Lãi suất đi theo lạm phát

Lý thuyết thì như thế, nhưng thực tế thời gian qua, mặt bằng lãi suất của Việt Nam lại chứa đựng những nghịch lý. Rõ nhất là trong điều kiện tăng trưởng kinh tế vừa thoát đáy, đang vượt dốc đi lên nhưng lãi suất cho vay đã nhảy vọt lên mức rất cao. Lãi suất cho vay từ mức trần 10,5- 12%/năm tăng lên mức 14- 17%/năm, cho vay tiêu dùng còn cao hơn nữa.

Lãi suất vay đã vượt quá khả năng sinh lời của sản xuất kinh doanh, làm cho những doanh nghiệp làm ăn bình thường khó tiếp cận với nguồn vốn ngân hàng. Trong khi ở đầu ra được mở ra theo cơ chế lãi suất thỏa thuận, thì ở đầu vào, lãi suất huy động lại ở mức dưới 10,5%/năm.

Đứng trước tình hình trên, Chính phủ đã chỉ đạo Ngân hàng Nhà nước kéo mặt bằng lãi suất xuống. Để thực hiện chủ trương này, từ đầu tháng 4, Ngân hàng Nhà nước đã mở cơ chế thỏa thuận cho việc vay ngắn hạn và trần lãi suất huy động cũng được gỡ bỏ.

Vậy xu hướng mặt bằng lãi suất tới đây sẽ ra sao? Diễn biến mấy hôm nay cho thấy, mức lãi suất cho vay trung dài hạn cao nhất đã được hạ xuống tùy ngân hàng, tùy khách hàng, tùy khoản vay… nhưng lãi suất cho vay ngắn hạn sau khi gỡ bỏ trần (12%/năm) lại tăng lên ở mức 13- 14%/năm, nếu tính bình quân chung của lãi suất cho vay cũng chưa thấp hơn mức bình quân cũ. Mức lãi suất huy động ở kỳ hạn ngắn có giảm xuống, nhưng ở kỳ hạn dài hơn thì lại cao hơn so với mức cũ, bình quân chung cũng trên dưới 11%/năm.

Mức lãi suất ngân hàng (cả cho vay và huy động) phụ thuộc vào mức lạm phát tới đây. Giá cả thế giới đang có xu hướng tăng lên. Đứng trước tình hình trên, các chuyên gia đưa ra 2 phương án giá tiêu dùng trong cả năm: Phương án “xấu” là tăng trên 10%, phương án “tốt” thấp hơn là trên dưới 8,5%.

Nếu phương án “xấu” xảy ra thì mặt bằng lãi suất huy động sẽ không giảm; lãi suất cho vay thường cao hơn khoảng 3- 3,5% thì mặt bằng lãi suất cho vay sẽ khoảng 14- 14,5%/năm. Nếu phương án “tốt” được thực hiện, lãi suất huy động sẽ giảm còn khoảng 10%/năm và lãi suất cho vay sẽ giảm xuống, vào khoảng 13- 13,5%/năm.

Như vậy, mặt bằng lãi suất sẽ giảm xuống nếu lạm phát ở mức chấp nhận được.

Minh Huệ