Hợp đồng xuất khẩu nhiều, Việt Nam sắp “cạn kho” gạo

Ngày 20.5, đại diện VFA cho biết, hợp đồng xuất khẩu gạo đăng ký trong tháng 4 chỉ đạt dưới mức trung bình và giảm đáng kể so với tháng 3 và cùng kỳ 2015. Các hợp đồng mới chủ yếu là gạo thơm và nếp.

Tuy nhiên, lũy kế hợp đồng đã đăng ký trong 4 tháng vẫn còn tăng tương đối so với cùng kỳ 2015. Tới thời điểm hiện tại, lượng hợp đồng chưa thực hiện vẫn còn gần 1,4 triệu tấn, hầu hết là hợp đồng thương mại ký với Trung Quốc và châu Phi, trong đó phần lớn là gạo thơm với 549.000 tấn, nếp 328.000 tấn và gạo trắng 470.000 tấn.

Như vậy, số lượng hợp đồng chưa thực hiện nhiều hơn lượng tồn kho trong doanh nghiệp gần 200.000 tấn, trong khi đó, VFA cho rằng, nguồn cung cấp gạo trong nước đang hạn chế. Do đó, nếu thị trường có nhu cầu mới sẽ ảnh hưởng đến giá thị trường.

Mặc dầu vậy, xuất khẩu gạo tháng 4 không đạt kế hoạch đề ra là 550.000 tấn, thấp hơn tháng 3 và cùng kỳ năm trước khá lớn do không còn hợp đồng tập trung. Nhưng lũy kế 4 tháng vẫn còn cao hơn năm trước trên 20% nhờ các hợp đồng G2G với Indonesia, Philippines và hợp đồng thương mại ký mới với Trung Quốc.

Về tỉ lệ các loại trong “rổ gạo” xuất khẩu 4 tháng đầu năm, gạo thơm đứng đầu với tỉ lệ 26%, tăng đến 45%, gạo tròn Japonica cũng tăng 51,6% trong khi gạo trắng trung bình chiếm 24,5%, tăng 44%, nếp chiếm 14,6% tăng đến 237,8%...

Theo đánh giá của VFA, xuất khẩu gạo thơm tăng mạnh và chiếm tỷ trọng lớn nhất trong 4 tháng đầu năm do lương xuất khẩu vào châu Á và châu Phi tăng mạnh trong khi nếp tăng đột biến do nhu cầu trở lại mạnh mẽ từ Trung Quốc. Tuy vậy, gạo trắng cao cấp giảm do tăng xuất khẩu vào Cuba và Indonesia không bù đắp được sút giảm nơi khác.

Về tình hình xuất khẩu trong quý 2 tới, VFA dự kiến xuất khẩu khoảng 1,5 triệu tấn, thấp hơn kế hoạch quý trước 100.000 tấn. Xu hướng xuất khẩu quý 2 tụt giảm do thiếu hợp đồng tập trung, kết hợp với tình hình cung cấp hạn chế trước khi thu hoạch vụ hè thu.

Nhận định tình hình thương mại lúa gạo thế giới trong quý tới, VFA cho rằng, trong lúc nguồn cung cấp mới sút giảm, chính phủ Thái tìm cách bán ra tồn kho gạo cũ để bù đắp cân đối thị trường và giải phóng tồn kho. Tuy vậy, kế hoạch này được triển khai chậm và Bộ Thương mại chỉ mới thông báo tổ chức đấu giá 1,2 triệu tấn gạo vào ngày 19.5 vừa qua.