Lắp camera theo dõi rau, gắn chip lên bò sữa - ngành nông nghiệp Lâm Đồng đang bứt tốc (bài 2)

Gần đây, chuyển đổi số được nhắc đến không chỉ như một xu thế ngắn hạn mà là một hành trình xuyên suốt liền mạch bởi ảnh hưởng của dịch COVID-19. Chuyển đổi số được xem là “chìa khóa” giúp tạo ra nông sản chất lượng đến tay người tiêu dùng một cách dễ dàng. Phóng viên Báo Lâm Đồng đã có cuộc phỏng vấn đồng chí Phạm S - Phó Chủ tịch UBND tỉnh xung quanh vấn đề chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp của Lâm Đồng.

Với tiềm năng, thế mạnh sẵn có, xin đồng chí cho biết Lâm Đồng tiếp cận chuyển đổi trong lĩnh vực nông nghiệp như thế nào?

- Trước hết khẳng định, chuyển đổi số trong nông nghiệp phát triển nông nghiệp thông minh 4.0 là xu thế, là yêu cầu tất yếu mang tính thời đại của toàn cầu, do đó tỉnh Lâm Đồng luôn định hướng cho các thành phần kinh tế tập trung chuyển đổi số với quy mô phù hợp. Hiện nay Việt Nam hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng, đã và đang ký kết các hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như: CPTPP, EVFTA và RCEP, do đó yêu cầu thực tế tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị và an toàn thực phẩm là sự sống còn trong việc thực hiện các rào cản kỹ thuật với các nước thành viên, để vừa chiếm giữ thị trường trong nước vừa mở rộng thị trường các nước thành viên, vì vậy các doanh nghiệp Lâm Đồng không thể không đẩy nhanh chuyển đổi số.

Chính vì tác động rất lớn đối với nông nghiệp, do đó trong thời gian qua các doanh nghiệp ở Lâm Đồng ngày càng quan tâm chuyển đổi số trong nông nghiệp. Nhiều doanh nghiệp lớn như: Công ty Dalat Hasfarm, Công ty Cổ phần chè Cầu Đất Đà Lạt, Công ty TNHH chè Long Đỉnh, Công ty TNHH Trường Hoàng, Công ty TNHH trang trại Langbiang, Công ty Cổ phần Sinh học Rừng hoa Đà Lạt, Công ty TNHH Đà Lạt GAP, Trung tâm Nghiên cứu khoai tây, rau và hoa Đà Lạt, Hợp tác xã Dịch vụ Nông nghiệp tổng hợp An Phú, Trang trại Định farm và Trang trại Vương Đình Phi... làm hạt nhân liên kết sản xuất lấy nền tảng chuyển đổi số để phát triển chuỗi giá trị bền vững tham gia chuỗi nông sản toàn cầu. Sự chủ động của các doanh nghiệp hoạt động lĩnh vực công nghệ thông tin đã nghiên cứu sản xuất phần mềm sẵn sàng hợp tác với các cơ quan chức năng của tỉnh, doanh nghiệp và nông dân chuyển giao công nghệ chuyển đổi số trong nông nghiệp hiện nay và tương lai, vì vậy chuyển đổi số là yêu cầu tất yếu đối với sản xuất nông nghiệp Lâm Đồng.

Xác định nông nghiệp thông minh 4.0 phù hợp với điều kiện sản xuất kinh tế, vậy Lâm Đồng đã đạt những thành tựu cụ thể gì trong chuyển đổi số nông nghiệp, thưa đồng chí? 

- Với đặc thù nông nghiệp của tỉnh Lâm Đồng có nhiều tiểu vùng sinh thái nông nghiệp, các vùng sản xuất nông nghiệp của tỉnh Lâm Đồng biến động rất lớn từ 200 - 1.600 m so mặt biển, vì vậy nông nghiệp của Lâm Đồng rất da dạng cây trồng và vật nuôi. Trên cơ sở phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, hiện nay Lâm Đồng là địa phương thuộc “top” đầu cả nước về chuyển đổi số phát triển nông nghiệp thông minh 4.0.

