Hòa Bình: Dân bức xúc Thủy điện Miền Đồi 1 ngăn dòng, không chia nước để sản xuất

Nông dân vùng khó khăn ở Hòa Bình bức xúc vì thiếu nguồn nước sản xuất

PV Báo Dân Việt nhận được phản ánh của nhiều hộ dân ở xóm Tre Báng, xã Miền Đồi, huyện Lạc Sơn, tỉnh Hòa Bình về việc Thủy điện Miền Đồi 1 (Công ty TNHH Thủy điện Miền Đồi) ngăn dòng để phát điện đã ảnh hưởng tới sản xuất nông nghiệp của bà con.

Trao đổi với PV, anh Bùi Văn Huân, xóm Tre Báng bức xúc: Năm 2019, khi Thủy điện Miền Đồi 1 ngăn dòng tích nước để phát điện, không chia nước cho người dân nên đã làm giảm lượng nước cung cấp cho người dân xóm Tre Báng canh tác, khiến nhiều diện tích ruộng bị bỏ hoang. Một số thửa ruộng khi người dân cấy xong do thiếu nước nên cây lúa trổ bông không kết hạt, làm giảm sản lượng.

Đứng bên cạnh thửa ruộng khô cạn, nứt nẻ, diện tích lúa đã trổ bông chuyển thành màu vàng nhưng không kết thành hạt, chị Bùi Thị Cúc, xóm Tre Báng buồn rầu nói: Mùa khô năm nay nước ít nên khi Thủy điện Miền Đồi 1 tích nước phát điện, lượng nước dẫn về khu sản xuất của bà con rất ít.

Mùa khô, thủy điện không chia nước nên người dân không canh tác được ruộng. Vụ năm nay, do thiếu nước, ruộng lúa của gia đình trổ bông mà không có hạt, không thu hoạch được. Cây lúa như này cắt về cho trâu, trâu cũng không ăn.

Gia đình chị Cúc có 7 nhân khẩu. Theo chị Cúc, trước khi Thủy điện chưa tích nước, thửa ruộng này có nước tưới, gia đình cày bừa tốt, bón phân đầy đủ thì thu được hơn 2 tạ thóc.

"Gia đình đông người, diện tích ruộng lại mất trắng nên không biết lấy gì để ăn", chị Cúc chia sẻ.

Ông Bùi Văn Khích, xóm Tre Báng – nguyên Bí thư Đảng ủy xã Miền Đồi, nhớ lại: Trước đây, HTX xóm Tre (nay là xóm Tre Báng) cấy lúa 2 vụ trên toàn bộ diện tích hiện có nước vẫn còn dư để sinh hoạt. Tuy nhiên, sau khi Thủy điện Miền Đồi 1 xây đập ngăn nước đi vào vận hành đã ảnh hưởng đến diện tích đồng ruộng của bà con.

"Sau khi thủy điện chặn dòng phát điện, bà con chỉ cấy được 1 vụ, song lượng nước ít nên không cấy hết toàn bộ diện tích như trước kia, dẫn đến tình trạng người dân và thủy điện tranh nhau nước, ruộng đồng thì bỏ ruộng", nguyên Bí thư Đảng ủy xã Miền Đồi nói.

Người dân xóm Tre Báng tha thiết kiến nghị, chính quyền địa phương và nhà máy Thủy điện Miền Đồi làm mương để cung cấp nước đầy đủ để cho bà con canh tác. Đồng thời, đề nghị Thủy điện Miền Đồi làm đúng thỏa thuận trước khi xây dựng đập là ưu tiên nguồn nước cho người dân sinh hoạt, sản xuất sau đó mới đến phát điện.

Cán bộ cơ sở ở Hòa Bình nói gì về thủy điện Miền Đồi 1?

Đem những phản ánh, kiến nghị của người dân xóm Tre Báng đến UBND xã Miền Đồi, ông Bùi Văn Thượng, Phó Chủ tịch UBND xã Miền Đồi xác nhận có nhận được phản ánh của người dân.

Phó Chủ tịch UBND xã Miền Đồi cho biết: Sau khi nhận được thông tin từ người dân, UBND xã đã chỉ đạo cán bộ chuyên môn xuống xác minh. Qua thống kê có 1 ha ruộng bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, theo vị lãnh đạo UBND xã Miền Đồi, để đánh giá chính xác việc có phải do thủy điện tích nước ảnh hưởng đến diện tích ruộng của người dân hay không thì chưa thể biết được. Bởi, có thể một phần do thủy điện, phần còn lại do biến đổi khí hậu nên cần cơ quan chức năng kiểm tra thì mới có kết luận cụ thể được.

Trả lời câu hỏi của PV về việc cần một phương án điều tiết nguồn để tránh xảy ra mâu thuẫn giữa người dân và thủy điện, ông Thượng cho hay: Phương án điều tiết nguồn nước đã thống nhất với Thủy điện Miền Đồi, hiện phương án đã gửi lên các phòng, ban chuyên môn của huyện để thẩm tra, phê duyệt.

Theo phản ánh của người dân xóm Tre Báng, ngoài việc Thủy điện Miền Đồi 1 ngăn dòng tích nước, vào lúc hơn 12 giờ ngày 20/11/2022, trong quá trình xây dựng Nhà máy Thủy điện Miền Đồi 2, đơn vị thi công còn nổ mìn làm thủng mái nhà và gây nứt tường của nhiều hộ dân. 

Theo tìm hiểu của PV, Dự án nhà máy Thủy điện Miền Đồi 1&2 (Công ty TNHH Thủy điện Miền Đồi) được UBND tỉnh Hòa Bình chấp thuận chủ trương đầu tư lần đầu vào ngày 31/10/2006.

Đến nay, Dự án nhà máy Thủy điện Miền Đồi 1&2 đã 4 lần được UBND tỉnh Hòa Bình chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư. Lần gần nhất là vào ngày 26/1/2022, tại quyết định số 09/QĐ-UBND.

Công trình Thủy điện Miền Đồi 1&2 có tổng công suất 3,2 MW. Trong đó, Nhà máy Thủy điện Miền Đồi 1 là 1,6 MW (đã đi vào hoạt động); Nhà máy Thủy điện Miền Đồi 2 là 1,6 MW (hiện đang xây dựng). Diện tích đất sử dụng khoảng 6,8 ha.

Có thể nói việc đầu tư xây dựng các nhà máy thủy điện nhỏ và vừa trên địa bàn tỉnh Hòa Bình đã đem lại lợi nhuận nhất định cho nhà đầu tư; đồng thời đóng góp vào tăng nguồn thu ngân sách của địa phương.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích đó, nhà máy thủy điện nhỏ và vừa cũng đã làm gia tăng nhiều vấn đề về môi trường và xã hội. Trong đó, điển hình ở đây là khi Nhà máy Thủy điện Miền Đồi 1 tích nước đã xảy ra những mâu thuẫn trong việc phân chia nguồn nước, gây bức xúc trong người dân.