Một làng gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm thứ đánh lên kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì?

Mai Chiến Thứ ba, ngày 14/11/2023 18:52 PM (GMT+7)
Trống da trâu được các nghệ nhân ở làng Tống Xá, thị trấn Lâm, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định làm rất tỉ mỉ, cẩn thận. Nhờ đó, trống ở làng Tống Xá được nhiều khách hàng trên cả nước mua và sử dụng trong mùa lễ hội, làm dịch vụ…
Bình luận 0

CLIP: Làng nghề sản xuất trống da trâu ở thôn Tống Xá, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định có tuổi đời gần 300 năm nay. Video: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 2.

Ít ai biết rằng, ở làng Tống Xá, thị trấn Lâm (huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định) không chỉ nổi tiếng cả nước với nghề đúc đồng truyền thống mà còn có nghề làm trống da trâu của dòng họ Nguyễn Văn với lịch sử gần 300 năm. Ảnh: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 3.

Xưa kia, nghề làm trống da trâu trở thành kế sinh nhai chính nuôi dưỡng hàng chục thế hệ người họ Nguyễn Văn, làng Tống Xá. Để tưởng nhớ ông tổ nghề trống cũng như tổ họ, người dân lấy ngày 10/3 Âm lịch hằng năm là ngày giỗ tổ. Ảnh: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 4.

Mặc dù, hiện nay làng nghề làm trống da trâu ở làng Tống Xá không còn sôi động như trước kia, thế nhưng những tiếng đục, cắt, xẻ gỗ… vẫn còn văng vẳng trong làng. Đó là những âm thanh phát ra từ những cơ sở sản xuất trống. Nhiều người thợ ở làng Tống Xá đang cố quyết giữ lửa làng nghề, bảo tồn văn hóa lịch sử của ông cha để lại. Ảnh: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 5.

Những người thợ làm trống da trâu ở làng Tống Xá cho biết, nguyên liệu chính để làm trống gồm gỗ (làm tang trống), da trâu (để bưng mặt trống) và tre (làm đinh cố định da vào tang và xoắn đai). Ảnh: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 6.

Gỗ làm tang trống là loại gỗ mít già, dễ xẻ, lại bị co ngót vì thời tiết và thời gian sử dụng. Các loại gỗ khác cũng làm được tang trống nhưng thường bị co ngót khiến mặt trống bị chùng, ảnh hưởng đến chất lượng âm thanh. Ảnh: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 7.

Da trâu được nạo sạch mặt, sau đó căng, phơi nắng rồi sấy trước khi cắt tạo hình mặt trống, làm kỹ như vậy mặt trống mới dai, không bị mục, mủn. Ảnh: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 8.

Còn tre thì được dùng để làm đai trống và đinh. Đai trống thường được chẻ từ tre tươi, gồm 4 sợi “áo” (nhỏ) và 1 sợi “cốt” (to) xoắn lại thành dây vừa có tác dụng cố định các mảnh tang trống vừa trang trí. Ảnh: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 9.

Anh Nguyễn Quang Thanh - Chủ cơ sở sản xuất trống da trâu Quang Thanh (thị trấn Lâm, huyện Ý Yên) chia sẻ, trống ở Tống Xá được làm theo đơn đặt hàng của khách với đa dạng chủng loại như: trống con, trống ếch; trống chèo, trống ban phục vụ hát chèo, hát văn; trống đình, trống chùa, trống lễ…với đường kính mặt trống từ 10cm, 20cm, 30cm… Ảnh: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 10.

Tùy theo kích cỡ trống mà giá bán cũng khác nhau. Trung bình dao động từ 1 - 5 triệu đồng/quả trống, tùy loại, kích cỡ. Thời gian hoàn thiện 1 chiếc trống khoảng 3 - 7 ngày, tùy kích cỡ trống. Ảnh: Mai Chiến.

Một làng nghề gần 300 tuổi ở Nam Định quanh năm đục, cắt làm ra thứ kêu "cắc cắc, tùng tùng", đó là thứ gì? - Ảnh 11.

Với kinh nghiệm từ xưa để lại, hiện nay một số người thợ trẻ làm nghề trống da trâu ở làng Tống Xá đã và đang góp đưa thương hiệu làng nghề bay xa hơn. Đơn hàng sản xuất không chỉ tại chỗ mà họ còn di chuyển đi nhiều tỉnh, thành để làm trống, phục vụ khách hàng. Nhờ vậy, nhiều cơ sở sản xuất trống ở đây mỗi năm cung ứng ra thị trường trên 1.000 quả trống. Ảnh: Mai Chiến.

 

Mời các bạn đồng hành cùng báo Dân Việt trên mạng xã hội Facebook để nhanh chóng cập nhật những tin tức mới và chính xác nhất.
Tin cùng chuyên mục
Xem theo ngày Xem