Toàn tỉnh Lâm Đồng hiện có 26 doanh nghiệp đã tiếp cận ứng dụng công nghệ IoT; big data; Blockchain; camera theo dõi sự sinh trưởng của cây, các loại thiết bị cảm biến môi trường, nhà kính có hệ thống tự động điều chỉnh; công nghệ nhân giống in vitro, công nghệ đèn LED, công nghệ GIS thông minh quản lý và dự báo sâu bệnh, truy xuất nguồn gốc điện tử, sử dụng tinh phân biệt giới tính để phối giống bò sữa... nhằm tận dụng tối đa lợi thế, phát triển nền nông nghiệp hiện đại, có thương hiệu và chất lượng cao ở các trang trại trồng rau, hoa, dâu tây, cà chua và bò sữa..; nhiều trang trại đã cho doanh thu từ 5 - 8 tỷ đồng/ ha/ năm; hoa cao cấp 24 tỷ đồng/ ha/năm.

Điển hình như: Công ty Đà Lạt Hasfarm, một trong những nhà sản xuất hoa hàng đầu khu vực Đông Nam Á ở tỉnh Lâm Đồng, hoa hồng được trồng trong nhà kính đủ chuẩn châu Âu. Mỗi thiết bị trong nhà kính đều cảm biến, được kết nối với máy tính qua Internet, chế độ hoạt động được thiết kế sẵn. Nếu nhiệt độ trong nhà kính vượt ngưỡng 21oC, màng chắn sáng sẽ tự động mở. Máy tưới nước phun sương tự nhận biết chế độ ẩm ở trong nhà kính. Khi độ ẩm dưới giới hạn cài đặt, máy tự động tưới nước; nhờ tiếp cận nông nghiệp thông minh 4.0 giá trị mang lại không chỉ để giảm chi phí sản xuất mà quan trọng hơn là kiểm soát tốt nhất chất lượng hoa làm ra để phục vụ thị trường thế giới, do đó sản phẩm hoa cắt cành của Công ty Đà Lạt Hasfarm vừa đạt Giải Vàng hạng mục sản xuất hoa cắt cành thế giới do Hiệp hội ngành Công nghệ Trồng trọt - Làm vườn Quốc tế (AIPH) tổ chức bình chọn tháng 2/2020.

Công ty Cầu Đất Farm bắt đầu sản xuất nông sản sạch từ năm 2017 bằng phương pháp thủy canh trên một hệ thống nhà vườn rộng 7 ha; toàn bộ hệ thống nhà vườn do nhân viên của Cầu Đất Farm thiết kế đồng bộ, đảm bảo yêu cầu kỹ thuật cho trang trại như quạt, rèm vách, cắt nắng, bơm tưới, châm dinh dưỡng, điều chỉnh EC và pH; hệ thống camera giám sát 24/24, để ghi lại hình ảnh cây trồng, giám sát quy trình chăm sóc, phát triển của cây... nhờ sự đồng bộ toàn trang trại, hiện nay là khu du lịch canh nông có quy mô lớn nhất Việt Nam.

Trang trại bò sữa Vinamilk, đang chăn nuôi khoảng 1.000 con bò và trong đó có 50% tổng đàn cho khai thác sữa, được chứng nhận trang trại hữu cơ theo chuẩn châu Âu; các khâu chăm sóc đều được cơ giới hóa và mọi hoạt động, chế độ ăn uống của bò đều được theo dõi khoa học, sát sao theo nông nghiệp thông minh; do vậy, năng suất sữa đạt khoảng 23 lít/con/ngày, đây là năng suất cao hơn nhiều so với những trang trại khác.

Trang trại Dalat Milk, tập đoàn TH thực hiện gắn chip cho tổng đàn bò trong chuỗi liên kết để cập nhật được các thông tin về sức khỏe đàn bò, về thời điểm bò động dục, bò sắp ốm để theo dõi tình hình sức khỏe, chất lượng sữa và có khẩu phần ăn phù hợp.

Xin đồng chí cho biết những giải pháp trong chuyển đổi số để nông nghiệp Lâm Đồng bứt tốc trong tương lai?

