Khánh thành Nhà máy Thủy điện Sơn La: Một thập kỷ dồn tâm lực

Kỳ vĩ công trình thế kỷ

Từ TP. Sơn La, để đến được với Nhà máy Thủy điện Sơn La phải vượt qua con dốc Cao Pha lừng lững như dải lụa lớn vắt ngang những sườn núi dưới nắng ấm của ngày mùa đông. Với tiếng Thái, Cao Pha nghĩa là dốc Trời. Trước khi xây dựng Nhà máy Thuỷ điện Sơn La, con dốc dài vài cây số này từng là nỗi khiếp sợ của những tay lái qua đây bởi độ gấp khúc, độ dốc, đường hẹp và lởm chởm ổ gà, ổ trâu.

Hôm nay, con dốc đã được hạ bớt độ cao, mở rộng nền đường và trải thảm bê tông êm ái như lời chào mời, giới thiệu đầu tiên với du khách về tầm vóc của công trình Thuỷ điện Sơn La và những đóng góp lớn lao của công trình với sự phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Nhà máy Thủy điện Sơn La đã được hoàn thành sau gần 10 năm xây dựng.

Nhưng dốc Cao Pha hôm nay chỉ là một trong những mảnh ghép làm nên sự kỳ vĩ của công trình Thuỷ điện Sơn La. Trên dòng Đà Giang, con đập ngăn nước của nhà máy nối 2 bờ sông Đà sừng sững như bức trường thành. Chỉ xuống thân đập nơi các cửa xả đang tung dòng bọt nước trắng xoá, ông Hoàng Trọng Nam - Giám đốc Công ty Thuỷ điện Sơn La, bảo: Mỗi một hạt nước kia bắn ra là lại góp thêm một phần năng lượng vào dòng điện của Tổ quốc. Nhưng để có được thành công đó, Đảng, Nhà nước, nhân dân các dân tộc; đặc biệt là 3 tỉnh Sơn La, Điện Biên, Lai Châu đã phải đóng góp, hy sinh rất nhiều mới có được như hôm nay.

Ông Nguyễn Thanh Sơn - Chủ tịch Công đoàn Công ty Thủy điện Sơn La, tâm sự: Công trình Thuỷ điện Sơn La không chỉ kỳ vĩ ở chỗ là nhà máy thuỷ điện có sản lượng điện lớn nhất Đông Nam Á mà còn là công trình đảm bảo độ an toàn cao, có sự hội tụ, toả sáng của nhiều tiến bộ khoa học - kỹ thuật, tâm huyết, sáng tạo, đầy chất trí tuệ Việt Nam trong thiết kế, thi công xây dựng nhà máy.

Có thể kể ra những sáng kiến đã làm lợi hàng trăm tỷ đồng, rút ngắn thời gian thi công như việc thiết kế và đưa vào sử dụng thành công chiếc cẩu 1.000 tấn của Doanh nghiệp Quang Trung, việc rút ngắn và đảm bảo chất lượng khi đấu nối đường dẫn áp lực cho mỗi tổ máy cũng như việc xử lý hàng trăm tấn thép chống chéo trong mỗi đường ống...

Hứa hẹn tiềm năng du lịch

Không giống như hình ảnh công trường Thuỷ điện Sơn La cách đây vài năm, khi lúc nào cũng có tới cả chục ngàn con người và hàng ngàn tấn máy móc, thiết bị tấp nập; hôm nay, trước khi diễn ra buổi lễ khánh thành Nhà máy Thuỷ điện Sơn La chỉ còn sự góp mặt của mấy trăm con người thuộc vài ba đơn vị: Công ty thuỷ điện Sơn La, Công ty Sông Đà 9, Công ty Đầu tư và xây dựng thương mại Dầu khí... Tuy nhiên, không vì thế mà không khí lao động trên khu vực nhà máy hôm nay bớt đi phần sôi động.

Con đường dẫn vào nhà máy đang được lắp đặt những mảng ghép cuối cùng trên bức tường ngăn dựa vào vách núi như bức đại phù điêu. Hệ thống điện chiếu sáng, vườn hoa, cảnh quan môi trường cũng đang được hoàn thiện khiến không gian trước cửa nhà máy mang dáng dấp của một khu công nghiệp hiện đại, quy mô.

Anh Nguyễn Tiến Nhân - công nhân kỹ thuật chúng tôi gặp trên đường dẫn vào thân đập cho biết: Khi nhà máy đi vào hoạt động ổn định, chắc chắn kinh tế du lịch sẽ phát triển. Những khoản đầu tư về môi trường, sinh thái, cảnh quan hôm nay không chỉ làm đẹp nhà máy mà còn là bước chuẩn bị cho những hoạt động du lịch về sau. Vùng hồ thuỷ điện với hàng triệu ha mặt nước này không chỉ đơn thuần khai thác nguồn năng lượng thuỷ điện mà cũng là khu du lịch đầy tiềm năng".

Đặt chân lên bề mặt thân đập Nhà máy Thuỷ điện Sơn La, giữa lồng lộng mây ngàn, gió núi, mênh mang sóng nước sông Đà, chợt nhớ lại những tháng ngày khởi công xây dựng nhà máy với bao vất vả, lo toan, bộn bề công việc. Trên lưng chừng núi tả ngạn sông Đà, ngay trên nhà máy thuỷ điện, Đài tưởng niệm công trình Thuỷ điện Sơn La cũng đang bước vào hoàn thiện, vươn mình hiên ngang bên núi đá cao. Đó là nơi ghi công những con người đã đóng góp toàn bộ tâm sức của mình cho công trình Thuỷ điện thế kỷ Sơn La, góp phần trí tuệ, máu thịt của mình làm nên bản hùng ca trên dòng Đà Giang.

Sau những giây phút trầm tư, Giám đốc Công ty Thuỷ điện Sơn La - ông Hoàng Trọng Nam cất giọng nhỏ nhẹ: “Công trình đã hoàn thành, dòng điện đầu tiên đã hoà vào lưới điện quốc gia, sinh lời cho đất nước. Đón nhận trách nhiệm quản lý, khai thác, vận hành nhà máy, chúng tôi sẽ làm hết sức mình để có được hiệu quả kinh tế - xã hội cao nhất, trước hết là vì chính những con người đã cống hiến hết mình cho Thuỷ điện Sơn La.

Ghi chép của Kiều Thiện