỹ Đình với đường chạy mới được làm lại thật tuyệt vời.

Tôi từng rất buồn khi đường chạy sân bị hỏng. Rất may là lãnh đạo mới đầy tâm huyết với điền kinh Việt Nam đã sửa sang lại và chúng ta đã có những kỷ lục quốc gia mới vô cùng ấn tượng của Nguyễn Thị Oanh và nội dung 100m nam (Ngần Ngọc Nghĩa – 10 giây 40 – PV)…

Tôi mong những kỷ lục quốc gia sẽ được phá liên tục sau 1-2 năm, nó chứng minh sự phát triển của điền kinh Việt Nam".

Kỷ niệm với học trò

HLV Bùi Lương thừa nhận Nguyễn Thị Oanh là một VĐV điền kinh thuộc dạng hiếm của Việt Nam với ý chí, nghị lực, tố chất tuyệt vời. Nhưng ông cũng tự trả lời cho câu hỏi tìm ra một Nguyễn Thị Oanh mới có khó không: "Tôi nghĩ là không khó! Trước đây có Đặng Thị Tèo, rồi tới Đoàn Nữ Trúc Vân và giờ là Nguyễn Thị Oanh.

Điều tôi muốn nói là chúng ta cần phải quan tâm tới các VĐV cấp cơ sở hơn nữa. Họ chính là những người "cuốc đá trồng khoai", phát hiện những "hạt ngọc" thô cho điền kinh Việt Nam nói riêng và thể thao Việt Nam nói chung. Như trường hợp của Nguyễn Thị Oanh, ngoài anh Sỹ trên đội tuyển, cần biết tới công sức của anh Hùng khi phát hiện, đào tạo Oanh từ địa phương Bắc Giang".

Từ hiện tại trở về quá khứ xa hơn cách đây 35 năm, HLV Bùi Lương kể về cơ duyên gặp cô học trò Đặng Thị Tèo: "Năm 1985 khi tôi đi công tác Sơn Tây có qua địa bàn Phúc Thọ (Hà Nội).

Đó là nhân duyên khi hình ảnh chạm vào mắt của tôi là Đặng Thị Tèo đang kéo xe cải tiến chở đất đắp đê. Tôi đứng xem Tèo kéo 3 xe đất và nhận ra cháu rất khỏe, có thể chạy việt dã được nên đã xin ban chỉ huy công trường cho "phỏng vấn" nhanh.

Vào gặp tôi, Tèo mặc cái áo sơ mi caro, quần kaki đen bạc phếch, sắn ống tới đầu gối.

Biết tôi là HLV điền kinh Hà Nội và muốn nhận cháu làm học trò, Tèo reo lên: "Ôi, cháu thích chạy lắm!", mắt thầy Bùi Lương sáng lên, nở nụ cười hiền như kỷ niệm cách đây 35 năm mới chỉ là ngày hôm qua.

7 năm sau khi hội ngộ thầy Lương, Đặng Thị Tèo đã chứng minh được tên tuổi khi về nhất giả marathon San Miguel tổ chức tại TP.HCM năm 1992:

"Thời tiết TP.HCM nóng và có VĐV nước ngoài dự nên Tèo có vẻ lo lắng. Tôi nhớ khi chạy còn 3km nữa, Đặng Thị Tèo bị đau bụng quần quại tưởng không thể chạy tiếp được nữa.

Tôi đi xe máy bên cạnh động viên: "Con ơi, hãy nghĩ tơí Thủ đô Hà Nội, nghĩ đến cha mẹ, quê hương đi ơi. Con đi bộ từ từ, hít thở sâu xem sao".

Thế rồi Đặng Thị Tèo đi bộ được khoảng 100m, và reo lên: "Con khỏe rồi". Tôi nói "chạy đi" và Tèo đã băng băng về đích".

Với Đặng Thị Tèo, HLV Bùi Lương khéo động viên bằng hình ảnh cha mẹ, gia đình, quê hương, mang chính cuộc đời mình vốn phải xa nhà từ Nam ra Bắc sinh sống, tập luyện, thi đấu, học tập… để cô học trò vơi bớt nỗi nhớ nhà; thì với Đoàn Nữ Trúc Vân, HLV Bùi Lương lại dùng hình ảnh Tổ quốc thiêng liêng để "thúc đẩy" cô gái quê Khánh Hòa vượt qua đối thủ Indonesia, giành HCV 10.000m SEA Games 2003:

"Tôi đã áp dụng bài biến tốc cho Đoàn Nữ Trúc Vân cách đây 17 năm. Đầu tiên 200m nhanh-200m chậm, rồi lại 400m nhanh-200m chậm, 600m nhanh-200m chậm... Cứ khi đối thủ Indonesia "căng" thì mình lại hơi lùi lại, đối thủ bớt "căng" thì mình lại căng, đi nhanh.

Hình ảnh Đoàn Nữ Trúc Vân nhỏ bé như Nguyễn Thị Oanh bây giờ, vượt qua đối thủ Indonesia cao hơn hẳn để về đích đẹp lắm! 

Đoạn cuối của cuộc đua, Đoàn Nữ Trúc Vân đã nhìn lên khán đài chỗ tôi ngồi và tôi đã đặt tay lên lá cờ Tổ quốc trên ngực áo, hô "quyết thắng con nhé" và Vân đã làm được!

Nhìn lại hơn 60 năm theo đuổi đường chạy, lão tướng Bùi Lương bảo: "Tôi đam mê thể thao và đã cống hiến những gì đẹp nhất cho điền kinh. 

Lúc này, tôi cảm thấy biết ơn thể thao nhiều lắm! Nhờ thể thao mà mình vẫn khỏe mạnh cho đến lúc này, khi đã 83 tuổi.

Có những mối duyên, những người hâm mộ, người lái xe khách ở Nhổn qua các học trò tìm tới tận nhà thăm hỏi tôi. 

Ở sân bay, có cháu tiếp viên cũng nhận ra mình vì mới "xem chương trình về bác tối qua trên ti-vi. Tôi thấy như thế là hạnh phúc lắm rồi!", ông Bùi Lương khép lại câu chuyện cùng người viết như một lời nhắn nhủ với các lớp thế hệ HLV, VĐV thể thao Việt Nam: "Hãy sống hết mình với đam mê và không bao giờ có ý nghĩ dừng lại trên đường chạy marathon cuộc đời!"