“Làm nương” trên sông Đà, cho cá ăn tỏi cộng thêm 2 thứ này, dân thu nhập hàng trăm triệu

Mạnh dạn vay vốn nuôi cá lồng

Ông Lò Văn Khặn - Giám đốc HTX Thủy sản Chiềng Bằng (ở bản Co Trặm, xã Chiềng Bằng, huyện Quỳnh Nhai, tỉnh Sơn La) cho biết: "Năm 2010, sau khi được cấp ủy, chính quyền địa phương tuyên truyền, vận động tham gia HTX, tôi cùng với 17 hộ dân khác đã mạnh dạn đứng ra thành lập HTX Thủy sản Chiềng Bằng để nuôi cá lồng".

Ban đầu, do còn khó khăn về vốn, HTX Thủy sản Chiềng Bằng làm lồng nuôi cá bằng thân cây tre ghép lại với nhau. Năm 2012, để có vốn đầu tư mở rộng sản xuất, các thành viên trong HTX đã tìm đến Ngân hàng NNPTNT chi nhánh huyện Quỳnh Nhai vay 1 tỷ đồng. 

Sau nhiều năm nuôi cá lồng hiệu quả, đến nay đa phần các thành viên trong HTX đã trả hết tiền vay cả gốc lẫn lãi cho ngân hàng và bắt đầu làm ăn có lãi.

Đến nay, số thành viên HTX Thủy sản Chiềng Bằng đã tăng lên 46 người. Ngoài ra, số lồng cá tăng từ 281 lồng (năm 2012) lên 962 lồng cá. HTX chủ yếu nuôi các loại cá có giá trị kinh tế cao như: Cá lăng nha, lăng đen, cá trắm, cá chép và rô phi.

Chia sẻ kinh nghiệm nuôi cá lồng, ông Khặn cho biết: Lồng cá nên đặt ở vùng thung lũng, ở chỗ khuất để tránh được gió, bão. Lồng đặt cách xa bờ từ 15 - 20m, mực nước sâu khoảng 20m cá mới phát triển tốt. Không đặt lồng ở gần khe suối, mảnh nương, tránh mưa cuốn thuốc trừ cỏ từ trên cao xuống lồng làm cá chết.

Mỗi tuần, phải cọ rửa, vệ sinh lồng cá từ 2 - 3 lần. Khi cho ăn, người nuôi cá phải quan sát kỹ từng lồng để biết cá ăn khoẻ hay yếu, có bị dịch bệnh không. Từ đó, có hướng xử lý kịp thời, tránh tình trạng lây lan dịch bệnh sang các lồng khác. Để phòng bệnh cho cá, ông Khặn và các thành viên HTX không dùng thuốc kháng sinh mà dùng tỏi, lá xoan và vôi. 

Cụ thể: Tỏi trộn với thức ăn, mỗi lồng đặt 1 túi vôi khoảng 1kg và một nắm lá xoan. Với cách làm này, cá phát triển tốt, ít bị hao hụt, các thành viên có nguồn thu ổn định.

Hiện, HTX Thủy sản Chiềng Bằng nuôi 450 lồng cá lăng, trên 350 lồng cá trắm. Các lồng còn lại nuôi cá chép, rô phi. Đầu ra chủ yếu là thương lái ở trong tỉnh và một số tỉnh bạn lân cận thu mua. Mỗi năm, HTX Thủy sản Chiềng Bằng xuất bán từ trên 150 tấn cá các loại ra thị trường. Doanh thu của HTX đạt trên 10 tỷ đồng/năm, sau khi trừ chi phí còn lãi trên 5 tỷ đồng.

Mỗi thành viên tham gia HTX có thu nhập từ 150 - 200 triệu đồng/năm.Theo ông Khặn, khâu quan trọng nhất để nuôi cá lồng là nguồn nước phải sạch và giống phải tốt. HTX Thủy sản Chiềng Bằng luôn nhập giống cá từ các trại uy tín ở tỉnh Bắc Ninh về nuôi.

"Nâng cấp" nghề nuôi cá lồng

Ông Lò Văn Phúc - thành viên HTX Thủy sản Chiềng Bằng, chia sẻ: "Ban đầu, gia đình tôi cùng với hộ ông Lò Văn Khặn nuôi thí điểm 1 cá lồng cá đầu tiên bằng khung tre. Sau một thời gian nuôi thí điểm, cá nuôi trên lòng hồ phát triển rất tốt. Sau đó, chúng tôi đến Agribank huyện Quỳnh Nhai vay vốn để mua lồng sắt và cá giống về nuôi. 

So với nuôi cá ao như trước đây, nuôi cá lồng cho hiệu quả kinh tế cao gấp nhiều lần. Hiện, gia đình tôi có 10 lồng cá, trong đó 2 lồng nuôi cá trắm, 4 lồng nuôi cá lăng, còn lại là chép và rô phi. Trung bình, mỗi lồng cá cho thu nhập từ 18 - 20 triệu đồng/năm".

Cũng theo ông Phúc, trước kia, khi vùng lòng hồ thủy điện chưa tích nước, người dân địa phương chủ yếu làm ruộng; trồng ngô, sắn nên thu nhập rất thấp, mỗi năm thời tiết thuận lợi thì cũng chỉ được 15 - 20 triệu đồng. Sau khi chuyển sang nuôi cá lồng, mỗi năm thu nhập tăng lên 120 - 200 triệu đồng.

Cuối năm 2018, sản phẩm cá lồng của HTX Thủy sản Chiềng Bằng đã được cấp giấy chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP. Đến tháng 2/2019, HTX được Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Sơn La trao giấy chứng nhận quyền sử dụng nhãn hiệu chứng nhận "cá sông Đà Sơn La". 

Đây là điều kiện thuận lợi để HTX tạo dựng thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ sản phẩm.

"Sau khi được cấp chứng nhận VietGAP, sản phẩm cá của HTX đã được nhiều khách hàng biết đến. Nhờ đó, đã góp phần khẳng định được chất lượng và thương hiệu cá sông Đà của tỉnh Sơn La. Mặt khác, các thành viên trong HTX đã có ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường nước, tạo ra sản phẩm an toàn cho khách hàng" - ông Khặn nói.

Theo ông Lò Văn Bằng, Giám đốc HTX Thuỷ Sản Quyết Bằng, xã Chiềng Bằng, HTX có 140 lồng cá, chủ yếu nuôi cá lăng. Thức ăn của cá lăng là cá tép nhỏ có sẵn ở vùng lòng hồ. Nguồn nước sạch, mực nước sâu nên cá nuôi ở đây phát triển rất tốt. Bà con chỉ cần làm tốt khâu phòng bệnh thì có thể làm giàu từ nghề nuôi cá lồng này.

Ông Mè Văn Phái – Chủ tịch UBND xã Chiềng Bằng cho biết: "Trên địa bàn xã có 18 HTX nuôi thuỷ sản với trên 7.000 lồng cá. Trong đó, HTX Thuỷ sản Chiềng Bằng là một trong những HTX có quy mô lớn nhất. Nhờ nuôi cá lồng theo hướng VietGAP, sản phẩm của HTX được nhiều khách hàng biết đến. Mỗi năm, HTX xuất ra thị trường hàng trăm tấn cá các loại, doanh thu hàng tỷ đồng. Qua đó, các HTX nuôi cá lồng đã góp phần giúp cấp uỷ, chính quyền xã giải quyết được bài toán thu nhập và việc làm trong bộ tiêu chí xây dựng nông thôn mới”.