- Trên cơ sở đánh giá hiện trạng, với mục tiêu phấn đấu tăng quy mô chuyển đổi số trong nông nghiệp, theo tôi cần tiếp tục phát huy những kết quả đạt được trong thời gian qua, cần có những giải pháp đồng bộ, hiệu quả hơn để đáp ứng yêu cầu mới. Mục tiêu cụ thể của ngành nông nghiệp trong thời gian đến là 50% nông dân được tập huấn, đào tạo ứng dụng công nghệ số trong sản xuất nông nghiệp và cách thức quảng bá, bán sản phẩm trên mạng; 50% tỷ lệ doanh nghiệp nông nghiệp, hợp tác xã nông nghiệp có hoạt động thương mại điện tử, ứng dụng nông nghiệp thông minh;100% sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc trưng của ngành nông nghiệp được kinh doanh qua mạng. Do vậy, tôi xin đề xuất một số giải pháp như sau:

Tiếp tục có những chính sách khuyến khích các tổ chức và cá nhân huy động các nguồn lực nhằm tạo đột phá nông nghiệp thông minh 4.0 với lộ trình và nguồn lực hợp lý; theo đó, các địa phương trong tỉnh tiếp tục áp dụng chính sách hỗ trợ phát triển các mô hình ứng dụng đồng bộ giải pháp IoT trong quản lý trang trại, sản xuất, bán hàng, kho bãi, tài chính, truy xuất nguồn gốc trong suốt quá trình sản xuất, kinh doanh.

Các địa phương tiếp tục làm tốt công tác đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lực có chất lượng cao đồng bộ về nông nghiệp thông minh 4.0, bao gồm cán bộ quản lý nhà nước, doanh nghiệp, cán bộ khoa học và nông dân để chủ động trong quá trình tiếp cận nông nghiệp thông minh 4.0.

Tiếp tục ban hành những chính sách sát thực tiễn sản xuất để thu hút các dự án đầu tư lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, trong đó ưu tiên các dự án chuyển đổi số nông nghiệp để khai thác lợi thế, tiềm năng, thế mạnh của địa phương; sản xuất nông sản có chất lượng cao, an toàn; thích ứng với biến đổi khí hậu và hội nhập quốc tế. Đồng thời, mở rộng hợp tác quốc tế, tạo cơ chế thông thoáng, thuận lợi, tập trung thu hút doanh nghiệp FDI và dự án ODA về nông nghiệp thông minh 4.0 để tiếp cận trình độ khoa học công nghệ và cách quản trị của họ để tiếp thu trình độ công nghệ thế giới, nhằm rút ngắn thời gian, song hiệu quả sản xuất mang lại bất ngờ từ nông nghiệp thông minh dựa trên trí tuệ nhân tạo và robot cho thực phẩm an toàn, phục vụ sản xuất, thu hoạch, sơ chế, chế biến nông sản.

Tăng cường khả năng dự báo thị trường làm cơ sở định hướng sản xuất nông sản hàng hóa phục vụ thị trường xuất khẩu theo cam kết các hiệp định thương mại tự do, đặc biệt các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới như: CPTPP, EVFTA và RCEP.

Tiếp tục ứng dụng thiết bị thông minh trên cơ sở nền tảng công nghệ thông tin để kết nối quá trình sản xuất gắn với việc quảng bá thương hiệu “Đà Lạt - Kết tinh kỳ diệu từ đất lành” theo các phương thức truyền thông hấp dẫn, ấn tượng, nhằm nâng cao sức cạnh tranh giá trị nông sản trên thị trường trong nước và quốc tế.

Tùy theo lợi thế so sánh nông sản của mỗi địa phương cần có kế hoạch dài hạn triển khai nông nghiệp thông minh 4.0, nông nghiệp hữu cơ với những sản phẩm OCOP có tính đặc thù mỗi địa phương để phát triển nông nghiệp bền vững đến năm 2025. Mặt khác, thời gian tới nên thử nghiệm triển khai sáng kiến “Mỗi nông dân là một thương nhân, mỗi hợp tác xã là một doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số” với mục tiêu mỗi người nông dân được định hướng, đào tạo ứng dụng công nghệ số trong sản xuất, cung cấp, phân phối, dự báo (giá, thời vụ...) nông sản, đẩy mạnh phát triển thương mại điện tử để họ được thụ hưởng các lợi ích mà chuyển đổi số mang lại.

Nếu thực hiện một cách bài bản, khoa học, chúng ta sẽ có đủ điều kiện tạo nên một ngành nông nghiệp mạnh, góp phần tăng tỷ trọng của nông nghiệp công nghệ số trong nền kinh tế, hiện đại hóa đất nước.

Xin chân thành cảm ơn đồng chí Phó Chủ tịch!

*TIÊU ĐỀ BÀI VIẾT DO DÂN VIỆT ĐẶT LẠI