Kế hoạch xuất khẩu gạo khó khả thi

Theo VFA, tình hình XK gạo 9 tháng đầu năm và dự báo những tháng cuối năm rất khó khăn. Hiện giá thu mua lúa gạo đã giảm mạnh, gây thiệt hại cho sản xuất nông nghiệp của các địa phương. Giá bán thấp khiến nhiều nông dân găm hàng, không bán. Ông Huỳnh Văn Gành-Giám đốc Sở Công Thương Kiên Giang đã phải đề nghị VFA mua gạo giá cao hơn để nông dân bán hết lúa gạo ra.

Ông Phạm Văn Bảy-Phó Chủ tịch VFA cũng xác nhận, do khó khăn, tháng 9, cả nước mới XK được gần 400 nghìn tấn gạo (mục tiêu 600 nghìn tấn), so với cùng kỳ năm 2012 thì thấp hơn nhiều (750 nghìn tấn). Giá gạo XK giảm khoảng 16%. Tính chung từ đầu năm đến nay, cả nước XK 5 triệu tấn gạo, do đó kế hoạch XK 7 triệu tấn trong năm 2013 là khó khả thi.

Về thị trường, nhiều hợp đồng hết hạn đã bị hủy nên tình hình XK gạo đã khó càng thêm khó. Ông Phan Văn Chinh-Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, để tháo gỡ khó khăn, Bộ đã đề nghị phía Trung Quốc trao đổi với VN danh sách DN XK, nhập khẩu nhằm tạo điều kiện cho DN hai nước mua bán gạo. Tuy nhiên, dù có danh sách thương nhân nhập khẩu gạo nhưng 2 tháng qua, Trung Quốc đã không cung cấp hạn ngạch mới cho các DN này. Vì vậy, tháng 9, các DN VN chỉ xuất sang được thị trường Trung Quốc 45 nghìn tấn gạo. Thứ trưởng Bộ Công Thương Lê Dương Quang đề nghị VFA, Cục Xuất nhập khẩu và các sở công thương tạo mọi điều kiện cho DN XK gạo; bám sát tình hình, kịp thời có đề xuất xử lý tháo gỡ khó khăn; tìm thị trường mới cho DN XK, bằng mọi cách đẩy mạnh XK gạo những tháng còn lại của năm.

Bên cạnh đó, Phó Vụ trưởng Vụ Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) Trần Thanh Hải cho biết, Trung Quốc là thị trường mới nổi đối với mặt hàng gạo của VN. Trong bối cảnh cầu về gạo của nhiều thị trường giảm thì các doanh nghiệp XK gạo VN đã nhanh chóng thâm nhập và xuất sang bạn được khá nhiều gạo. Tuy nhiên, do chủ yếu là xuất gạo theo đường tiểu ngạch, chưa có ràng buộc chặt chẽ trong hợp đồng nên dẫn đến tình trạng khách hàng huỷ hợp đồng... 7 tháng đầu năm nay, đã có 60% hợp đồng gạo, tương đương 567.000 tấn (trong số 958.000 tấn gạo bị huỷ hợp đồng tính đến hết tháng 7.2013) là hợp đồng xuất sang Trung Quốc.