Lãnh đạo Bộ Xây dựng: Sẽ cắt giảm điều kiện cho các đối tượng mua nhà ở xã hội

Phát biểu bế mạc Hội thảo "01 triệu căn nhà ở xã hội: Giải pháp nâng cao khả năng thụ hưởng cho người thu nhập thấp" do báo Nông thôn Ngày nay/ Dân Việt điện tử tổ chức ngày 28/6, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà ở và thị trường bất động sản – Bộ Xây dựng Hà Quang Hưng cho biết, hiện Bộ Xây dựng được Chính phủ giao nhiệm vụ xây dựng hoàn thiện Luật Nhà ở 2014 sửa đổi, dự kiến sẽ được Quốc hội thông qua vào kỳ họp thứ 6 tháng 10/2023. Theo đó, rất nhiều nội dung các đại biểu, chuyên gia kinh tế quan tâm đều nằm trong Luật này.

Cắt giảm điều kiện cho các nhóm đối tượng mua nhà ở xã hội

Về đối tượng được thụ hưởng, tại Luật nhà ở 2014 sửa đổi dự kiến bổ sung thêm các doanh nghiệp có lao động trong các khu công nghiệp sẽ thuộc đối tượng mua hoặc thuê lại nhà ở xã hội cho công nhân của mình.

Điều kiện mua nhà ở xã hội: Trong Luật sửa đổi sẽ theo xu hướng cắt giảm điều kiện cho các nhóm đối tượng thụ hưởng. Ví dụ hiện nay, các nhóm đối tượng này để mua được nhà ở xã hội phải đảm bảo 3 điều kiện: thứ nhất về nhà ở, không có nhà hoặc diện tích nhà dưới 10m2. Thứ hai, về thu nhập dưới mức phải đóng thuế thu nhập cá nhân. Thứ 3, điều kiện về cư trú - tức là người mua phải cư trú tối thiểu từ 1 năm trở lên tại địa phương có dự án nhà xã hội. 

Trong Dự thảo Luật sửa đổi tới đây sẽ cắt giảm điều kiện, ví dụ với người muốn thuê chỉ cần có điều là một trong nhóm các đối tượng được thụ hưởng. Còn đối với các trường hợp mua hoặc thuê mua thì giảm bớt điều kiện về cư trú. Một nội dung được nhiều người quan tâm là nhà ở xác định tại đâu, trong Luật sửa đổi cũng chỉ rõ, chỉ cần người dân không có nhà ở trên địa bàn tỉnh/thành phố mà người đó dự kiến mua, còn địa bàn khác không tính.

Nhiều người cũng quan tâm tới việc phát triển nhà ở chỉ cho thuê hay mua - bán. Dự thảo luật Nhà ở sẽ song hành cả 2 hình thức này. Đối với các nguồn vốn tư nhân sẽ do các chủ đầu tư tự chủ phương án kinh doanh. Còn với Nhà nước, Bộ Xây dựng đang trình theo phương án đối với ngân sách nhà nước chỉ thực hiện phương án cho thuê là chủ yếu.

Về quỹ đất, hiện Dự thảo Luật đang trình theo hướng không yêu cầu các chủ đầu tư, dự án nhà ở thương mại phải dành ra 20% quỹ đất để đầu tư nhà ở xã hội. UBND cấp tỉnh sẽ bố trí quy hoạch quỹ đất này tại các vị trí độc lập. Trách nhiệm của UBND cấp tỉnh sẽ phải đầu tư xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật. Trong trường hợp tỉnh, thành phố có điều kiện sẽ hỗ trợ hạ tầng kỹ thuật. Tuy nhiên, việc này có thể dẫn đến tăng giá nhà ở xã hội bởi vậy, vì vậy sẽ phải nghiên cứu thêm trong thời gian tiếp theo.

Chủ đầu tư dự sẽ hưởng lợi nhuận hơn 10% trên tổng chi phí dự án nhà ở xã hội

Về cơ chế chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư: Hiện chúng ta đã có miễn tiền sử dụng đất cho các doanh nghiệp làm dự án. Việc này có khi phải mất đến 2 năm mới tính toán ra. Theo đó, trong Dự thảo Đất sửa đổi này, Bộ Xây dựng đã phối hợp với Bộ TNMT về pháp luật đất đai dự kiến bỏ không còn thủ tục tính tiền sử dụng đất xong mới miễn cho chủ đầu tư.

Lợi nhuận định mức của các dự án nhà ở xã hội: Theo quy định hiện hành, chủ đầu tư dự án có lợi nhuận 10% trên tổng chi phí đầu tư dự án. Tuy nhiên, các chủ đầu tư cho rằng với mức lợi nhuận này không khuyến khích được doanh nghiệp. Trong dự thảo mới tới đây, Bộ Xây dựng dự kiến 10% này chỉ tính trên phần diện tích xây dựng nhà ở xã hội. Còn đối với quỹ đất thương mại trong dự án, chủ đầu tư được tự kinh doanh và hưởng toàn bộ lợi nhuận này. Về tổng thể, lợi nhuận của chủ đầu tư dự án sẽ cao hơn 10%. Việc này hi vọng sẽ thu hút các chủ đầu tư trong giai đoạn tiếp theo.

Còn các ưu đãi khác, hiện các chủ đầu tư nhà ở xã hội đã được ưu đãi là miễn giảm 50% thuế VAT và thuế thu nhập doanh nghiệp. Trong dự thảo vẫn tiếp tục ưu đãi này. Về thời điểm xác định giá bán nhà ở xã hội cũng xác định tại thời điểm mở bán chứ không phải chờ đến thời điểm quyết toán như quy định hiện nay.

Về nguồn vốn: Bộ Xây dựng cũng nhất trí với ý kiến của các chuyên gia, chúng ta cần nguồn vốn lâu dài để có cơ chế hỗ trợ ưu đãi, cộng với nguồn vốn ổn định để cho nhà ở xã hội. Còn việc thành lập quỹ hay hoạt động của quỹ thế nào thời gian tới Bộ Xây dựng nghiên cứu thêm. Nhưng trước mắt, Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với Ngân hàng nhà nước triển khai gói 120.000 tỷ đồng.

Liên quan đến các nội dung công khai, minh bạch, xác định cung cầu, ông Hà cho biết hiện chúng ta đã có hệ thống thông tin về thị trường bất động sản đang hoạt động. Khi Luật Nhà ở mới có hiệu lực thì các hệ thống này sẽ tiếp tục cập nhật để làm thông tin.

Nội dung cuối cùng về công tác từ thiện, thời gian tới Bộ Xây dựng sẽ kết hợp với các Bộ Ngành, địa phương để đôn đốc, hướng dẫn triển khai nhiệm vụ tại Quyết định 338.

"Sau buổi Hội thảo hôm nay, chúng tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu ý kiến của các quý vị đại biểu trong việc hoàn thiện các quy định của Dự thảo Luật nhà ở trong thời gian sớm nhất. Đáng chú ý, hiện Ban Kinh tế Trung Ương đang chủ trì xây dựng Đề án tăng cường sự lãnh đạo của Đảng với Nhà ở xã hội. Vì  vậy, trong thời gian tới, chúng tôi sẽ  phối hợp với Ban Kinh tế Trung ương để có được những chỉ đạo ở cấp cao nhất để phát triển nhà ở xã hội trong thời gian tiếp theo", ông Hà Quang Hưng nói.